[Review Sách] 'Lời Nguyện Cầu Từ Chernobyl': Sát Nhân Ẩn Nấp

Bây giờ là năm 2021. Giả sử thế giới như một lớp học khổng lồ, một vị thầy cao cả đang đứng trên bục giảng. Người thầy tri thức đó đặt câu hỏi:

- Có ai có thể giải thích về vật lý hạt nhân là ngành học gì, đối tượng nghiên cứu và ứng dụng của nó không?

Sẽ có những cánh tay, tự tin hoặc rụt rè, nhanh chóng đưa lên. Họ là những học sinh nổi bật, tầng lớp trí thức, chủ yếu là các nhà nghiên cứu vật lý và hóa học. Thầy không gọi ai lên trả lời, mà tiếp tục hỏi:

- Ai biết về vũ khí hạt nhân không?

Lần này, nhiều cánh tay mạnh mẽ giơ lên. Họ cũng là những học trò nổi bật. Nhiều người là nhà nghiên cứu chế tạo vũ khí quốc phòng. Nhiều người là các tướng lĩnh nổi tiếng. Thầy không gọi ai trả lời, tiếp tục hỏi:

- Cách các sinh vật sống ứng phó với thảm họa hạt nhân sẽ ra sao?

Chúng ta nghe tiếng rì rào của những bông cúc lá quặt do nhiễm phóng xạ từ một tai nạn hạt nhân. Tiếng rú, tiếng gầm, tiếng hí cũng vang lên. Chó mèo đột biến, ngựa ba chân, trâu bò một mắt cũng hiểu biết được. Rồi cánh tay giơ lên, kì lạ như của quái vật trong truyện cổ. Trong một lớp học bình đẳng, câu hỏi này dẫn đến nhiều câu trả lời độc đáo. Thầy không gọi ai phát biểu, chỉ khóc một mình. Một giọt nước mắt rơi xuống nền đất bẩn thỉu. Câu chuyện giả tưởng của chúng ta kết thúc tại đây.

Năm 2015, Svetlana Alexievich được trao giải Nobel Văn học vì những tác phẩm phức tạp về đau khổ và dũng cảm trong thời đại hiện nay. Các tác phẩm giúp hiểu biết sâu sắc hơn về thời đại của thế giới, thời kỳ Liên bang Xô Viết.

Mô tả về “kẻ giết người tàng hình” trong sách của Svetlana liên quan đến thảm họa hạt nhân Chernobyl năm 1986. Vụ nổ phát ra lượng phóng xạ lớn gấp 400 lần quả bom nguyên tử ở Hiroshima. Phóng xạ làm ô nhiễm rộng lớn ở Belarus, Ukraina, Nga. Sự kiện này xóa sổ hàng trăm ngôi làng và gây thiệt hại nghiêm trọng.

Phát xít Đức tàn sát hàng trăm làng ở Belarus trong chiến tranh thế giới thứ hai. Chernobyl xóa sổ 485 làng và khu dân cư, trong đó 70 làng bị chôn vùi vĩnh viễn.

Việc viết về cuốn sách này không thể tuân theo trình tự hay kế hoạch cụ thể nào. Không có nhân vật chính, không bố cục rõ ràng. Svetlana thu thập hàng nghìn câu chuyện từ người dân và biên tập chúng thành một tác phẩm ghi chép cảm động, phản ánh sự kỳ diệu của cuộc sống và nỗi đau của thời đại.

Việc sử dụng vũ khí hạt nhân gây ra những tổn thương nghiêm trọng đối với sức khỏe của con người. Những người lính tham gia vào cuộc cứu hộ tại Chernobyl đã phải chịu đựng những vết bỏng nặng nề, gây ra đau đớn và tổn thương không chỉ về thể chất mà còn về tinh thần. Họ xứng đáng được tôn vinh vì sự hy sinh của mình để ngăn chặn thảm họa lan rộng.

Mỗi ngày, anh ta phải vật lộn với hàng chục lần đi tiêu, mỗi lần đi tiêu đều ra máu và chất nhầy. Da anh bắt đầu xuất hiện những vết nứt và nhiễm trùng. Tôi cảm thấy đau lòng khi phải nhìn thấy anh ta chịu đựng những đau khổ này mỗi ngày.

Cái chết đến với những người dũng cảm nhất, những người hy sinh hết mình trong cuộc cứu hộ. Chỉ trong vòng chưa đầy hai tuần, họ đã phải đối diện với sự chấp nhận của cái chết.

Cuộc sống của những người sống gần vùng ảnh hưởng của phóng xạ trở nên đầy rẫy nguy hiểm và lo lắng. Họ không chỉ phải đối mặt với nguy cơ lây nhiễm mà còn lo lắng về sức khỏe của mình và của con cháu trong tương lai. Thảm họa này làm tôi nhớ đến nỗi đau của những người bị ảnh hưởng bởi chất độc màu da cam. Đó là một cảm giác kinh hoàng và khó quên.

Trong bài viết tập hợp các câu chuyện về Chernobyl của nhiều tác giả, có một câu chuyện về một người lính đặc biệt ấn tượng với tôi. Ông là một người cha có một đứa con trai nhỏ. Đứa bé luôn ngưỡng mộ cha mình như một anh hùng. Khi ông trở về từ Chernobyl, ông mang cho đứa con mũ mà ông thường đội. Đứa bé yêu thích chiếc mũ đó, mang theo mọi nơi. Sau một thời gian, đứa bé được chẩn đoán mắc khối u não. Đây là câu chuyện mà người lính - người cha ấy - đã kể. Ông đau đớn vô cùng trước cái chết của đứa con trai do khối u não. Dù mọi người cho rằng đó là do hạt nhân, do Chernobyl, do mấy kỹ sư vô trách nhiệm... nhưng người cha anh hùng đó không thể ngừng tự trách mình là nguyên nhân khiến con trai mình ra đi.

Thảm họa Chernobyl đã làm đảo lộn cuộc sống của những người dân trong các khu vực bị ảnh hưởng. Họ buộc phải sơ tán, rời xa những miền đất mà tổ tiên đã truyền lại qua nhiều thế hệ. Tất cả vì một thứ mà họ không thể nhìn thấy. Thậm chí, có những người không biết về nó vì không có thiết bị đo lường, hoặc không hiểu được tầm quan trọng của nó. Đất đai và nông sản của họ bị nhiễm phóng xạ, tạo ra nỗi lo lắng và sự không tin tưởng.

Rượu vodka từ Chernobyl cũng bị ảnh hưởng. Có vị cesium và strontium.

Những người lính tham gia vào cuộc cứu hộ ở Chernobyl phải đối mặt với nhiều khó khăn. Họ thiếu dụng cụ bảo hộ, không biết chính xác về mức độ nhiễm phóng xạ, và cảm thấy cô đơn và sợ hãi. Một số trong số họ đã sử dụng vodka để giảm bớt căng thẳng và tiếp tục nhiệm vụ của mình.

Công việc di tản dân cư từ 'vùng đất Chết' gặp nhiều trở ngại. Làm thế nào để thuyết phục những người không hiểu về nguy cơ phóng xạ rời bỏ mảnh đất của tổ tiên? Họ không thể nhìn thấy chất phóng xạ trong không khí. Nhiều người chống lại di tản, gây ra nhiều rắc rối. Những người từ Chernobyl sau khi di tản gặp sự xa lánh, kỳ thị từ xã hội mới của họ. Họ cảm thấy bị kỳ thị và khó thích nghi với cuộc sống mới.

Thảm họa Chernobyl tạo ra nhiều vấn đề xã hội và khủng hoảng trong dư luận. Nó thu hút sự quan tâm của báo chí quốc tế và gây mâu thuẫn chính trị với Liên Xô.

Hậu quả của Chernobyl vẫn còn tồn tại. Nó hiện diện trong con người, động vật và thực vật. Câu chuyện vẫn chưa kết thúc, vẫn còn hàng loạt câu hỏi mà mọi người cần tìm câu trả lời.

Tác giả: Hoàng Anh