Quang Trung dũng cảm đánh bại quân Thanh (trích từ Hoàng Lê nhất thống chiến ký, Ngô gia văn phái) bao gồm việc tóm tắt nội dung chính, phân tích dàn ý, cấu trúc, giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật cùng với ngữ cảnh sáng tạo, ngày tạo ra tác phẩm, cũng như tiểu sử, quan điểm và sự nghiệp sáng tạo nghệ thuật để giúp các em học tốt môn văn 8
Tác giả
- Là một nhóm tác giả Việt Nam thuộc dòng họ Ngô Thì ở làng Tả Thanh Oai, huyện Thanh Oai, trấn Sơn Nam (nay thuộc huyện Thanh Trì, Hà Nội).
- Ngô Chi Thất và Ngô Trân là những người đề xướng và xây dựng nên Văn phái, sau này được biết đến với danh xưng là Ngô gia văn phái.
- Ngô gia văn phái bao gồm 20 tác giả từ 9 thế hệ khác nhau, trong đó hai tác giả chính là Ngô Thì Chí (1753 – 1788) phục vụ dưới triều đại Lê Chiêu Thống và Ngô Thì Du (1772-1840), phục vụ dưới triều nhà Nguyễn.
Bản đồ tư duy của nhóm tác giả Ngô gia văn phái:
Tác phẩm
1. Kiến thức tổng quan
a. Nguồn gốc
- Hoàng Lê nhất thống chí: là một cuốn tiểu thuyết lịch sử, được viết bằng chữ Hán theo kiểu chương hồi, gồm 17 chương. Tác phẩm dựa trên việc ghi chép lại những sự kiện lịch sử - xã hội có thật, nhân vật có thật, địa điểm có thật, phản ánh các biến động của lịch sử quốc gia từ cuối thế kỷ XVIII đến đầu thế kỷ XIX, trong đó tập trung phơi bày sự suy tàn dẫn đến sụp đổ tất cả của thế lực phong kiến Lê - Trịnh, đồng thời ca ngợi cuộc khởi nghĩa Tây Sơn do anh hùng áo vải Nguyễn Huệ lãnh đạo.
- Vị trí đoạn trích: Trích phần lớn của chương mười bốn, miêu tả về cuộc chiến vua Quang Trung đại phá quân Thanh.
b. Cấu trúc (3 phần)
- Phần 1 (từ đầu đến
- Phần 2 (tiếp theo đến “… vua Quang Trung tiến binh đến Thăng Long, rồi kéo vào thành”): Mô tả về cuộc hành quân nhanh chóng và chiến thắng hùng hậu của vua Quang Trung.
- Phần 3 (phần còn lại): Sự thất bại lớn của các tướng quân nhà Thanh và tình hình thê thảm của triều vua Lê Chiêu Thống.
c. Thể loại: hình thức văn bản ghi chép sự kiện, hiện tượng.
Được coi là một cuốn tiểu thuyết lịch sử, viết bằng chữ Hán theo kiểu chương hồi.
d. Phương thức biểu đạt: kể chuyện kết hợp với miêu tả.
e. Tóm tắt: Các sự kiện quan trọng.
- Trước sức mạnh của kẻ thù, quân Tây Sơn tại Thăng Long đã rút quân về Tam Điệp và gửi người vào Phủ Xuân để báo cáo với Nguyễn Huệ.
- Nhận được thông tin vào ngày 24/11, Nguyễn Huệ ngay lập tức tổ chức lại lực lượng, chia quân thành hai đoàn thuỷ - bộ.
- Vào ngày 25 tháng Chạp, sau khi lên ngôi với tên là Quang Trung, ông đã trực tiếp chỉ đạo hai đoàn quân tiến ra Bắc.
- Vào ngày 29 tháng Chạp, quân Tây Sơn đã đến Nghệ An. Quang Trung đã tạm dừng một ngày để tuyển thêm hơn 1 vạn tinh binh và tổ chức một cuộc duyệt binh lớn.
- Vào ngày 30, quân đội của Quang Trung đã đến Tam Điệp, hội quân với Sở và Lân. Ông đã tuyên bố rằng: “Chỉ trong chưa đầy mười ngày có thể đánh bại kẻ Thanh“. Trong cùng ngày 30, mặc dù kẻ thù chưa chịu thất bại, ông đã suy nghĩ về việc xây dựng đất nước sau mười năm chiến tranh. Ông cũng đã mở tiệc để mừng chiến thắng và thảo luận kế hoạch tiếp theo. Trong đêm đó, quân Tây Sơn tiếp tục tiến về phía địch. Khi đoàn quân đến sông Thanh Quyết và gặp phải đội do thám của quân Thanh, Quang Trung đã ra lệnh bắt giữ hết tất cả chứ không để lại một ai sống sót.
- Vào buổi sáng ngày 3 Tết, quân Tây Sơn bí mật vây hãm đồn Hạ Hồi và dùng chiêu mưu để kẻ Thanh đầu hàng ngay lập tức, khiến việc chiếm đồn trở nên dễ dàng.
- Vào sáng ngày mùng 5 Tết, quân Tây Sơn tiến công vào đồn Ngọc Hồi. Kẻ thù đề kháng mạnh mẽ, sử dụng ống phóng khói lửa để làm cho đối phương bối rối, nhưng lại bị gió thổi ngược và tự gây thiệt hại cho mình. Cuối cùng, quân Thanh buộc phải đầu hàng, và thống chế Điền châu Sầm Nghi Đống tự vẫn bằng cách treo cổ.
- Vào buổi trưa ngày mùng 5 Tết, Quang Trung dẫn đầu đoàn quân chiến thắng tiến vào Thăng Long. Các binh lính Thanh tàn phái đi tìm sự bảo thủ tại đê Yên Duyên, nhưng lại bị quân Tây Sơn dồn vào đầm Mực giày xeó, gây ra hàng vạn tấn đồ. Một số kẻ thù chạy lên cầu phao, nhưng cầu bị đứt, làm cho xác người và ngựa chết đầy sông. Vào ngày mùng 4 Tết, khi nghe tin quân Tây Sơn tấn công, Tôn Sĩ Nghị và Lê Chiêu Thống vội vàng rời khỏi biên giới phía bắc. Khi họ gặp nhau, Nghị tỏ ra xấu hổ nhưng vẫn kiêu căng. Cả hai thu nhặt quân thất bại và rút về phía Bắc.
2. Giá trị nội dung, nghệ thuật
a. Giá trị nội dung
Thông qua đoạn trích này, độc giả cảm nhận được vẻ hào hùng của anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ trong cuộc chiến vĩ đại chống lại quân Thanh, cũng như thấy rõ sự thảm bại của kẻ xâm lược và số phận bi kịch của những kẻ phản bội dân tộc.
b. Giá trị nghệ thuật
Thành công nhờ vào phong cách viết truyền đạt mạch lạc kết hợp với sự miêu tả chân thực, sinh động.
Bản đồ tư duy của đoạn trích về chiến công đại phá quân Thanh của Quang Trung: