Với tác giả và tác phẩm Quê hương trong Ngữ văn lớp 7, sách Kết nối tri thức cung cấp đầy đủ thông tin quan trọng nhất về nội dung chính của tác phẩm, bao gồm bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, và giá trị nghệ thuật dàn ý.
Tác giả và tác phẩm: Quê hương - Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức
I. Tác giả của bài văn Quê hương
- Tác giả Tế Hanh (1921- 2009), tên khai sinh là Trần Tế Hanh
- Sinh ra tại một làng chài ven biển tỉnh Quảng Ngãi
- Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác
+ Ông tham gia vào phong trào thơ Mới ở giai đoạn cuối với những bài thơ tràn đầy nỗi buồn và tình yêu đối với quê hương
+ Sau năm 1945, Tế Hanh sáng tác để ủng hộ cách mạng và cuộc kháng chiến
- Phong cách sáng tác: thơ của ông chân thực, sử dụng ngôn ngữ giản dị, tự nhiên và rất phong phú về hình ảnh, mang tính bình dị mà rất cảm động
II. Khám phá tác phẩm Quê hương
1. Thể loại: Bài thơ “Quê hương” được viết theo thể thơ 8 tiếng (thơ mới)
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
- Bài thơ được sáng tác vào năm 1939, khi Tế Hanh đang học tại Huế và nhớ mãi về quê hương - một làng chài ven biển. Bài thơ được thu vào tập thơ Nghẹn ngào (1939) và sau đó được in trong tập thơ Hoa niên (1945)
3. Cách thể hiện :
Bài thơ Quê hương được thể hiện thông qua biểu cảm
4. Sơ đồ bố cục:
- 2 câu đầu: Giới thiệu về làng quê.
- 6 câu tiếp theo: Hình ảnh dân chài ra khơi đánh cá
- 8 câu tiếp theo: Hình ảnh thuyền cá trở về bến.
- 4 câu tiếp theo: Sự nhớ nhà, nhớ quê hương
7. Ý nghĩa của tác phẩm:
- Bài thơ đã mô tả một hình ảnh sôi động, sinh động về một làng quê ven biển. Nó đặt nặng vào sự khỏe mạnh, sự sống động của người dân làng chài và hình ảnh cuộc sống lao động của họ. Từ đó, nó thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc, trong sáng của nhà thơ.
8. Ý nghĩa văn học và nghệ thuật:
- Bài thơ có vẻ mộc mạc, giản dị, sử dụng ngôn từ giàu biểu cảm.
- Sử dụng hình ảnh so sánh phong phú, có giá trị biểu cảm cao và kỹ thuật nhân hóa.
- Sử dụng phép ẩn dụ, đảo ngữ trong câu.
- Sử dụng loạt động từ mạnh mẽ, tính từ và phép liệt kê.
- Sử dụng kỹ thuật miêu tả tự sự kết hợp biểu cảm.
III. Khám phá chi tiết về tác phẩm Quê hương
1. Mô tả về làng chài:
1. Giới thiệu về quê hương của tác giả:
- Hai câu đầu: Tác giả miêu tả về quê hương một cách chan hòa và giản dị:
+ Quê hương của nhà thơ nằm ở bờ sông gần biển, nơi mà người dân sinh sống bằng nghề chài lưới.
+ Lời giới thiệu chân thật, bình dị như cái bản chất của người dân làng chài quê ông.
→ Thể hiện tình cảm sâu sắc, chân thành, và dễ thương bằng những dòng thơ bình dị.
2. Hình ảnh dân chài ra khơi:
- Bối cảnh: Trong một buổi sáng sớm, gió nhẹ nhàng, trời trong
→ Thiên nhiên tươi đẹp, lý tưởng cho những người làm nghề chài lưới.
- Chiếc thuyền: Mạnh mẽ như một con ngựa hoang
→ Khen ngợi sự mạnh mẽ, đẹp đẽ của con thuyền khi lướt trên biển.
- Cánh buồm: Dựng lên như linh hồn của làng chài
→ Con thuyền giống như hình ảnh của linh hồn, sự sống của làng chài.
- Hình ảnh của người dân làng chài phản ánh sự đẹp và sức sống mạnh mẽ của biển cả, với một vẻ đẹp lãng mạn.
- Hình ảnh của chiếc thuyền: Nằm yên tĩnh trên bến, mỏi mệt trở về, nghe mùi muối thấm vào từng lỗ hổng.
→ Con thuyền như một cơ thể sống, là một phần của cuộc sống lao động ở làng chài, một phần không thể thiếu liên kết chặt chẽ với con người ở đây.
3. Cảnh đón thuyền về bến:
- Cả làng dân.
- Tiếng ồn ào vang lên.
- Tình trạng náo nhiệt.
=> Không khí đầy vui vẻ, sôi động.
- Nhờ ơn của biển lặng, ghe đầy cá.
=> Lời biểu đạt lòng biết ơn đối với thiên nhiên. Chỉ những người làm nghề chài mới thấu hiểu được ý nghĩa chung của sự biết ơn này.
- Hình ảnh của người dân làng chài vừa chân thực vừa lãng mạn, họ mang vẻ đẹp và sức sống mạnh mẽ của biển cả.
- Những chiếc thuyền giờ đây mệt mỏi trở về để thư giãn và lắng nghe hương vị muối rơi rớt khắp cơ thể
- Con thuyền như một sinh thể, như một phần của cuộc sống lao động của làng chài, chặt chẽ gắn bó với làng chài.
4. Nỗi nhớ về quê hương:
- Tình yêu quê hương luôn hiện diện sâu trong tâm hồn nhà thơ: lòng tôi luôn đong đầy nhớ mong
- Nhà thơ nhớ rất cụ thể:
+ Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi, nhớ con thuyền vượt sóng ra khơi và đặc biệt nhớ hương vị mặn mòi đặc trưng. Hương vị đặc biệt của biển.
Học bài Quê hương một cách hiệu quả
Các phương pháp học sẽ giúp bạn nắm vững bài học về Quê hương trong môn Ngữ văn lớp 7 và các bài khác: