Nói cách khác, quản lý chuỗi cung ứng là việc điều hành và quản lý luồng hàng hóa. Điều này dẫn đến mục tiêu giao hàng đúng thời điểm kết hợp với các ưu đãi hấp dẫn để tiếp cận nguồn cung ứng tốt nhất, tạo ra chuỗi cung ứng nào cũng chứa đựng rủi ro.
Rủi Ro Trong Chuỗi Cung Ứng
Các công ty trên toàn cầu thường phải đối mặt với năm nhóm rủi ro lớn trong chuỗi cung ứng gần đây, bao gồm tính sẵn có, chi phí và chất lượng của lao động, các vấn đề pháp lý, độ tin cậy của nhà cung cấp, biến động giá nguyên vật liệu, và biến động tỷ giá hối đoái.
Các quy định và luật lệ của tổ chức quốc tế và các quốc gia ngày càng phức tạp, khiến cho thương mại quốc tế trở nên phức tạp hơn. Sự hạn chế về năng lực sản xuất so với nhu cầu tăng đã thúc đẩy việc thuê ngoài (outsourcing), tạo ra rủi ro từ sự phụ thuộc lẫn nhau. Ngược lại, vòng đời ngắn của sản phẩm và sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, kết hợp với nhu cầu ngày càng đa dạng và khắt khe của khách hàng, đang tạo ra áp lực để giảm tồn kho.
Cho dù doanh nghiệp có tài chính mạnh mẽ đến đâu, việc xây dựng một hệ thống chuỗi cung ứng tự doanh nghiệp là rất khó khăn, thường đòi hỏi sự hợp tác và liên kết với các doanh nghiệp khác.
Ở Việt Nam, các nhà nghiên cứu đánh giá rằng lĩnh vực nhân sự, pháp lý và cơ sở hạ tầng vẫn còn yếu kém là những rủi ro hàng đầu mà các chuỗi cung ứng của các công ty đang phải đối mặt. Về nhân sự, việc tìm kiếm và duy trì nguồn nhân lực có kinh nghiệm và trình độ, đặc biệt là cho các vị trí cao cấp trong chuỗi cung ứng, vẫn là một thách thức lớn.
Nguồn cung không đủ, biến động về nhân sự và sự tăng lương hàng năm có thể ảnh hưởng đến hoạt động của các công ty trong chuỗi cung ứng. Về pháp lý, việc chồng chéo hoặc không nhất quán trong các chính sách về thủ tục hải quan, kho bãi, và điều hành cảng làm cho quy trình cung ứng trở nên phức tạp, tăng chi phí và thời gian xử lý một đơn vị hàng.
Việc chưa hoàn thiện các quy định về vận chuyển đa phương thức và sự phức tạp của thủ tục giấy tờ đã gây ra những tác động không nhỏ đến hoạt động của chuỗi cung ứng. Những yếu kém về cơ sở hạ tầng và hệ thống vận chuyển, việc vi phạm bản quyền sở hữu trí tuệ, và biến động của ngoại tệ cũng là những rủi ro tiềm năng đáng kể.
Một trong những vấn đề quan trọng nhất trong lĩnh vực này là rủi ro đứt gãy chuỗi cung ứng, do sự phát triển yếu kém của các ngành công nghiệp hỗ trợ. Hiện tại, số lượng công ty Việt Nam trong ngành hỗ trợ có khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng vẫn còn quá ít. Trong ngành công nghiệp chế tạo, không ít doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận các chuỗi cung ứng hiện có của các công ty lớn, đặc biệt là các công ty có vốn đầu tư nước ngoài và liên doanh.
Đối với các ngành có kim ngạch xuất khẩu lớn như may mặc, da giày, rủi ro của chuỗi cung ứng rất dễ xảy ra vì 'đứt gãy'. Ngành nông nghiệp cũng đối mặt với tình trạng tương tự. Các doanh nghiệp chế biến thủy sản, rau, hoa quả, hạt tiêu... gặp khó khăn trong việc mua nguyên liệu cho sản xuất, đồng nghĩa với việc bị cắt đứt khỏi chuỗi cung ứng. Thị trường phân bón thường gặp không ổn định trong những giai đoạn cao điểm sản xuất.
Sự liên kết giữa các chủ thể trong chuỗi cung ứng hàng tiêu dùng vẫn chưa hiệu quả và có phần chồng chéo, dẫn đến việc chi phí tăng cao trong khâu phân phối, làm tăng giá sản phẩm lên mức không hợp lý đối với nông dân. Trong lĩnh vực chuỗi cung ứng cho hàng tiêu dùng, các bước sản xuất, chế biến và phân phối vẫn chưa thực sự liên kết và nếu có thì cũng ở mức độ yếu ớt, mỗi bên tự làm một cách.
Quản Lý Rủi Ro
Để giảm thiểu rủi ro trong chuỗi cung ứng, các công ty cần thiết lập các chỉ tiêu hiệu quả trong hợp đồng với các nhà cung cấp nguyên vật liệu hoặc dịch vụ logistics, luôn thông báo trước cho khách hàng về các vấn đề tiềm ẩn, loại bỏ những nhà cung cấp không đủ năng lực, chia sẻ chi phí tăng cao với khách hàng, nâng cao sự liên kết trong doanh nghiệp, phòng ngừa rủi ro hàng hóa và tỷ giá, chú ý đến việc bảo hiểm...
Trong phạm vi của doanh nghiệp, các nhà quản trị cần phải tìm ra cách quản lý hiệu quả chuỗi cung ứng, cân nhắc về chiến lược để kiểm soát rủi ro và đạt được lợi nhuận cân bằng cho tất cả các bên liên quan. Các giải pháp này bao gồm việc xác định chiến lược cung ứng cho thị trường và quyết định các chiến thuật phù hợp. Bên cạnh đó, dù có tài chính mạnh mẽ đến đâu, doanh nghiệp cũng khó xây dựng một hệ thống chuỗi cung ứng tự mình, mà cần phải hợp tác và liên kết với các doanh nghiệp khác.
Tuy nhiên, việc kiểm soát các rủi ro trong chuỗi cung ứng phụ thuộc chủ yếu vào các chính sách và vai trò quản lý của Nhà nước. Phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, cải thiện cơ sở hạ tầng, quản lý thị trường, nâng cao năng lực hậu cần và hải quan, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia xuất nhập khẩu... đều cần có sự chỉ đạo và quản lý nhất quán, chặt chẽ và hiệu quả của Nhà nước.
Theo thông tin từ doanhnhansaigon.vn