Thu thập khung xương, xác động vật và côn trùng, sau đó 'hóa kiếp' chúng thành những tác phẩm sinh động, thu hút ngay cả những người chơi khó tính nhất nhưng lại đem lại thu nhập lớn hàng tháng.
Khải Hoàn đặt những tác phẩm bướm vào bồn thủy tinh để tạo thêm tính chân thực - Hình ảnh: C.TRIỆU
Đầu năm nay, khu vườn nhỏ trên sân thượng của Khải Hoàn (24 tuổi) - cư dân quận 6 (TP.HCM) - khá bận rộn, với sự xuất hiện của nhiều loài bọ cánh cứng và bướm. Những loài này đến để đẻ trứng trên cây và sau đó chết khô, điều này khiến anh luôn lo lắng và phải thường xuyên thu gom chúng.
'Rác Trong Khung Kính'
Một ngày, sau khi quan sát kỹ, Hoàn nhận ra xác của những con côn trùng này vẫn giữ được hình dạng và màu sắc rất lâu mặc dù chưa qua bất kỳ công đoạn nào. Ý tưởng về việc 'đặt côn trùng vào khung kính' bắt đầu hiện lên trong tâm trí anh. Anh bắt đầu thực hiện ý tưởng đó.
Tuy nhiên, vì đó là một thú chơi mới và chưa phổ biến, nên Hoàn phải tự tìm hiểu và học các kỹ thuật làm tiêu bản, chủ yếu thông qua việc đọc sách và tìm kiếm trên internet.
Anh khám phá ra rằng hầu như mọi loại động vật đều có thể được sử dụng để làm tiêu bản, và tất cả đều phải trải qua các công đoạn cơ bản như tiệt trùng, định hình và làm khô. Yêu cầu duy nhất là giữ nguyên bản kiểu dáng và màu sắc của tiêu bản khi hoàn thành. Vì mọi công đoạn đều làm bằng tay nên yêu cầu sự tỉ mỉ cao. 'Nếu làm khô quá, tiêu bản sẽ bị hỏng ngay lập tức, nhưng nếu không làm khô đủ, tiêu bản dễ bị ẩm mốc. Chưa kể việc định hình cánh và chân, nếu làm mạnh quá có thể gây gãy mất' - Hoàn chia sẻ kinh nghiệm.
Anh Thành Công (34 tuổi) - cư dân quận 8 (TP.HCM) - cũng được coi là một trong những người chơi tiêu bản xuất sắc. Anh bắt đầu với lý do ngẫu hứng khi thấy khung xương của các loài động vật rất đẹp nên muốn thử. Anh bắt đầu với các tiêu bản nhỏ như thằn lằn, ve, bọ cánh cứng và dần dần chuyển sang các tiêu bản lớn hơn như cá, thỏ và rùa.
Hiện nay, bộ sưu tập tiêu bản của Thành Công đã có khoảng 100 loại. Từ những con bọ nhỏ cho đến các tiêu bản lớn như xương nhồi bông, với đầy đủ lông của con vật, rồi đến cả tiêu bản của rắn và cá sấu.
'Có nhiều người muốn mua nhưng tôi không bán, tôi chỉ làm đủ để tự thưởng thức và trang trí, tặng cho những người mà tôi thích' - Công tự hào chia sẻ.
Sản xuất không đủ lượng bán ra.
Trên mạng xã hội, có những nhóm chơi tiêu bản nhưng số lượng thành viên rất ít. Nhóm đông nhất chỉ khoảng 7.000 người. Một phần là do sở thích này khá mới, và ít người quan tâm. Ngoài ra, nhiều người không muốn trang trí nhà bằng xác chết và xương động vật, thậm chí coi đó là điều cấm kỵ.
Tuy nhiên, sự sáng tạo không có giới hạn nên cộng đồng chơi tiêu bản đang ngày càng phát triển. Họ đã tìm ra nhiều cách để biến những bộ xương, xác động vật và côn trùng từ rác thải thành những món trang trí độc đáo, thậm chí là trang sức có giá trị.
Theo Khải Hoàn, ngoài việc trưng bày các tiêu bản bướm và bọ cánh cứng, người ta còn có thể đặt chúng vào các bồn cảnh thủy tinh. Khải Hoàn cũng là chủ của Gai Lá Garden.
'Mỗi mô hình tiêu bản bướm trong bồn cảnh thủy tinh có giá 500.000 đồng. Có những loại bướm đắt tiền hơn, và bồn cảnh lớn hơn, việc làm kỹ lưỡng hơn nên giá cũng cao hơn' - Khải Hoàn nói.
Các tiêu bản xương và mô động vật nhuộm cũng trở thành hàng hot trong thời gian gần đây. Phương pháp đơn giản nhất là sử dụng hóa chất để làm trong suốt phần thịt của tiêu bản, sau đó nhuộm màu cho phần xương, mô, và sụn. Phương pháp này thường có giá cao vì thời gian để tạo ra một tiêu bản hoàn chỉnh có thể mất vài tháng.
Trong khi sử dụng hóa chất để nhuộm màu, Chị Trần Thị Mai Phương (19 tuổi) ở Hải Dương lưu ý rằng việc này không chỉ tốn thời gian mà còn gây nguy hiểm cho sức khỏe của người làm. Điều này khiến các tiêu bản nhuộm màu, mặc dù có giá cao, vẫn luôn khan hàng. Quá trình xử lý ban đầu đòi hỏi sự chuẩn bị cẩn thận và phải sử dụng thiết bị bảo hộ và phòng thí nghiệm, nhưng ít người có khả năng đáp ứng được yêu cầu đó.
Sức hút của vẻ đẹp của các tiêu bản nhuộm màu luôn thu hút sự chú ý của mọi người, vì vậy mặc dù có giá rất cao nhưng không phải lúc nào cũng có đủ hàng để bán.
Giá của các tiêu bản tùy thuộc vào kích thước và mức độ phức tạp của chúng. Tiêu bản nhỏ nhất mà Mai Phương thường làm có giá khoảng 1 triệu đồng, trong khi những tiêu bản như chó, mèo có thể lên đến 200 triệu đồng mỗi món.
Ban đầu chỉ là đam mê nhưng hiện nay, Mai Phương đã sở hữu một bộ sưu tập với hơn 3.000 tiêu bản là xác động vật được nhuộm màu để thể hiện phần xương.