1. Các thành phần chính trong rễ cây đinh lăng
Cây đinh lăng có tên khoa học là Polyscias fruticosa (L.) Harms, còn được gọi là nam dương sâm, thuộc họ nhân sâm. Đặc điểm của cây bao gồm:
- Thân nhỏ, nhẵn, không gai, cao từ 0.8 đến 1.5m.
- Lá kép, phiến lá có răng cưa, xẻ lông chim dài và cuống lá dày.
- Thân và lá đều có mùi hương đặc trưng.
Không chỉ lá mà cả rễ của cây đinh lăng đều có nhiều ứng dụng
Cây đinh lăng thường được trồng rộng rãi tại Việt Nam và có nhiều ứng dụng, đặc biệt là lá và rễ. Lá có thể thu hoạch quanh năm để làm thực phẩm, trong khi rễ (hay củ) thường được thu hoạch khi cây đã đạt 4-5 tuổi vì lúc này chúng chứa nhiều hợp chất có lợi cho sức khỏe.
Trong rễ cây đinh lăng, có chứa các thành phần như: saponin, alcohol, tanin, glucocid, vitamin B,... và một số loại axit amin như: methonin, systein, lysin,...
2. Rễ cây đinh lăng có những tác dụng gì?
Ở Việt Nam, rễ đinh lăng đã được Viện y học quân sự nghiên cứu và thử nghiệm trong các ứng dụng tăng cường sức khỏe cho con người. Một số kết luận sau quá trình nghiên cứu bao gồm:
- Lấy rễ để sắc nước uống có thể giúp cơ thể tăng sự linh hoạt. Hiệu quả này tương tự như nhân sâm, nhưng chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian cố định và tích lũy với liều lượng nhất định.
- Nếu sử dụng 0.5ml dung dịch đinh lăng hàm lượng 100 - 200%/1kg cơ thể để tiêm vào tĩnh mạch vành tai, có thể giảm huyết áp.
- Nếu sử dụng 1ml/1kg thể trọng với hàm lượng 100%, có thể gây co bóp nhẹ cho tử cung.
- Viên bột tán từ rễ cây đinh lăng có thể giúp bộ đội hoặc vận động viên thể dục thể thao tăng sức chịu đựng.
Rễ của cây thường được sử dụng sau khi đã được phơi khô
3. Một số ứng dụng của rễ cây đinh lăng trong y học dân gian
Trong dân gian từ lâu đã truyền lại một số bài thuốc chữa bệnh từ rễ đinh lăng, như sau:
- Để uống: cắt mỏng rễ đinh lăng và phơi khô. Lấy 0.5g đun sôi với 100ml nước khoảng 15 phút, sau đó để nguội và uống trong ngày.
- Sao vàng, cắt nhỏ khoảng 8 - 16g rễ đinh lăng và sắc với 4000ml nước, đun nhỏ lửa cho đến khi nước cạn còn khoảng 100ml thì tắt bếp. Nước này có thể dùng cho phụ nữ sau khi sinh để tăng tiết sữa và giảm đau ở vùng ngực.
- Đối với người căng, đau nhức vú, có thể sử dụng 30 - 40g rễ khô, sắc cùng 500ml nước cho đến khi còn khoảng 250ml nước thì tắt bếp. Nước này có thể uống trong 2 - 3 ngày, giúp giảm đau nhức và thông sữa.
- Vì tính chất chữa lành vết thương, có thể dùng rễ đinh lăng giã nhuyễn và đắp lên vết thương hoặc sưng đau khớp.
- Đối với người mệt mỏi do bệnh xương khớp, có thể sắc nước từ 20 - 30g rễ đinh lăng và uống trong ngày, kèm với cúc tần, cam thảo và rễ cây xấu hổ.
Rượu ngâm đinh lăng chỉ nên sử dụng một lượng nhỏ
Ngoài ra, nhiều người còn sử dụng rễ đinh lăng để ngâm rượu với mục đích tăng cường sức khỏe. Rễ sau khi phơi khô và tán nhỏ, ngâm với tỉ lệ 100g rễ với 1 lít rượu 30 - 35 độ, từ 7 - 10 ngày. Trước khi uống, lắc đều bình và chỉ uống từ 5 - 10ml, ngày 2 lần, trước bữa ăn khoảng 30 phút.
4. Khi sử dụng rễ cây đinh lăng, bạn cần chú ý điều gì?
Đinh lăng cũng giống như các loại cây khác có nhựa, mủ, phần nhựa tập trung nhiều ở vỏ. Khi chiết xuất đinh lăng, phần này cũng được chiết xuất.
Tuy nhiên, nếu sử dụng quá liều, có thể gây ngộ độc, thậm chí là tử vong. Theo thí nghiệm trên chuột, sử dụng mức 32,9 gam/1 kg có thể gây tử vong. Do chứa saponin, nếu dùng quá nhiều, có thể gây vỡ hồng cầu, say, tiêu chảy, mệt mỏi.
Chính vì vậy, khi sử dụng đinh lăng để tăng cường sức khỏe hoặc chữa bệnh, bạn cần tìm kiếm ý kiến và tuân thủ hướng dẫn từ chuyên gia y tế, tránh những tác dụng phụ có thể gây ra.
Trước khi sử dụng phương pháp dân gian nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước
Bài viết trên đã cung cấp một số thông tin về tác dụng và cách sử dụng rễ cây đinh lăng. Tuy nhiên, đây chỉ là thông tin tham khảo, khi gặp vấn đề về sức khỏe, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả nhất.