Làm thế nào để giúp thanh niên phát triển tiềm năng của họ tốt nhất trong thế kỷ XXI này? Cuốn sách 'Tôi, Tương Lai và Thế Giới' của Nguyễn Phi Vân đã giúp hiểu rõ nhất về những kỹ năng và phẩm chất cần thiết, không chỉ để tồn tại mà còn để phát triển trong bối cảnh cách mạng 4.0.
Nguyễn Phi Vân, tốt nghiệp MBA tại Úc, đã có nhiều kinh nghiệm làm việc trong các tập đoàn lớn trong và ngoài nước. Cô đã sống và làm việc tại hơn 80 quốc gia và tham gia nhiều chương trình phát triển doanh nghiệp, phát triển nhượng quyền quốc tế và kinh tế sáng tạo cho các chính phủ khu vực.
'Tôi, Tương Lai và Thế Giới' rất thực tế và ứng dụng. Với 13 chương sách viết hài hước và dí dỏm, tác giả mang đến cho độc giả, đặc biệt là thanh niên, cái nhìn toàn diện hơn về thế giới hiện đại, trách nhiệm và ý thức cá nhân trong việc phát triển và hội nhập vào cách mạng 4.0 toàn cầu. Đồng thời, cô cũng đưa ra giải pháp chi tiết, thuyết phục và thực tế để mỗi cá nhân có thể áp dụng và cải thiện bản thân.
Để tồn tại và phát triển trong thế kỷ XXI với sự biến đổi liên tục của công nghệ, phương thức kinh doanh và hợp tác quốc tế, chúng ta cần trang bị những kỹ năng và phẩm chất nào để đối mặt và thích nghi với sự thay đổi?
(Giao Tiếp - Communication, Sáng Tạo - Creativity, Tư Duy Phản Biện - Critical Thinking, Hợp Tác - Collaboration)
Trước hết, khả năng truyền đạt (Communication)
Khi nói về việc truyền đạt, mọi người thường nghĩ đến đó là một kỹ năng cần thiết và cần phải thành thạo. Mọi người đều thừa nhận đây là một kỹ năng quan trọng và không thể thiếu trong mọi khía cạnh của cuộc sống. Tuy nhiên, nhận thức về tầm quan trọng của nó và thực sự áp dụng vào thực tế là hai vấn đề khác nhau. Truyền đạt ở đây không chỉ đơn thuần là nói chuyện một cách rõ ràng, dễ hiểu mà còn bao gồm nhiều yếu tố khác như yếu tố phi ngôn ngữ, cách chúng ta truyền đạt thông điệp cho người khác, cách trình bày ý tưởng, kể chuyện một cách hấp dẫn hoặc thậm chí là thể hiện quan điểm trong một cuộc tranh luận.
Theo tác giả, có hai cách để giúp chúng ta có thể trình bày hiệu quả ý kiến hay suy nghĩ của mình cho người khác hiểu:
Nguyên tắc 3I's: Issue, Illustration, Invitation
Issue - Vấn đề: Trình bày vấn đề một cách đơn giản và dễ hiểu.
Illustration - Minh họa: Bộ não của con người rất thích nghe câu chuyện và thích nghe ví dụ minh họa, vì vậy khi trình bày chúng ta nên sử dụng câu chuyện hoặc ví dụ minh họa để thu hút người nghe và họ sẽ nhớ lâu hơn những gì chúng ta muốn truyền đạt.
Invitation - Mời tham gia: Đặt câu hỏi để khuyến khích người nghe phản hồi, chẳng hạn: 'Các bạn cảm thấy thế nào về vấn đề này?'
Nguyên tắc này phù hợp cho các cuộc thảo luận cần sự góp ý và phản hồi từ người khác.
Nguyên tắc PSB: Problem, Solution, Benefit.
Problem - Vấn đề: Bắt đầu bằng việc xác định một vấn đề cụ thể
Solution - Giải pháp: Tiếp theo là đề xuất giải pháp rõ ràng và chi tiết cho vấn đề đó
Benefit - Lợi ích: Nêu lên lợi ích một cách nhẹ nhàng để người nghe có thể tự mình hiểu rõ lợi ích từ giải pháp được đưa ra.
Phương pháp này rất hiệu quả trong môi trường trang trọng như khi thuyết trình tại các cuộc họp hay trong lĩnh vực học thuật.
Vậy làm sao để giao tiếp hiệu quả trong thời đại ngày nay, khi công nghệ phát triển mạnh mẽ và con người dần mất kết nối do những rào cản vô hình và sự hấp dẫn của 'thế giới ảo'?
1/ TẬP TRUNG KHI NGHE - Lắng nghe một cách tập trung
Chúng ta cần thật sự tập trung khi lắng nghe người khác, vì nếu không, dù họ có nói hay đến đâu, chúng ta cũng không thể hiểu được.
2/ ĐẶT CÂU HỎI HAY - Hỏi những câu hỏi liên quan
Nếu không lắng nghe và tập trung, chúng ta sẽ không có thông tin cần thiết để đặt câu hỏi và khai thác câu chuyện của họ.
3/ KHÔNG ĐÁNH GIÁ - Hãy duy trì tính khách quan khi nghe người khác
Khi lắng nghe người khác, chúng ta cần cố gắng duy trì tính khách quan nhất có thể, không để những định kiến và suy nghĩ của mình về họ làm ảnh hưởng đến việc hiểu thông tin mà chúng ta nhận được. Khi lắng nghe với sự định kiến và đánh giá, chúng ta sẽ không thể mở lòng và tiếp nhận câu chuyện của họ một cách thực sự.
4/ GIỮ IM LẶNG - Không ngắt lời người khác
Điều này cực kỳ quan trọng, khi chúng ta đang trò chuyện với ai đó, chúng ta cần kiên nhẫn, nghe hết câu chuyện của họ mà không gián đoạn hay nghĩ về phản ứng của mình. Hãy tập trung và lắng nghe những gì họ nói với tôn trọng tuyệt đối.
Thứ hai, kỹ năng suy luận phản biện (Critical Thinking)
Suy luận phản biện là một kỹ năng cực kỳ quan trọng giúp chúng ta nhận biết và giải quyết vấn đề, suy nghĩ sâu sắc hơn và đánh giá mọi vấn đề một cách có hệ thống và logic.
Khi gặp vấn đề, hãy tự tìm lời giải trước khi nhờ người khác.
Thông tin dồi dào nhưng hãy tự mình tìm giải pháp trước.
Rèn luyện khả năng giải quyết vấn đề một cách tự chủ.
Phát triển tư duy phản biện bằng cách luôn đặt câu hỏi.
Hỏi và kiểm tra giả định của bản thân một cách mở cửa.
Tránh suy nghĩ thụ động, hãy suy luận một cách logic.
1/ THỬ LÙI LẠI - Đặt câu hỏi ngược
“Vấn đề không phải là tôi làm việc không hiệu quả, mà có thể là cả team đang gặp khó khăn với công việc. Điều quan trọng là làm thế nào để giải quyết tình hình này.”
2/ CẨN THẬN VỚI QUÁ TRÌNH TƯ DUY - Đừng để tư duy chi phối
Con người thường bị ảnh hưởng bởi môi trường xung quanh. Điều này có thể làm cho suy nghĩ và hành động trở nên không khách quan, dẫn đến định kiến về người khác. Trước khi phán xét, hãy tự hỏi liệu mình có đang đánh giá một cách công bằng không?
Cuối cùng, quan trọng là phát triển kỹ năng tự hình thành suy nghĩ và giải pháp cho một vấn đề trước khi tham khảo ý kiến từ người khác. Những vấn đề của chúng ta đang gặp phải, thường đã có kinh nghiệm của những người đi trước chứng minh và giải quyết. Chính vì vậy, hãy thật thông minh và biết chọn lọc thông tin nhé.
Thứ ba, NĂNG LƯỢNG SÁNG TẠO (Sáng tạo)
Trước hết, theo tác giả, sáng tạo không phải là một tài năng thiên phú mà là một kiểu tư duy. Mỗi người đều có khả năng sáng tạo, chỉ cần biết cách khai thác.
Sáng tạo không chỉ là về việc phát minh ra những điều chưa từng có, mà còn là về việc liên tục đổi mới để cải thiện mọi việc. Điều này giúp tăng hiệu suất công việc và dễ dàng quản lý thời gian hơn.
=>Làm sao để khai thác và phát triển khả năng sáng tạo bên trong chúng ta?
1/ THỬ LÀM NHỮNG GÌ BẠN SỢ - Vượt qua nỗi sợ hãi
Khi vượt qua nỗi sợ hãi, bạn sẽ tự tin hơn và có nhiều cơ hội để sáng tạo hơn trong suy nghĩ và hành động.
2/ ĐỌC NHIỀU SÁCH HƠN - Mở rộng kiến thức
Đọc nhiều giúp mở rộng tầm nhìn, tạo ra nhiều ý tưởng từ nhiều chủ đề khác nhau, từ đó tăng cường khả năng kết nối và sáng tạo trong suy nghĩ.
3/ RỜI XA CÁC THIẾT BỊ ĐIỆN TỬ - Tránh xa điện thoại và máy tính
Trong thời đại công nghệ hiện nay, việc sử dụng smartphone và lạc quan trong thế giới ảo có thể ảnh hưởng đến tư duy sáng tạo. Để nuôi dưỡng sự sáng tạo, hãy dành thời gian để đọc sách, du lịch và trải nghiệm thế giới xung quanh.
Cuối cùng, KỸ NĂNG HỢP TÁC (Collaboration)
Đây là kỹ năng quan trọng trong thời đại toàn cầu hóa. Hợp tác là chìa khóa của sự thành công trong kinh doanh và quan hệ. Đồng thời, đó cũng là yếu tố quan trọng trong việc làm việc nhóm với đối tác từ nền văn hóa khác nhau.
=>Làm thế nào để phát triển kỹ năng hợp tác và mở rộng mối quan hệ với đối tác quốc tế?
Trước khi hợp tác, cần xác định rõ mục đích, không thì chỉ làm lãng phí thời gian của cả hai bên.
Tiếp theo, chúng ta cần lựa chọn hình thức hợp tác phù hợp. Xác định được hình thức hợp tác là quan trọng để tiết kiệm thời gian và đạt được kết quả tốt nhất.
Trong quá trình hợp tác, việc tìm kiếm những người cộng sự phù hợp có thể khó khăn, nhưng không không thể. Chỉ cần kiên nhẫn và nhận biết giá trị của bản thân, 'cộng sự tương lai' sẽ đến và chia sẻ giá trị chung, tạo ra hiệu quả công việc tuyệt vời.
Giao tiếp, Sáng tạo, Tư duy phản biện và Hợp tác
Theo Nguyễn Phi Vân và kinh nghiệm từ thương trường, những phẩm chất cần trang bị để bắt kịp nhịp độ thay đổi của thế giới là TRÍ TÒ MÒ, KHẢ NĂNG LINH HOẠT và HỘI NHẬP cùng NHẬN THỨC XÃ HỘI VÀ VĂN HÓA.
Trước hết, TRÍ TÒ MÒ
Chúng ta cần luôn học hỏi từ người khác, giữ một tinh thần mở và khiêm tốn để lắng nghe nhiều quan điểm khác nhau. Sự không ngừng học hỏi là rất quan trọng, đặc biệt trong thời đại biến đổi như hiện nay.
=>Làm thế nào để phát triển sự tò mò của chúng ta?
Theo đuổi sở thích và đam mê của bạn. Khám phá và để sự tò mò dẫn dắt, tìm hiểu nhiều lĩnh vực khác nhau để có nhiều ý tưởng mới.
Học hỏi từ người khác. Họ đã trải qua những trải nghiệm và nghiên cứu, hãy học hỏi cách họ giải quyết vấn đề.
Không ngần ngại hỏi những câu hỏi. Khi không hiểu, hãy dũng cảm hỏi. Không có câu hỏi ngu ngốc, chỉ có người không dám hỏi.
Tiếp theo là KHẢ NĂNG LINH HOẠT và HỘI NHẬP.
Trong thời đại toàn cầu hóa, với sự biến đổi không ngừng của công nghệ, mọi thứ có thể thay đổi đột ngột từng giây. Kế hoạch hôm nay có thể khác ngày mai, không ai có thể đoán trước được tương lai, thậm chí là ngày mai. Do đó, chúng ta cần phải linh hoạt, sẵn sàng đối mặt với thách thức và thích ứng với sự thay đổi. Sau mỗi lần gặp khó khăn, chúng ta phải đứng dậy, luôn sẵn sàng và không ngừng học hỏi để phát triển trong thế kỷ XXI này.
Cuối cùng, là NHẬN THỨC XÃ HỘI VÀ VĂN HÓA - một khả năng vô cùng quan trọng.
Kỹ năng này có thể coi là chìa khóa cho mọi người, vì nó liên quan chặt chẽ đến EQ - Chỉ số trí tuệ cảm xúc. Nếu thiếu kỹ năng này, việc giao tiếp và hợp tác sẽ không hiệu quả. Chúng ta cần phải hiểu về cảm xúc của bản thân và của người khác để có thể thông cảm và đồng cảm với họ để cùng nhau giải quyết vấn đề khi cần thiết.
Cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong tất cả các mối quan hệ của chúng ta, đặc biệt là trong quá trình hội nhập văn hóa, tham gia vào sự hợp tác với các nền văn hóa khác nhau. Nếu chúng ta không biết quản lý cảm xúc cá nhân, điều đó có thể dẫn đến những hậu quả không lường trước trong việc giao tiếp với người khác hoặc tổ chức.
Theo Nguyễn Phi Vân, chúng ta chỉ nên coi cảm xúc là dữ liệu để phân tích và xử lý. Quan trọng nhất là phải nhận biết cảm xúc của mình và tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến cảm xúc đó. Cần phải tránh hai bẫy phổ biến khi xử lý cảm xúc:
Bẫy đầu tiên: Trách móc người khác.
Thường thì con người có khuynh hướng chuyển những cảm xúc tiêu cực của mình sang người khác, cho rằng họ là nguyên nhân khiến bản thân cảm thấy tiêu cực và không thoải mái. Nhưng những người có chỉ số EQ cao sẽ không trách móc người khác một cách vô lý, họ biết ngừng lại và suy nghĩ, không phản ứng quá vội và không đưa ra nhận định tiêu cực về những việc vừa xảy ra.
Một bẫy khác là chúng ta dễ bị ảnh hưởng bởi những sự kiện bên ngoài, thậm chí là những sự kiện không cần thiết.
'Có chuyện gì vậy?'
Kết luận
Khi bạn đóng quyển sách lại, bạn sẽ cảm thấy mình đã trải qua một sự thay đổi lớn, suy nghĩ của bạn sẽ có sự biến động mạnh mẽ. Bạn sẽ có niềm tin vững chắc để thay đổi bản thân và học những điều mà Nguyễn Phi Vân chia sẻ trong cuốn sách quý này.
Có một câu nói như thế này: Trên thế giới này có ba loại người: người tạo ra mọi điều, người ngồi và quan sát mọi điều diễn ra và người tự hỏi điều gì đang diễn ra. Bạn thuộc nhóm nào?
Đánh giá chi tiết từ: Tuyết Sơn - MyBook
Ảnh: Tuyết Sơn