Rèn luyện kỹ năng ra quyết định đúng đắn và hiệu quả

Mỗi quyết định đều đánh dấu một bước thay đổi trong cuộc đời. Trong doanh nghiệp, sự quan trọng của quyết định không chỉ dừng lại ở việc thành công hay thất bại mà còn là dấu hiệu của sự trưởng thành.

Kỹ năng ra quyết định là gì?

• Quyết định là phần thiết yếu trong việc giải quyết vấn đề. Mỗi lựa chọn của bạn có thể ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực đến cuộc sống của bạn hoặc sự phát triển của tổ chức.
• Kỹ năng ra quyết định là chuỗi hành động nhằm đạt được kết quả nhất định theo ý muốn của bạn.
• Người thành công biết cách lựa chọn thông minh và tự tin. Việc rèn luyện kỹ năng này giúp bạn tiến xa trong mọi lĩnh vực cuộc sống.
• Sở hữu kỹ năng này mang lại điều gì cho bạn?

• Thành công trong công việc và cuộc sống cá nhân.
• Tránh được những hậu quả tiêu cực từ những quyết định sai lầm.

• Đối với thanh niên, khả năng này càng trở nên quan trọng. Việc đưa ra quyết định thông minh, chín chắn là biểu hiện của sự trưởng thành.

Khái niệm kỹ năng ra quyết định là gì?

Ý nghĩa của kỹ năng ra quyết định

Trong cuộc sống và công việc, sở hữu kỹ năng ra quyết định giúp bạn đưa ra những lựa chọn chính xác nhất, đồng thời tránh xa những hậu quả không mong muốn do quyết định sai lầm.

Đối với giới trẻ, vai trò của kỹ năng ra quyết định càng quan trọng. Khả năng đưa ra quyết định thông minh, chín chắn không chỉ tạo ra cơ hội thành công mà còn là biểu hiện của sự trưởng thành.

Không chỉ những nhà quản lý mới cần rèn luyện kỹ năng ra quyết định mà mỗi cá nhân cũng cần phải trau dồi kỹ năng này để tự mình quyết định và tận dụng cơ hội phát triển, thành công.

Cách phân loại quyết định

Quyết định thường được phân loại thành 3 loại chính: 

Quyết định theo tiêu chuẩn 

• Bao gồm các quyết định hàng ngày theo quy tắc đã định sẵn và có tính lặp lại. Cách giải quyết thường là tuân thủ các quy định, luật lệ và chính sách có sẵn. 

• Loại quyết định này tương đối đơn giản do tính lặp lại. Bạn thường ra quyết định bằng cách suy luận logic và tham khảo các quy định có sẵn. Vấn đề có thể phát sinh nếu bạn không tuân thủ đúng quy định có sẵn. 
• Lưu ý: không nên sử dụng những quyết định theo tiêu chuẩn để biện hộ cho những quyết định cẩu thả hoặc tránh né.

Quyết định cấp bách

• Đây là những quyết định đòi hỏi tác động nhanh và chính xác, thường phải thực hiện ngay lập tức.  Thường xuyên xuất phát từ tình huống bất ngờ, đòi hỏi bạn phải đáp ứng tức thì và đầy đủ.
• Các tình huống này thường không cho phép bạn có nhiều thời gian để lên kế hoạch hoặc thảo luận với người khác.

Quyết định sâu rộng

• Loại này đòi hỏi sự tập trung, thảo luận và suy xét kỹ lưỡng. Đây là loại quyết định thường liên quan đến việc đặt ra hướng đi hoặc thay đổi chiến lược.
• Quyết định này bao gồm sự lựa chọn, thích nghi, và sáng tạo hoặc đổi mới. Việc chọn lọc từ các phương án giúp đạt được sự thích hợp nhất và tiếp tục thí nghiệm các giải pháp đã được đề xuất.
• Hiệu quả của quyết định phụ thuộc vào sự chấp thuận và thực hiện nhiều nhất, đem lại lợi ích và hiệu quả nhất. Quyết định sâu rộng là loại quyết định có thể nâng cao (hoặc làm giảm) hình ảnh và hiệu suất quản lý của bạn.

Ý nghĩa của kỹ năng ra quyết định

Các yếu tố tác động đến quyết định

Nguồn thông tin

Đây là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng của quyết định. Nếu bạn thiếu dữ liệu và thông tin chính xác, bạn sẽ khó có quyết định đúng đắn. Trong doanh nghiệp, nhiều nhân viên thường đưa ra quyết định nhanh chóng nhưng thường gặp phải nhiều lỗi do thiếu thông tin.

Trong trường hợp này, sai lầm thường do thiếu kiến thức hoặc thông tin chuyên môn quan trọng. Để tránh rủi ro, cần tóm tắt thông tin cần thiết trước khi quyết định, bao gồm nguồn tin, chất lượng, và tác động từ bên ngoài.

Các nguồn tin đáng tin cậy giúp quyết định chính xác hơn, đặc biệt khi bạn có kết quả từ quyết định trước đó. Chuẩn bị các lựa chọn và hiểu rõ điều kiện và hậu quả giúp giảm thiểu quyết định tồi.

Mức độ ưu tiên

Với nhiều thông tin, lựa chọn trở nên phức tạp, đòi hỏi một quyết định thông minh và phù hợp nhất.

Rèn luyện thói quen ưu tiên việc quan trọng trước giúp bạn không bị bối rối khi giải quyết vấn đề. Sắp xếp công việc và ưu tiên nó giúp đảm bảo chất lượng và tiến độ công việc.

Rủi ro

Mỗi quyết định đều mang theo những nguy cơ đặc biệt, đặc biệt là những yếu tố quan trọng, cần bạn chú ý và thận trọng hơn. Rủi ro có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, được phân thành yếu tố khách quan và chủ quan. Một số nguyên nhân có thể được can thiệp bằng cách điều chỉnh quy trình, nhưng cũng có những nguyên nhân không thể can thiệp được.

Khi đưa ra quyết định, hãy lập danh sách rủi ro có thể xảy ra để nhận biết nguy cơ và chuẩn bị phương án dự phòng. Tập trung vào những vấn đề có thể kiểm soát thay vì mất thời gian suy nghĩ về những vấn đề không thể thay đổi.

Quy trình 7 bước để ra quyết định hiệu quả

Bước 1: Xác định vấn đề

Để ra quyết định hiệu quả, hãy xác định rõ vấn đề đang đối mặt. Trả lời các câu hỏi cơ bản:

• Vấn đề là gì?
• Có cần giải quyết vấn đề này không?
• Mục tiêu của việc giải quyết là gì?

Bước 2: Phân tích và đánh giá vấn đề

Sau khi xác định vấn đề, bạn cần tiến hành phân tích và đánh giá vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. Điều này giúp bạn nhận biết các yếu điểm và lợi ích của mỗi quyết định. Quá trình này là bước quan trọng và mất nhiều thời gian nhất trong quá trình ra quyết định, yêu cầu sự cẩn trọng và cân nhắc kỹ lưỡng.

Bước 3: Tổng hợp các giải pháp khả thi

• Cân nhắc các lựa chọn có sẵn.
• Tìm kiếm các phương án giải quyết khả thi.
• Tham khảo ý kiến từ những người có kinh nghiệm hoặc bạn bè.
• Xem xét ý kiến góp ý và đánh giá sự thực tế của mỗi giải pháp.

Bước 4: Phân tích ưu – nhược điểm của từng giải pháp

• Lựa chọn một số giải pháp tiếp cận.
• Đánh giá và so sánh ưu điểm, nhược điểm của mỗi giải pháp.
• Xác định các hậu quả tiềm ẩn và kết quả có thể đạt được với mỗi lựa chọn, cũng như ảnh hưởng của chúng đối với những người liên quan.

Bước 5: Chọn lựa và quyết định

• Tổng hợp thông tin để đưa ra quyết định tối ưu nhất.
• Chọn lựa và thực thi quyết định.
• Chấp nhận trách nhiệm với quyết định và hành động của bản thân.

Bước 6: Thực hiện quyết định đã chọn

Quyết định chỉ mang ý nghĩa khi được thực hiện. Vì vậy, khi đã chọn lựa quyết định, hãy thực hiện và đánh giá kết quả. Nếu làm việc một mình, hãy kiên trì với quan điểm của mình. Còn nếu làm việc nhóm, đảm bảo mọi thành viên đồng lòng với quyết định cuối cùng.

Bước 7: Kiểm tra và tổng kết kết quả

Luôn kiểm tra quá trình thực hiện quyết định, đánh giá tiến độ để phát hiện và khắc phục các vấn đề kịp thời. Sau khi có kết quả, cần tổng kết lại để xem xét độ chính xác của quyết định ban đầu. Nếu thất bại, hãy rút ra bài học và kinh nghiệm cho những quyết định tương lai.

Cách thức ra quyết định một cách hiệu quả

Những kỹ năng cần có để đưa ra quyết định hiệu quả?

 Kỹ năng giải quyết vấn đề

Kỹ năng giải quyết vấn đề là khả năng phân tích tình huống, thu thập thông tin và đưa ra các phương án giải quyết hợp lý. Để phát triển kỹ năng này, bạn cần rèn luyện suy nghĩ phản biện và sáng tạo để tạo ra những lựa chọn tối ưu nhất.

 Kỹ năng lãnh đạo

Để đưa ra quyết định hiệu quả, bạn cần có khả năng lãnh đạo để tổ chức và thúc đẩy sự hợp tác của các thành viên trong nhóm. Hãy học cách truyền đạt thông tin, tạo động lực và khuyến khích mọi người tham gia vào quá trình ra quyết định. Đồng thời, bạn cũng cần học cách quản lý mối quan hệ và xử lý xung đột để đạt được mục tiêu chung.

Kỹ năng hợp tác nhóm

Quyết định hiệu quả thường đòi hỏi sự cộng tác với các thành viên trong nhóm. Để phát triển kỹ năng này, hãy học cách giao tiếp một cách hiệu quả, lắng nghe ý kiến của mọi người và cùng nhau tìm ra giải pháp tốt nhất. Bạn cũng cần học cách chia sẻ trách nhiệm và đưa ra quyết định dựa trên sự đồng thuận của cả nhóm.

Kỹ năng sáng tạo

Để đưa ra quyết định hiệu quả, bạn cần có khả năng tạo ra ý tưởng mới và đưa ra các phương án khác nhau để thích nghi với mọi tình huống. Để phát triển kỹ năng này, bạn có thể tìm cách khám phá những ý tưởng mới, học cách suy nghĩ ngoài khung và tìm cách kết nối các ý tưởng khác nhau để tạo ra sự sáng tạo.

 Kỹ năng quản lý thời gian

Quản lý và sử dụng thời gian hiệu quả là rất quan trọng trong quá trình đưa ra quyết định. Để phát triển kỹ năng này, bạn cần học cách lập kế hoạch và ưu tiên các công việc quan trọng, đưa ra quyết định đúng thời điểm và đảm bảo các công việc được hoàn thành đúng tiến độ.

Tư duy phản biện

Để đưa ra quyết định chính xác và hiệu quả, bạn cần có khả năng suy nghĩ phản biện, đánh giá khách quan và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu và chứng cứ. Để phát triển kỹ năng này, bạn nên học cách phân tích và đánh giá thông tin, đưa ra luận điểm khách quan và quyết định dựa trên sự phân tích và đánh giá này.

Trí tuệ cảm xúc

Trí tuệ cảm xúc là khả năng nhận biết và điều chỉnh cảm xúc của bản thân và người khác, đưa ra quyết định dựa trên sự hiểu biết và tình cảm. Để phát triển kỹ năng này, bạn cần học cách nhận biết và quản lý cảm xúc của bản thân và người khác, học cách đưa ra quyết định dựa trên sự hiểu biết và tôn trọng cảm xúc của mọi người liên quan.

Rèn luyện kỹ năng ra quyết định đúng đắn

Dưới đây là những kỹ năng cần thiết để ra quyết định hiệu quả và chính xác mà bạn có thể tham khảo, rèn luyện mỗi ngày:

Không quá chú ý đến ý kiến của người khác

Với những quyết định quan trọng trong cuộc sống và sự nghiệp của bạn, chỉ có bạn mới có thể đưa ra quyết định cuối cùng cho mình. Bạn có thể tham khảo ý kiến của người thân, bạn bè và những người có kinh nghiệm, nhưng quyết định cuối cùng vẫn là của bạn.

Người có kỹ năng tư duy và ra quyết định hiệu quả luôn tự tin với quyết định của mình, luôn kiên định và không để ý kiến của người khác ảnh hưởng. Để rèn luyện kỹ năng ra quyết định chính xác, hãy kiên nhẫn và đừng quá quan tâm đến ý kiến của người khác.

Xin lời khuyên từ chuyên gia mà bạn tin tưởng

Trong nhiều tình huống, bạn cần lời khuyên để đưa ra quyết định chính xác nhất. Hãy xin ý kiến từ những người chuyên môn mà bạn thực sự tin tưởng. Đừng xin lời khuyên về kế hoạch truyền thông từ một giáo viên tiểu học, vì đó không phải là chuyên môn của họ.

Ghi lại quyết định trên giấy

Khi đưa ra quyết định, hãy ghi lại trên giấy. Mặc dù nhiều người coi đây là việc thừa thãi, nhưng việc ghi chép quyết định cùng với lý do và hậu quả sẽ giúp bạn học được từ kinh nghiệm và tự nhìn lại quyết định của mình trong tương lai.

Khi ghi lại quyết định, hãy đặt ra các câu hỏi như: Tại sao bạn chọn phương án/quyết định này? Hậu quả là gì?... để rút kinh nghiệm cho lần sau. Đồng thời, trong tương lai, khi nhìn lại, bạn sẽ hiểu được lý do tại sao mình lại chọn như vậy.

Hành động là minh chứng cho quyết định

Khi đã quyết định, hãy thực hiện các hành động để chứng minh sự chính xác của quyết định đó. Không có gì thể hiện rõ ràng hơn việc hành động mang lại kết quả. Do đó, khi trình bày kỹ năng ra quyết định, hành động thường hiệu quả hơn lời nói.

Xem xét tình huống trước khi quyết định

Trước khi quyết định, hãy đặt ra các câu hỏi để đảm bảo sự thỏa đáng của quyết định. Hỏi về việc quyết định giải quyết vấn đề gì, có cách nào tốt hơn không, rủi ro và thành công của quyết định là bao nhiêu...

Bên cạnh đó, hãy chuẩn bị sẵn phương án dự phòng cho bất kỳ rủi ro nào có thể xảy ra sau khi quyết định được đưa ra. Hãy kiểm soát mọi thứ một cách toàn diện hơn khi ra quyết định trong công việc và cuộc sống.

Xin lời khuyên từ chuyên gia mà bạn tin tưởng thực sự

Kiên quyết với quyết định của bạn

Khi đã quyết định, hãy kiên quyết với quyết định của mình, không để cho những biến động nhỏ làm thay đổi ý kiến. Điều này sẽ giúp bạn được đánh giá cao hơn trong mắt người khác và tạo nên ấn tượng chuyên nghiệp hơn.

Tất nhiên, việc ra quyết định dựa trên thông tin tốt nhất là quan trọng. Tuy nhiên, đừng thay đổi quyết định một cách vội vã, hãy kiên nhẫn và quyết tâm thực hiện quyết định của bạn từ đầu đến cuối.

Chúng ta luôn phải chịu trách nhiệm với quyết định của mình trong cuộc sống. Kỹ năng ra quyết định là một công cụ không thể thiếu trên con đường đạt được thành công.