Buzz
Tiêu chí mà NASA đã đề ra từ những năm trước đến nay vẫn thu hút sự chú ý, đặc biệt là khi Mỹ sắp tổ chức chuyến bay lên mặt trăng vào năm 2024
Đầu năm 1982, George Abbey, lúc đó là Giám đốc điều hành chuyến bay của NASA tại Trung tâm vũ trụ Lyndon B. Johnson Houston, đã phải đưa ra một quyết định quan trọng: Lựa chọn một nhóm khoảng 30 phi hành gia từ danh sách đã được NASA chỉ định trước đó để thực hiện các chuyến bay vào không gian. Cùng với phi công máy bay phản lực quân sự thông thường, thành viên khác bao gồm các bác sĩ, kỹ sư và nhà khoa học - những người có thể thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn.
Danh sách năm đó ghi nhận rất nhiều điều đầu tiên: những phi hành gia da màu đầu tiên, phi hành gia người Mỹ gốc Á đầu tiên và phi hành gia không phải nam giới đầu tiên. Mỹ sẽ chọn ra những phụ nữ hiếm hoi có cơ hội đặt chân vào vũ trụ
Các phụ nữ bao gồm Anna Fisher - bác sĩ cấp cứu; Shannon Lucid - nhà hóa học; Judy Resnik - kỹ sư điện; Sally Ride - cựu vận động viên quần vợt kiêm nhà vật lý thiên văn; Rhea Seddon - bác sĩ phẫu thuật và Kathy Sullivan - chuyên gia hải dương học kiêm địa chất học
“Cuối cùng thì NASA cũng phải chọn một trong số chúng tôi. Hai người phụ nữ cùng làm một nhiệm vụ vào thời điểm đó có lẽ là điều không thể”, Kathy Sullivan nói
Ai trong số 6 phụ nữ sẽ được chọn để đặt chân lên không gian?
Truyền thông năm đó đã phản ánh mạnh mẽ về 6 phụ nữ tài năng. Bác sĩ Fisher, với mái tóc bồng bềnh cuốn hút, trở thành tâm điểm của sự chú ý truyền thông. Trước đó, bà đã xuất hiện trên trang bìa của tạp chí Redbook để chia sẻ về thói quen về tập thể dục và ăn kiêng điều độ.
Nhà hóa học Seddon cũng tham gia phỏng vấn, chụp ảnh và gặp phải hàng loạt câu hỏi về bí quyết ăn kiêng. “Cô ấy trông như một vũ công của trường đại học - một trong những cô gái xinh đẹp nhất trong số những nữ sinh”, một bài viết trên tạp chí Weight Watchers nhấn mạnh. Được biết, Seddon đã kết hôn với một phi hành gia và mọi người đều tò mò liệu cả hai có cơ hội cùng bay vào vũ trụ không.
NASA không công bố bất kỳ điểm số nào, nhưng cả 6 phụ nữ đều hiểu rằng mối quan hệ của họ với công chúng đóng vai trò quan trọng. Sullivan nhớ lại: “Nếu tất cả các yếu tố khác đều ngang nhau, họ sẽ chọn một người thường xuyên xuất hiện trên báo
Ride và Resnik đều có ngoại hình dễ nhìn, nhưng họ không muốn thu hút quá nhiều sự chú ý. Đến năm 1982, Ride thú nhận cảm thấy mệt mỏi với những câu hỏi vô nghĩa trong phỏng vấn, trong khi Resnik không thích sự chú ý vào cuộc sống riêng tư bị phơi bày.
Tất nhiên, NASA có các tiêu chí riêng để chọn ra đội phi hành gia tiềm năng để thực hiện các chuyến bay vào vũ trụ. Cách mà Giám đốc Abbey đưa ra quyết định của mình vẫn làm dậy sóng, đặc biệt là khi Mỹ sắp gửi phụ nữ và người da màu đầu tiên lên mặt trăng vào năm 2024.
Sally Ride trưởng thành và trở thành vận động viên quần vợt, sau đó nhanh chóng theo học Đại học Stanford và đạt bằng Tiến sĩ về vật lý thiên văn. Bài báo có tiêu đề “NASA tuyển dụng nữ phi hành gia đầu tiên” đã làm bà rất hứng thú.
“Bất cứ lý do nào đi chăng nữa, tôi không bao giờ nhượng bộ trước định kiến rằng khoa học không phải là lĩnh vực của phụ nữ. Tôi nhận được sự khích lệ từ cha mẹ. Không có một giáo viên nào đã nói với tôi rằng khoa học chỉ dành cho nam giới”, bà Sally Ride nói.
Judy Resnik cũng trải qua những trải nghiệm tương tự tại Đại học Maryland - nơi bà đang hoàn tất nghiên cứu tiến sĩ về kỹ thuật điện. Bà là một thiên tài toán học từ Ohio và cũng là một nghệ sĩ piano cổ điển, xuất sắc ở mọi lĩnh vực.
Biết được thông báo từ NASA, Resnik bắt đầu lấy lại phong độ và tham gia các khóa học về bay. Bà cũng tìm kiếm lời khuyên từ một số chuyên gia, trong đó có phi hành gia Michael Collins của tàu Apollo 11.
Theo Bloomberg, cả bà Ride và bà Resnik đều lành nghề về Hệ thống Điều khiển Từ xa và cánh tay robot. Họ được huấn luyện kỹ lưỡng, biết cách xử lý trọng tải cơ thể và quay phim, chụp ảnh bằng camera gắn trên đầu cánh tay.
Việc sử dụng cánh tay robot một cách thành thạo là một trong những tiêu chí quan trọng. NASA muốn đảm bảo rằng các phi hành gia có thể thực hiện các nhiệm vụ cơ bản này một cách thành công trước khi chọn ra những người phù hợp.
Theo các báo cáo, Resnik đã sử dụng hệ thống robot một cách xuất sắc đến mức NASA đã chuyển bà đến Trung tâm Điều Khiển Sứ Mệnh vào tháng 3/1982 để hỗ trợ các phi hành đoàn trong việc khắc phục sự cố.
Bà Ride cũng có kiến thức sâu rộng về cách liên lạc hiệu quả giữa tàu vũ trụ và Trái Đất. Bà đã được Giám Đốc Abbey và cựu phi hành gia Bob Crippen đánh giá cao vì thái độ bình tĩnh trước mọi tình huống nguy cấp giả định.
“Bất kỳ người phụ nữ nào được chọn cũng sẽ tạo ra một tác động lớn. Chúng tôi cần một người có thể đối phó với tất cả những thách thức này”, Bob Crippen nói.
Giám đốc Abbey đã tạo ra một bảng tính để ghi lại điểm mạnh của từng phi hành gia. Kết quả, Sally Ride được xếp hạng cao nhất vì hiểu biết sâu sắc về hệ thống. Bác sĩ Fisher, mặc dù được công chúng yêu mến, chỉ đứng ở vị trí thứ ba.
“Sally Ride có trình độ cao nhất. Không ai có thể làm việc đó tốt như cô ấy”, Giám đốc Abbey thông báo với niềm vui.
Sally Ride nhận được tin vui vào sáng sớm ngày 19 tháng 4 năm 1982. Cả cơ thể bà rạo rực trong niềm hân hoan khi bước vào NASA. Khi được hỏi về sứ mệnh quan trọng sắp tới, Sally Ride khẳng định: “Tôi không có nghi ngờ gì về điều đó”.
Vào đầu năm 1983, quá trình huấn luyện của Sally Ride trở nên căng thẳng hơn. Nhóm bắt đầu dành nhiều thời gian hơn trong các thiết bị mô phỏng tàu con thoi để chuẩn bị cho chuyến bay kéo dài 1 tuần - một chuyến bay chủ yếu với nam giới.
Sally Ride không phải là người phụ nữ đầu tiên bay vào không gian, nhưng bà vẫn là người phụ nữ Mỹ đầu tiên đạt được một cột mốc lịch sử như vậy. Báo chí Mỹ khi đó tạo ra sự chú ý lớn và tiếp cận bà bằng những câu hỏi cẩu thả, chẳng hạn như cách bà đối phó với kỳ kinh nguyệt trong không gian.
“Tại sao không ai hỏi Rick (Trung tá Hải quân Frederick H. Hauck, phi công của sứ mệnh) những câu hỏi như vậy?”, Sally Ride nghi vấn. “Bạn có thể tưởng tượng cuộc phỏng vấn ngại ngùng về những vật dụng cần thiết cho phụ nữ trong không gian không?”, bà Ride nhớ lại và mỉm cười nhẹ khi kéo hết cuộn băng vệ sinh này ra khỏi túi. Tất cả chúng được xắp xếp liền kề nhau như xúc xích.
“Liệu 100 cuộn băng vệ sinh có đủ cho một chuyến đi kéo dài một tuần không?”.
“KHÔNG. Số đó không phù hợp”, bà Ride phản đối.
“Ồ, chúng tôi chỉ muốn đảm bảo an toàn thôi”.
Gần ngày cất cánh, áp lực đè nặng lên Sally Ride khi cô phải đối mặt với hàng loạt cuộc phỏng vấn từ các tờ báo. Hầu hết đều nghi ngờ về khả năng của một phụ nữ thực hiện công việc của một phi hành gia và bà Ride luôn cố gắng tránh né những câu hỏi này một cách duyên dáng.
“Trong quá trình huấn luyện, nếu gặp vấn đề, cô sẽ ứng phó thế nào? Cô có thể rơi vào trạng thái khóc không?”, một phóng viên của tờ Times hỏi.
“Thật tệ khi chúng ta không thể mở rộng tư duy và đây là một vấn đề lớn. Đã đến lúc mọi người nhận ra rằng phụ nữ ở đất nước này có thể làm bất cứ điều gì họ muốn”, bà Sally Ride khẳng định.
Cùng với các đồng đội, Sally Ride đã trải qua 6 ngày trên quỹ đạo Trái Đất với niềm vinh dự tột cùng. Dù còn trẻ, bà đã biến ước mơ của hàng ngàn phụ nữ Mỹ thành hiện thực. “Tôi rất tự hào khi được chọn là người phụ nữ đầu tiên có cơ hội bay vào vũ trụ”, bà nói với niềm vui.
Sau này, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama, trong một thông cáo chia buồn trước sự ra đi của bà Sally Ride, đã mô tả cô như một “anh hùng dân tộc, một biểu tượng mạnh mẽ” truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ phụ nữ trẻ muốn khám phá vũ trụ. “Cuộc sống của Sally chứng minh rằng không có giới hạn trong những gì chúng ta có thể đạt được. Di sản mà cô để lại sẽ kéo dài trong nhiều năm tới”, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama nói.
“Sally Ride đã vượt qua mọi rào cản giữa sự mềm dẻo và kiểu mẫu, đồng thời thay đổi diện mạo của chương trình không gian Mỹ. Dù đã ra đi, tên tuổi của bà sẽ luôn chiếu sáng trên bầu trời”, Giám đốc NASA, Charles Bolden, chia sẻ.
Trong tương lai gần, NASA dự định chọn nữ phi hành gia đầu tiên đặt chân lên Mặt Trăng. Nhờ vào câu chuyện về Sally Ride, thời gian sắp tới có vẻ sẽ dễ dàng hơn đối với người kế nhiệm, ít nhất là trên một mặt.
Năm 2015, khi NASA công bố tuyển chọn phi hành gia, hơn 18.000 đơn đăng ký đã được ghi nhận. Tuy nhiên, chỉ có hơn chục người được chọn để tham gia đào tạo tại Trung tâm Vũ trụ Johnson ở Houston, Texas. Tỷ lệ này tương đương 1:1500.
Tỷ lệ chọn lọc khắt khe của NASA có nhiều nguyên nhân và cơ quan này chọn lựa những ứng viên xuất sắc nhất: kỹ năng kỹ thuật như phi công, lòng dũng cảm như binh sĩ đặc công, kiên nhẫn như giáo viên và sức bền như một vận động viên leo núi.
Sau vòng loại, các ứng viên sẽ trải qua chương trình huấn luyện nghiêm ngặt để làm quen với tình huống khẩn cấp thực tế và mô phỏng. Họ cũng sẽ phải vượt qua kiểm tra thể chất qua các chuyến bay và thời gian làm việc dưới nước với bộ trang phục phi hành gia để phản ứng tức thì mà không cần suy nghĩ.
“Làm sai trong mô phỏng là một chuyện. Nhưng mắc lỗi trên một chuyến bay với tốc độ 800 km/h là một chuyện khác. Khả năng sống sót của bạn sẽ giảm đi rất nhiều”, cựu phi hành gia Terry Virts nhấn mạnh.
Theo quy định năm 2018, các phi hành gia mới sẽ nhận mức lương cơ bản GS-12 bậc 1, tương đương khoảng 63.600 USD/năm (khoảng 1,5 tỷ đồng). Sau vài năm kinh nghiệm, họ có thể lên đến GS-13 bậc 3 với mức lương 98.317 USD/năm (khoảng 2,3 tỷ đồng), theo BI.
Theo: Tạp chí Bloomberg Businessweek
