Ragnarök

Ragnarök (dịch nghĩa là Hoàng hôn của các vị thần) là ngày tận thế trong thần thoại Bắc Âu. Đây là chuỗi sự kiện đen tối dẫn đến một trận chiến lớn, đánh dấu sự kết thúc của vũ trụ và cái chết của nhiều vị thần Bắc Âu, tương tự như sự Khải huyền trong Kinh Thánh. Một loạt thảm họa tự nhiên sẽ xảy ra: núi lửa phun trào, động đất, bầu trời và mặt đất bị thiêu rụi, đại hồng thủy, và Midgard sẽ chìm xuống đại dương. Sau chín ngày, thế giới sẽ tái sinh, những vị thần sống sót sẽ trở lại Asgard, và nhân loại sẽ được phục hồi bởi hai người sống sót trong Hoddmimis Holt của Mimir. Ragnarök là sự kiện quan trọng trong thần thoại Bắc Âu, đã trở thành chủ đề nghiên cứu trong lịch sử nghiên cứu Đức và bán đảo Scandinavia.

Ý nghĩa từ ngữ

Từ 'ragnarok' có một lịch sử dài liên quan đến các cách hiểu khác nhau. Phần đầu của từ, 'ragna', là tính từ của từ 'rogn', có nghĩa là 'quyền năng' và 'thần thánh'. Dạng số nhiều của rogn là regin. Phần thứ hai của từ có hai biến thể: 'rök' và 'røkkr'. 'Rök' có nghĩa là 'nguồn gốc', 'số phận' hoặc 'kết thúc'. Biến thể 'Ragnarøkkr' xuất hiện trong các bài thơ 'Lokasenna' và Prose Edda. Danh từ 'røkkr' có nghĩa là 'hoàng hôn' hoặc 'tối tăm'. Do đó, Ragnarok có thể được hiểu là 'sự diệt vong của các vị thần' hoặc 'hoàng hôn của các vị thần'.

Một số cách diễn đạt khác về sự kiện này bao gồm 'aldar rökr' ('kết thúc của thời đại'), 'tiva rökr' ('sự diệt vong của các vị thần') và 'þá er regin deyja' ('khi các vị thần tử vong') trong Vafthrudnismal, cùng với 'unz um rjufásk regin' ('các vị thần sẽ bị tiêu diệt') trong Lokasenna.

Dự báo sự kiện

Ragnarok được dự đoán bởi ba sự kiện lớn trong thần thoại Bắc Âu: ''Sự xuất hiện của ba đứa con của Loki'', ''Cái chết của thần Balder'' và ''Fimbulvetr''.

Fimbulvetr là ba mùa đông dài và lạnh giá liên tiếp. Hiện tượng này xảy ra vì Skoll và Hati, hai con sói con của Fenrir và phù thủy sói trong rừng Jarnvid, đã đuổi kịp và tiêu diệt Mặt trời và Mặt trăng. Không có ánh sáng, thế giới chìm trong bóng tối và bão tuyết. Trong mùa đông đầu tiên, các thảm họa thiên nhiên như động đất, núi lửa phun trào, sóng thần sẽ xuất hiện. Con gà trống Fjalar trong rừng Galgvigr xứ Jotunheim sẽ gáy, và tên khổng lồ Eggther sẽ chơi nhạc về sự kết thúc của thế giới. Trong mùa đông thứ hai, các cuộc chiến lớn của nhân loại sẽ diễn ra và một con gà trống vô danh với bộ lông đỏ máu sẽ gáy ở Helheim, báo hiệu sự bắt đầu của Ragnarok. Trong mùa đông thứ ba, trước 100 ngày khi Ragnarok xảy ra, con gà trống Gullinkambi với bộ lông vàng như ánh mặt trời, sẽ gáy trên nóc Valhalla tại Asgard, báo hiệu cho các vị thần.

Chuẩn bị cho ngày định mệnh

Để đảm bảo chiến thắng trong Ragnarök, Odin, vị vua của Asgard, đã xây dựng Valhalla và tuyển chọn những chiến binh nữ từ các chủng tộc, được gọi là Valkyrie (Tiếng Bắc Âu cổ: Válkyrja). Nhiệm vụ của các Valkyrie là đưa linh hồn của những chiến sĩ đã hy sinh trên chiến trường về vương quốc của các vị thần. Một nửa sẽ được đưa đến Valhalla, còn nửa kia sẽ đến miền Folkvanger của Freya tại Vanaheim.

Các vị thần đã dùng Gleipnir, sợi dây ma thuật của người lùn, để trói Fenrir, ném Jormungand xuống đáy biển Midgard, và gửi Hel xuống Helheim nhằm trì hoãn sự kiện Ragnarök.

Cuộc chiến cuối cùng

Thần Heimdall, 'vị thần của ánh sáng', sẽ thổi chiếc tù và Gjalarhorn, với âm thanh vang vọng khắp Chín thế giới. Thần Odin sẽ dẫn dắt các vị thần và đội quân Einherjar của Valhalla tiến đến đồng bằng Vigrid (tiếng Bắc Âu cổ: Vígríðr, 'chiến trường'), rộng lớn tới 1000 dặm mỗi bề. Trong bài thơ Fafnismal, con rồng Fafnir đã tiết lộ cho Sigurd rằng Vigrid nằm trên đảo Oskopnir (tiếng Bắc Âu cổ: Óskópnir, 'chưa được xây dựng'). Freya sẽ lật ngược cung điện Sessrumnir của mình, một con tàu khổng lồ, để vận chuyển các đạo quân thần thánh qua đại dương đến chiến trường. Toàn bộ loài Elves, Người Lùn và Con người cũng sẽ tham gia vào cuộc chiến.

Tuy nhiên, Loki sẽ thoát khỏi hình phạt dành cho mình, lập liên minh với tộc Người Khổng Lồ. Surt, vua của Muspelheim, cùng với Hel, đã tạo ra con thuyền Naglfar từ móng tay và móng chân của người chết, để chở quân đội của chúng. Loki và Hrym sẽ thay phiên nhau điều khiển con tàu đến chiến trường Vigrid, nơi mà thần Frey đang chờ đợi. Surt và các Đứa con của Muspell, tức là người Khổng Lồ Lửa, sẽ phá hủy cây cầu Bifrost để ngăn cản các vị thần đến chiến trường.

Frey là vị thần đầu tiên ngã xuống trên chiến trường. Dù chỉ có một cặp sừng hươu, Frey đã chiến đấu dũng cảm và tiêu diệt nhiều tên khổng lồ, bao gồm cả người em vợ Beli. Surt, cầm thanh gươm Laevatein (tiếng Bắc Âu cổ: Lævateinn, 'gậy đập') rực sáng, tiến đến quyết đấu với Frey. Cả hai đều chết trong cuộc chiến. Con sói Fenrir, được giải thoát khỏi Gleipnir, mở rộng hàm, với hàm dưới chạm đất và hàm trên chạm trời, nuốt các vì sao và phun lửa từ mắt, mũi, miệng. Odin, cưỡi con ngựa Sleipnir, mặc giáp vàng chói, cầm ngọn giáo Gungnir, xông vào chiến trường, tiêu diệt nhiều kẻ thù, nhưng cuối cùng bị Fenrir nuốt chửng. Vidar, con trai của Odin, với đôi giày đặc biệt do mẹ mình khâu, dùng nó để làm Fenrir nghẹn. Vidar xé toạc cổ họng của con sói để trả thù cho cha. Con sói Garm, máu vấy đầy, tấn công thần Tyr và giết chết Ngài trước khi chính nó bị tiêu diệt. Thần Thor chiến đấu quyết liệt với Jormungand và giết nó, nhưng bị nhiễm độc và chỉ đi được chín bước trước khi chết. Thần Heimdall, trang bị thanh gươm Hofund, đấu với Loki và cả hai đều chết bởi lưỡi kiếm của nhau. Các vì sao rơi xuống, mặt đất chìm trong đại dương, lửa thiêu đốt mọi thứ. Thế giới đã đến hồi kết...

Hậu Ragnarok

Sau chín ngày kể từ khi Ragnarok kết thúc, mặt đất lại nổi lên, được làm mới và trở nên xanh tươi như thuở ban đầu. Một người đàn ông và một người phụ nữ, Lif và Lifthrasir, đã ẩn náu trong cánh rừng Hoddmimis Holt của thần Mimir. Thực ra, cánh rừng này chính là tán lá của Yggdrasil. Hai con người này được nuôi dưỡng bằng sương mát và sống sót qua ngày tận thế. Những linh hồn của người công chính từ lâu đài Gimli sẽ trở lại mặt đất, cùng với hai người họ tái thiết toàn bộ nhân loại. Thần Balder và vợ Nanna rời khỏi Helheim, tập hợp các vị thần còn sống và trở về Idavoll, trung tâm của Asgard xưa. Magni và Modi tìm thấy cây búa của cha (Thor). Các vị thần sẽ đến lâu đài Gimli trên tầng trời Vidblainn để xây dựng lại thế giới mới, nơi không còn chiến tranh hay thiếu thốn. Như vậy, Ragnarok không chỉ là ngày tận thế mà còn là khởi đầu của một trật tự thế giới mới, đẹp đẽ và hoàn thiện hơn.

• Yggdrasil

• Ragnarök (Thần thoại Bắc Âu) tại Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)