Quy tắc bát tử: Tóm tắt về quy tắc Octet

Buzz

Nội dung bài viết

1. Quy tắc bát tử là gì

2. Ví dụ về quy tắc bát tử

3. Các bước viết cấu trúc của phân tử

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Quy tắc bát tử áp dụng cho các nguyên tố trong nhóm chính của bảng tuần hoàn, đặc biệt quan trọng với các nguyên tử phi kim và kim loại kiềm.
- Nó mô tả xu hướng của các nguyên tử đạt cấu hình electron ổn định, giống như khí hiếm.
- Quy tắc này ra đời từ năm 1916, trước khi cơ học lượng tử được phát triển.
- Mặc dù không hoàn hảo trong mọi trường hợp, nó vẫn hữu ích trong việc giải thích hầu hết các phân tử và liên kết hóa học thông thường.

Quy tắc bát tử được áp dụng cho các nguyên tố trong nhóm chính của bảng tuần hoàn, đặc biệt hữu ích đối với các nguyên tử phi kim như carbon, nitơ, oxy, halogen cũng như kim loại kiềm và kiềm thổ. Dưới đây là toàn bộ nội dung về quy tắc bát tử, mời bạn đọc theo dõi.

1. Quy tắc bát tử là gì

Quy tắc bát tử: Khi tạo liên kết hóa học, các nguyên tử thường có xu hướng đạt cấu hình electron ổn định giống với khí hiếm, có 8 electron ở lớp valence (trong trường hợp của He thì là 2 electron).

Quy tắc bát tử là một nguyên tắc hóa học cổ điển, được ra đời vào năm 1916 sau thuyết Bohr và trước cơ học lượng tử (năm 1926), do đó không hoàn hảo trong mọi trường hợp. Quy tắc này không thể giải thích cấu trúc ổn định của nhiều ion và một số hợp chất như BeCl₂, BCl₃, SF₄, NO₂,... không tuân thủ quy tắc bát tử.

Tuy nhiên, quy tắc bát tử vẫn hữu ích vì phù hợp với việc bắt đầu tìm hiểu về liên kết hóa học và đúng với hầu hết các chất thông thường.

Các nguyên tử của nguyên tố s thường có xu hướng nhường electron lớp ngoài cùng để đạt đến lớp valence 8 electron.

Trong khi đó, các nguyên tử của nguyên tố p là phi kim thường có xu hướng nhận thêm electron để lớp ngoài cùng của chúng đạt đến 8 electron.

2. Ví dụ về quy tắc bát tử

Xét quá trình hình thành liên kết hóa học trong phân tử NaF.

Cấu hình electron của nguyên tử:

Na (Z = 11): [Ne]3s¹ → → có 1 electron ở lớp valence.

F (Z = 9): 1s²2s²2p⁵ → → có 7 electron ở lớp valence.

3. Các bước viết cấu trúc của phân tử

Lập bản đồ điện tử cho các nguyên tử tạo phân tử

Tính toán số electron mỗi nguyên tử đóng góp = 8 – số electron ở lớp valence

Biểu diễn lớp electron valence và các cặp electron chia sẻ (dùng dấu chấm) xung quanh biểu tượng nguyên tử ⇒ biểu thức electron

Thay thế mỗi cặp electron chia sẻ bằng một đường kẻ ngang để tạo thành biểu thức cấu trúc

Ghi chú:

Khi hai nguyên tử tạo liên kết và một nguyên tử A đã đạt cấu hình ổn định trong khi nguyên tử B vẫn chưa, thì A chia sẻ cặp electron của mình để B sử dụng → tạo ra liên kết cho việc nhận (hoặc phối hợp) được biểu diễn bằng → hướng tới nguyên tử nhận cặp electron đó.

Khi có nhiều nguyên tử đều có khả năng chia sẻ cặp electron cho nhau, ưu tiên cho nguyên tử có độ âm điện thấp hơn.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Quy tắc bát tử là gì và có ứng dụng như thế nào trong hóa học?

Quy tắc bát tử là nguyên tắc hóa học cho rằng các nguyên tử có xu hướng đạt cấu hình electron giống với khí hiếm, thường là 8 electron ở lớp ngoài cùng (2 đối với He). Quy tắc này áp dụng chủ yếu cho các nguyên tử phi kim và kim loại kiềm, giúp lý giải cách các nguyên tử hình thành liên kết hóa học ổn định.

Tại sao quy tắc bát tử không thể giải thích hoàn toàn cấu trúc của các ion và hợp chất như BeCl2 hay SF4?

Quy tắc bát tử không giải thích được cấu trúc ổn định của một số hợp chất như BeCl2, BCl3, SF4, NO2 vì chúng không tuân thủ nguyên lý 8 electron. Điều này xảy ra do sự đặc biệt trong cấu trúc electron của các hợp chất này, đặc biệt là khi có sự tham gia của các nguyên tố nhỏ hoặc phân tử có số electron lẻ.

Các nguyên tử thuộc nhóm s và nhóm p trong bảng tuần hoàn tuân theo quy tắc bát tử như thế nào?

Các nguyên tử nhóm s thường nhường electron từ lớp ngoài cùng để đạt 8 electron trong lớp valence, trong khi nguyên tử nhóm p (phi kim) lại nhận thêm electron để đạt được cấu hình 8 electron. Quy tắc bát tử giúp lý giải các xu hướng này trong việc tạo liên kết hóa học.

Có thể cho ví dụ cụ thể về quy tắc bát tử trong việc hình thành liên kết hóa học?

Một ví dụ điển hình là liên kết trong phân tử NaF. Nguyên tử Na có 1 electron ở lớp ngoài cùng và nhường electron này cho F, giúp F đạt 8 electron ở lớp valence. Điều này tạo ra liên kết ion giữa Na và F, theo quy tắc bát tử.