[Review Sách] “Em Ngồi Khóc Trên Cành Cây”: Hồn Nhiên Của Mối Tình Đầu

Em ngồi khóc trên cành cây là một cuốn sách dành cho lứa tuổi teen của tác giả Nguyễn Nhật Ánh, nơi có sự tươi mới của tình yêu đầu đời. Mối quan hệ này bắt đầu tự nhiên như những bông hoa dại nở rộ, trong những tia nắng mùa hè tại làng Đo Đo. Qua câu chuyện này, ta có thể tìm thấy những kí ức tuổi thơ trong lòng mình, cũng như khám phá những góc khuất mới về tình yêu, đơn giản và trong sáng.

Bắt đầu với lời tường thuật

Câu chuyện được kể từ góc nhìn của Đông (nhân vật chính), một sinh viên 18 tuổi từ Sài Gòn trở về quê nhà trong kỳ nghỉ hè. Đông rời bỏ làng khi mới 8 tuổi, nhưng lại có một tuổi thơ hạnh phúc và bình yên.

Ở làng Đo Đo, trẻ con không gọi mùa theo cách thông thường. Một năm của họ có tới sáu mùa: mùa giấy kính, mùa nắp keng, mùa cọng dừa, mùa bao thuốc lá, mùa thả diều, mùa chong chóng. Việc nhận biết mùa chỉ cần nhìn thấy hai túi quần căng phồng nắp keng của Thục (em họ Đông).

Cách đây không lâu, tiền của trẻ con chỉ là tờ giấy kính. Nhưng bây giờ, chỉ với mười cái nắp keng, chúng đã có thể mua được một viên kẹo. Đây là một làng quê đầy kí ức thơ ấu của Đông, và những khoảnh khắc ấy trở nên rõ ràng hơn khi anh ta nhìn thấy hình ảnh cậu bé Thục với đồ chơi, nhớ lại những ngày hạnh phúc của mình tại chợ Kế Xuyên. Nhưng Đông không biết rằng, trong một buổi chiều ở chợ Kế Xuyên, một cô bé đã cãi nhau với Thục, và hình ảnh của cô bé ấy đã đi sâu vào kí ức của Đông suốt nhiều năm sau đó.

Cô bé dường như rất bối rối khi bị phát hiện, nhưng sau lần thứ hai, cô bé đã dũng cảm tiếp cận Đông. Hôm đó, anh chàng đi cùng Rùa lên nhà cô bé Út trong lúc đi ngang qua. Cha của Rùa đã mất, mẹ cô bé bỏ đi, vì vậy khi biết Đông là học trò cũ của ông, cô bé rất vui. Cô bé thường dẫn anh ta đến khu rừng bí mật của mình.

Đôi khi tôi tự hỏi liệu sự độc đáo của Rùa có làm Đông cảm động không. Rùa - một cô bé đặc biệt trong nhóm bạn. Một cô bé có thể dũng cảm bước vào khu rừng mà người làng phải đeo xà cạp và ủng, hoặc mang theo thuốc diệt rắn. Một cô bé có tính cách hoàn toàn khác biệt so với Bích Lan (con của bạn mẹ Đông), một cô bé ngây thơ trong tình yêu, hoàn toàn đối lập với tính cách tự tin của cô gái thành phố.

- Trời đã ngớt mưa rồi đấy…

Tôi mới nhận ra rằng mình vừa nói câu đó với Rùa. Khác biệt chỉ là tôi đang ngồi cạnh cô bé trong một bụi duối giữa cánh đồng mưa và lúng túng vì đã hôn cô bé thay vì từ chối.

Những buổi đi chơi và những biến động

Rùa yêu thích động vật nhỏ trong rừng và có thể kết bạn với chúng. Trong các cuộc đi dạo trong rừng, cô bé không chỉ đơn giản là thăm bạn bè hoặc kể chuyện cho chú Tập Tễnh, mà còn tham gia vào việc phá bẫy. Cô bé chỉ trở về khi không còn đủ sức để kiểm tra nữa. Có lẽ vì đã làm quá nhiều lần, nên Rùa rất giỏi trong việc phát hiện bẫy. Mọi nơi, từ trái bí ngô treo trên cành đến vùng đất khô dày đặc lạ thường, hoặc những khu vực cây nham nhở dấu rìu, đều bị cô bé kiểm tra. Điều này có lẽ là lý do mà người săn mồi trong làng ghét Rùa, họ thậm chí tung ra những tin đồn để hy vọng ông Điền cấm cô bé ra rừng.

Bước vào khu rừng già như bước vào thế giới tâm hồn phong phú của Rùa, càng khám phá, Đông lại cảm nhận được những điểm đặc biệt thú vị từ cô. Dạo chơi trong rừng cùng Rùa mang lại cho anh một cảm xúc êm đềm khó diễn đạt, khiến anh cảm thấy hạnh phúc, thong thả trong khu rừng trước đây từng khiến anh sợ hãi.

Trên đường về nhà, sau một cú vấp, Đông không kìm nén được cảm giác gần gũi và thiết tha, anh cúi xuống hôn nhẹ lên môi cô bé, một nụ hôn rất nhẹ nhàng. Suốt quãng đường sau đó, Rùa không nhắc gì về hành động đầy ý nghĩa của anh, nhưng điều đó cũng không làm cho tâm trí rối bời của Đông dừng lại. Nhưng chính nhờ vụ việc này, anh đã nhận ra mình đang có tình cảm với Rùa. Sau buổi chiều đó, Đông nhận được tin phải quay trở về nhà sau 2 ngày, điều đó thúc đẩy anh quyết định ghé thăm nhà Rùa vào buổi tối.

Từ khi chơi với Rùa, Đông chưa bao giờ thấy cô bé tỏ ra yếu đuối, nhưng khi nghe tin phải rời xa sớm hơn dự kiến, đôi mắt của cô cũng không giấu được nước mắt. Trong phút xúc động vì phải chia xa khi giữa hai người đã nảy sinh một tình cảm sâu đậm, Đông quên hết nỗi lo về nụ hôn, anh ôm Rùa và lặng lẽ quấn tay qua vai cô. Nhưng như một dấu hiệu, anh nhẹ nhàng kéo gần khuôn mặt cô và chuẩn bị hôn cô. Nhưng lần này cô đã ngăn cản lại hành động đó, cô giải thích cần thêm thời gian.

Tôi nghe trái tim tôi như đang vỡ tung dưới áo. Tôi cảm nhận rất rõ có một dòng suối kem đang chảy qua lòng tôi.

- Nhưng em vẫn còn nhỏ. Anh sẽ đợi thêm một chút nữa cho em lớn lên, anh nhé!

Thời gian ở quê của Đông không nhiều, vì vậy anh quyết định thực hiện lời hứa đi chơi cùng em trai - Thục vào ngày hôm sau. Nhưng đến buổi trưa, anh không thể kìm lòng và lén đến nhà Rùa. Ở đây, nỗi lo sợ về điều gì đó đã đến. Rùa bị bao vây bởi những thợ săn, họ muốn truy cứu cô gái vì đã phá bẫy của họ khi cô đi vào rừng với Đông,...

Cơn tức giận làm mặt mọi người đỏ bừng và sự tức giận của Ngãi, một trong số họ, đã đạt đến đỉnh điểm khi anh ta tiết lộ sự thật đắng lòng về cái chết của cha Rùa. Chú Hương - bố của bé Rùa không phải vì bị bắt tội trộm rồi té xuống sông mà là vì bị bắt quả tang khi đang trộm, sau đó bỏ chạy và ngã trên cầu treo.

Câu nói của chú Ngãi khiến Rùa cảm thấy vô cùng tội lỗi, cơ thể cô run rẩy, mặt héo lạnh. Dù nhận được những lời bảo dạy và an ủi từ những người thợ săn còn lại, bé Rùa vẫn không thốt lên lời nào, đôi mắt cô nhìn trống trải vào một điểm xa xăm. Đông đến, nhẹ nhàng kêu cô về, cả hai cùng lặng lẽ rời đi. Anh đi bên cạnh cô, nhưng bất lực, và ngày mai anh sẽ rời làng, đến để từ biệt và an ủi cô, nhưng ai ngờ rằng lại xảy ra chuyện như thế. Thật đáng tiếc, khi cô cần anh nhất, anh phải ra đi với lời hứa trở lại không xác định thời gian.

Dù sự thật vẫn mơ hồ, nhưng từ khi chú Ngãi tố cáo nguyên nhân cái chết của cha Rùa, thái độ của ba thợ săn còn lại đối với Rùa đã thay đổi ngay lập tức. Họ không nhắc đến việc cha cô đã phạm tội, họ bảo vệ cha cô và gọi cô là con.

Với lòng mong mỏi về Rùa và những lời hứa đầy hy vọng, Đông rời xa làng Đo Đo. Không ai nghĩ rằng cuộc chia tay này sẽ kéo dài ba năm, không ai ngăn cản, không có bất kỳ rào cản nào, chỉ là quyết định của anh. Quyết định đó bắt nguồn từ buổi sáng Thục tiễn Đông ra đường lớn chờ chuyến xe sớm. Lời của Thục cùng với thái độ của ông nội Rùa khi anh đến thăm cô, như là một bằng chứng rõ ràng cho thấy mối quan hệ của anh với Rùa như anh em ruột. Anh cảm thấy sụp đổ, như có một bàn tay vô hình của số phận đang làm cong vẹo mối quan hệ sâu sắc này.

Cô Út Huệ, thím Lê và thằng Thục - những người thông báo tin sốc này cho Đông, có lẽ đều biết lý do anh đi xa như vậy. Cuối cùng, chỉ có bé Rùa không biết gì cả, một mình, mãi chờ đợi, cậu bạn duy nhất hiểu và quý trọng cô, lại phản bội lời hứa với cô. Tưởng tượng cảnh cô một mình cô đơn, chờ đợi, lòng Đông đau đớn. 

Quyết định đối mặt với thực tại

Trước ánh sáng mờ ảo của bệnh tật đang vây quanh, lo lắng cho gia đình và Bích Lan, anh quyết định đối mặt với thực tại bằng việc trở về quê nhà. Anh không chỉ mang theo nỗi lo to lớn mà còn gói kèm cả ba lô thuốc, chuẩn bị cho hành trình trở về Đo Đo. Lí do anh trở về không chỉ để nói lời tạm biệt với người thân mà còn để làm sáng tỏ mối quan hệ xưa với Rùa một lần nữa.

Ba năm trôi qua, bí mật về cái chết của ba cô cuối cùng cũng được phơi bày. Rùa đã trở thành một cô gái trưởng thành, xinh đẹp và quyến rũ, thu hút sự chú ý của nhiều người. Tuy nhiên, cô vẫn giữ vững niềm tin và tình cảm trong sáng dành cho Đông. Rùa không trách móc, mà thậm chí còn vui vẻ và hồn nhiên. Cô luôn nói chuyện với Đông như thể họ vừa gặp nhau hôm qua, không phải đã xa nhau ba năm.

Rùa vén mái tóc, phát ra nụ cười tươi sáng:

- Em đã lớn lên rồi đấy.

Tôi cảm thấy như có ai đó đang kéo lệch góc nhìn của tôi, nên tôi phải quay mặt đi chỗ khác để Rùa không nhận ra điều đó. Câu nói của cô cứ vang vọng trong đầu tôi: “Lúc trước em còn bé. Anh hãy chờ thêm một chút, để em lớn lên anh nhé!”

Đông luôn tránh né Rùa, vì anh vẫn chưa tìm ra cách giải quyết vấn đề giữa họ. Điều này làm tổn thương Rùa đến tận cùng. Đông nhận ra mỗi đêm, Rùa vẫn đến nhà anh, nhìn từ xa mà không dám tiếp cận, chỉ leo lên cây me trước cửa và khóc một mình.

Sau khi suy nghĩ kỹ lưỡng, việc Rùa kiên quyết chờ đợi khiến Đông không thể nào yên lòng để ngủ. Tình cảm ngọt ngào từ khi còn 14 tuổi, tinh khiết như ánh ban mai, theo thời gian trôi qua, tình yêu giữa Đông và Rùa càng trở nên sâu đậm hơn. Trong buổi tối đó, anh đã phát hiện ra một điều phủ định cho việc họ là anh em ruột: tại sao bà Rùa không ngăn cản mối quan hệ của anh với cháu bà? Khi Út Huệ biết về tình cảm của hai người, cô đã không can thiệp, nhưng tại sao lại như vậy? Liệu điều đó có phải là sự thật không?

Quyết tâm vượt qua chính mình, Đông quyết định gặp bà nội của Rùa để giải quyết mọi sự nghi ngờ, và anh rất vui khi biết rằng họ không có quan hệ huyết thống như mọi người nghĩ. Khi nghe tin này, Đông không thể nén nước mắt, những giọt nước mắt của niềm vui và tiếc nuối đổ ra như một đứa trẻ được trả lại món quà từng bị lấy mất, kèm theo lời xin lỗi chân thành. Đây là lần đầu tiên anh dũng cảm đối mặt với Rùa kể từ khi trở về, và anh cảm thấy vui vẻ khi trò chuyện với cô. Hai ngón tay của họ nắm chặt nhau, giống như trong những giấc mơ anh từng có.

Tuy nhiên, niềm vui không kéo dài được lâu, Đông cảm thấy căn bệnh kinh khủng đang gần kề, Rùa đã giữ lời hứa của mình, đến mùa cọng dừa năm nay, cô đã trở thành một cô gái xinh đẹp, nhưng liệu lúc ấy anh còn có bao nhiêu thời gian? Mặc dù mưa đã tạnh, nhưng những giọt sương vẫn còn đọng trên góc mắt của Đông. Anh quyết định trở về quê nhà sớm hơn dự kiến, trước đây anh không dám gần gũi với Rùa vì cảm giác tội lỗi, nhưng bây giờ anh ra đi vì không muốn để lại một vết thương sâu lâu trong tâm trí cô, anh không muốn cuộc đời còn lại của cô bị ảnh hưởng bởi nỗi đau này.

Lần chia ly này, Rùa không còn buồn như trước vì Đông đã thẳng thắn nói chuyện với bà cô. Đông thường đi dạo phố cùng Bích Lan nhưng không phải để tránh gặp mẹ anh như trước. Mẹ của anh luôn khích lệ, bà luôn nói về khả năng mạnh mẽ của y học và về vận may, nhưng mỗi lần nói xong, vai của Đông lại trở nên ướt đẫm nước mắt.

Trong lúc kiểm tra y tế, các bác sĩ phát hiện rằng kết quả xét nghiệm trước đây giống với triệu chứng của bệnh bước cổ, và điều này đã gây ra sự nhầm lẫn với bệnh ung thư. Thật ra, Đông chỉ bị thiếu máu do dinh dưỡng. Mang theo hy vọng vào một tương lai tươi sáng sau những biến động khốc liệt trong cuộc đời, anh quyết định trở về quê hương, nhưng tin tức về việc Rùa mất mạng khi cố gắng cứu trẻ em bơi qua dòng sông đã làm anh mất đi hết hi vọng.

Tôi vịn vào thềm giếng, cố gắng giữ đứng thẳng nhưng đôi tay tôi bỗng trở nên yếu ớt, cuối cùng tôi phải ngồi xuống nền giếng trơn trượt, trong một khoảnh khắc thế giới xung quanh tôi dường như tan vỡ: những mảnh vỡ đá, bầu trời, và trái tim của tôi...

Đông suy sụp hoàn toàn và chìm đắm trong biển khơi của nỗi nhớ vô tận. Anh dẫn hai người em họ của mình, Thục và Loan, trở lại khu rừng để tái hiện lại những kỷ niệm đã từng có với Rùa trước khi rời xa làng một cách không biết đến ngày trở lại. Tại nơi bí mật đó, trong lúc đau lòng nhìn ngắm cảnh vật xưa, Đông nghe như thấy tiếng hát của Rùa vang vọng. Anh leo lên một cây để nhìn rõ hơn và không khỏi rơi nước mắt khi thấy bóng dáng của người mình yêu thương. Đông cố gắng mở mắt to, cố gắng làm mình đau để kiểm tra xem có đang mơ hay không, nhưng thực sự Rùa đã giữ lời hứa, cô vẫn chờ đợi anh. Trong khoảnh khắc đó, mọi cảm xúc tràn ngập, nước mắt đọng dài trên gương mặt anh.

Đánh giá chi tiết bởi: Bảo Trân - MyBook

Hình ảnh được cung cấp bởi: Bảo Trân