Kế hoạch Good Move của thủ đô Bỉ được triển khai nhằm kiểm soát tình trạng ùn tắc giao thông ở trung tâm thành phố, nơi mà xe hơi thường xuyên gặp phải tình trạng kẹt cứng và đang gây ra nhiều phản ứng.
Ảnh: Bloomberg
Sau nhiều năm nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào ô tô, Brussels chuẩn bị triển khai chính sách ủng hộ việc đi bộ: Lệnh cấm các phương tiện giao thông không cần thiết hoặc không thuộc địa phương ở trung tâm thủ đô Bỉ.
Đông đến mức được xem như “di sản”
Từ ngày 1/12, 10 con đường chính trong trung tâm thành phố sẽ chỉ mở cửa cho những phương tiện cần thiết cho các dịch vụ khẩn cấp, bảo trì, giao hàng, taxi, người cần thăm khám sức khỏe, người khuyết tật, cư dân và doanh nhân trong khu vực.
Các con đường được trang bị camera giám sát biển số xe. Bất kỳ phương tiện nào không thuộc danh sách này sẽ nhận được thư cảnh cáo cho lần vi phạm đầu tiên và bị phạt €58 ($60) cho mỗi vi phạm tiếp theo.
Trong khi đó, các con đường khác sẽ bị cấm hoàn toàn đối với các loại phương tiện để mở rộng không gian công cộng cho khu vực dành cho người đi bộ và xe đạp. Hầu hết các khu vực này dự kiến sẽ được hoàn thành vào tháng 8 năm nay.
Với hiệu suất của 10 con đường mới được giám sát ngay từ cổng vào trung tâm thành phố, sự thay đổi quy định này đánh dấu sự chấm dứt của việc sử dụng quá nhiều phương tiện giao thông trong trung tâm thành phố.
Tuy nhiên, tại một thành phố nổi tiếng với tình trạng ùn tắc đến mức từng được đề xuất để được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới, các quan chức địa phương nhận thấy rằng ô tô và xe tải vẫn không ngừng di chuyển.
Các khoản phạt ở trung tâm thành phố đã gây ra một số tranh cãi và thực tế chỉ là một phần của quá trình chuyển đổi lớn hơn đối với mạng lưới đường bộ ở Brussels. Kế hoạch Good Move, được ra mắt vào năm 2019, nhằm mục đích cuối cùng là kiểm soát thành phố trong một tập hợp gồm 50 khu dân cư có lưu lượng giao thông thấp được gọi là mailles (hoặc “mắt lưới”).
Trong đó, việc đóng đường, giảm số làn đường và tái định tuyến sẽ hạn chế nghiêm ngặt phương tiện giao thông. Sau đó, không gian trống do giảm thiểu số lượng ô tô có thể được tái sử dụng cho người đi bộ và xe đạp trên mạng lưới đường mới được mở rộng.
Kế hoạch của Brussels tuân theo một xu hướng đô thị đã được thấy ở Paris, London, Milan và Barcelona cùng những thành phố khác, cũng như ở Ghent và Leuven của Bỉ.
Kế hoạch dự kiến sẽ triển khai trên toàn thành phố vào năm 2030, các phiên bản thử nghiệm của những “mắt lưới” này đã được thử nghiệm ở bốn khu vực bên trong Brussels và đã gặp phải những phản ứng gay gắt.
Người dân gỡ bỏ cọc, làm cản đường
Tại khu phố Cureghem, một số cư dân của một con đường mới dành cho ô tô đã gỡ bỏ các biển báo và cọc bê tông, sau đó kéo chúng để cản trở một làn đường mới dành cho xe đạp.
Sau những cuộc biểu tình, kế hoạch đường phố mới bắt đầu bị hủy vào tháng 9. Vào tháng 10, các cuộc biểu tình tương tự đã diễn ra ở quận Schaerbeek. Khu dân cư có mật độ giao thông thấp đã bị “đóng băng” cho đến tháng 3 năm 2023. Ngoài ra, một triển khai khác ở Jette đã bị hủy chỉ sau hai tháng.
Tuy nhiên, liên minh quản lý của Brussels đã khẳng định rằng Good Move sẽ tiếp tục. “Hàng nghìn ô tô đi qua các khu dân cư mỗi ngày để đến nơi bên ngoài trung tâm. Họ đi qua những con đường nơi trẻ em đi bộ đến trường, nơi cha mẹ đưa con đến nhà trẻ, nơi du khách mua sắm, và nơi người già đi bộ đến bệnh viện. Giao thông cảnh này khiến đường phố của chúng tôi trở nên nguy hiểm và gây căng thẳng, tắc đường và ô nhiễm,” người bán hàng rong Bart Dhondt nói với tờ báo L’Avenir về vấn đề phương tiện di chuyển.
Có người cho rằng kế hoạch được triển khai quá đột ngột mà không có đủ sự tham vấn của địa phương. Họ cho rằng việc áp dụng trên những khu vực quá lớn như vậy là không thực tế. Hơn nữa, các khu dân cư thử nghiệm nằm ở các quận chủ yếu thuộc tầng lớp lao động đang phải đối mặt với áp lực kinh tế do cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt của Liên minh Châu Âu.
Một số nhà phê bình cho rằng điều này có thể giải thích được cường độ của phản ứng gay gắt, trong khi mức độ sở hữu ô tô cá nhân tương đối thấp có thể khiến chính quyền đưa ra những kết luận sai lầm, thiển cận về nhu cầu của những khu vực này.
“Trong các khu dân cư của tầng lớp lao động, nhiều hoạt động kinh tế và nhiều công nhân phụ thuộc vào ô tô, bao gồm nhà thầu, tài xế giao hàng, người bán buôn, thợ cơ khí, y tá tại gia cũng như công nhân công nghiệp và dịch vụ với giờ làm việc chênh lệch hoặc ở những khu vực khó tiếp cận. Do đó, họ phụ thuộc nhiều hơn vào ô tô, không phải do lựa chọn mà do nhu cầu kinh tế,” theo một tuyên bố của Đảng Công nhân xã hội chủ nghĩa của Bỉ - đảng đối lập lớn thứ hai trong hội đồng khu vực của Brussels.
Các đảng chính trị khác cũng đang chỉ ra rằng kế hoạch về giao thông này là một vấn đề nan giải.
Tuy vậy, thành phố được gắn “danh hiệu” là một trong những thành phố đông đúc nhất châu Âu cần có được sự ủng hộ rộng rãi đối với các chính sách hạn chế ô tô. Và nếu Good Move thành công trong việc khắc phục danh tiếng đó thì những người soạn thảo nó có thể cần thực hiện các bước tiếp theo thật cẩn thận.
Tham khảo từ Bloomberg.