Buzz
1. Nguyên nhân và phân loại rối loạn lo âu
1.1. Nguyên nhân gây ra rối loạn lo âu
Chính xác nguyên nhân gây rối loạn lo âu vẫn chưa được xác định rõ, tuy nhiên, có một số yếu tố được xem là làm tăng nguy cơ mắc bệnh này:
- Di truyền: Nếu trong gia đình có người từng mắc bệnh tâm lý, thì con cái có nguy cơ cao hơn gặp phải rối loạn lo âu.
- Tâm lý: Những trải nghiệm gây chấn thương tâm lý từ thời thơ ấu, tính cách hoặc mối lo âu thường xuyên.
- Xã hội, môi trường: Áp lực, căng thẳng kéo dài trong cuộc sống hàng ngày.
- Yếu tố về sinh hóa thần kinh.
Các loại rối loạn lo âu phổ biến nhất
1.2. Phân loại rối loạn lo âu
Các loại rối loạn lo âu thường gặp bao gồm:
- Dạng lan tỏa: Lo lắng không kiểm soát trước các hoạt động hoặc sự kiện. Biểu hiện thường gặp bao gồm: khó ngủ, bứt rứt, bực tức, căng thẳng,...
- Dạng cưỡng chế (OCD): Sự lặp lại của hành vi hoặc suy nghĩ ám ảnh không kiểm soát. Các ám ảnh thường bao gồm: lo lắng về việc bị lây nhiễm, rửa tay liên tục vì sợ bẩn, nghi ngờ ai hoặc điều gì đó,...
- Dạng hoảng loạn: là những cơn hoảng sợ cực độ đột ngột và ngắn ngủi khiến người bệnh khó thở, đau ngực, đau tim,... và muốn tránh xa chúng nên hạn chế giao tiếp, ở lì trong nhà,...
- Dạng ám ảnh xã hội: lo lắng quá mức trước các tình huống trong cuộc sống. Người bệnh thường cảm thấy bẽ mặt, xấu hổ khi họ không đáp ứng được mong đợi từ người khác.
2. Nhận biết và điều trị khi mắc rối loạn lo âu
2.1. Nhận biết các triệu chứng ở người mắc rối loạn lo âu
Người mắc rối loạn lo âu thường có những triệu chứng sau:
- Cảm thấy căng thẳng, lo lắng như chim đang bay trong bão.
- Đang như đứng trước vực sâu, không biết phải làm sao.
- Tim đập như trống chiến, không dừng lại.
- Mồ hôi chảy như sông, cảm giác rung rinh.
- Cảm thấy như mình chỉ là cục bê tông mà thôi.
- Cảm thấy mệt mỏi và khó chịu khi phải tập trung vào bất cứ điều gì.
- Khó ngủ và không thể kiểm soát được lo lắng.
2.2. Xử lý khi gặp phải tình trạng rối loạn lo âu
Bị rối loạn lo âu không chỉ là vấn đề về tâm lý mà còn nguy hiểm vì nó có thể đẩy người bệnh vào tình trạng tự sát để trốn khỏi căng thẳng. Phần lớn những người mắc bệnh này tin rằng nó sẽ tự biến mất trong tương lai nên họ thường không tìm kiếm sự trợ giúp y tế. Tình trạng này có thể gây ra nhiều vấn đề cho cuộc sống hàng ngày, gây tổn thương cho tinh thần và cả sức khỏe của hệ tiêu hóa,...
Triệu chứng thường gặp ở người mắc rối loạn lo âu
Ở mức độ nhẹ nhàng nhất, các triệu chứng của rối loạn lo âu làm cản trở cuộc sống hàng ngày của người bệnh. Cảm giác mệt mỏi, đau đầu,... chiếm lĩnh tâm trạng, làm họ gặp khó khăn trong việc thực hiện vệ sinh cá nhân cũng như hoàn thành công việc. Nguy hiểm hơn, nghiên cứu từ các trường hợp tự tử cũng chỉ ra rằng có tới 18% số người mắc rối loạn lo âu gặp tình trạng hoảng loạn. Trong tỷ lệ ấy, có đến 30% người có suy nghĩ về tự tử.
Vì vậy, khi nhận thấy người thân có các triệu chứng như trên, gia đình cần đưa họ đến gặp bác sĩ chuyên khoa Thần kinh để được chẩn đoán và điều trị. Các biện pháp điều trị thường bao gồm:
- Sử dụng thuốc
Rối loạn lo âu là một loại bệnh tâm thần không thể chữa khỏi hoàn toàn bằng thuốc. Việc sử dụng thuốc thường nhằm mục đích cải thiện giấc ngủ, giảm căng thẳng và ổn định tâm trạng.
Các loại thuốc phổ biến được sử dụng bao gồm: thuốc giảm căng thẳng, thuốc điều trị trầm cảm, thuốc chống loạn thần, thuốc chẹn beta, thuốc an thần,... Vì những tác dụng phụ tiềm ẩn, việc sử dụng cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ mà không nên lạm dụng.
- Điều trị tinh thần
Phương pháp này phổ biến nhất. Bác sĩ sẽ tư vấn giúp người bệnh hiểu rõ hơn về cảm giác lo âu của họ và cung cấp phương pháp để đối phó.
Trị liệu tâm lý là không thể thiếu đối với người mắc chứng rối loạn lo âu
Thường thì những lo lắng của người bệnh thường có nguyên nhân từ quá khứ, và các chuyên gia tâm lý sẽ hỗ trợ họ giải quyết vấn đề này để họ có thể đạt được tâm trạng thoải mái hơn, giảm bớt các triệu chứng lo lắng. Người bệnh cũng sẽ được hướng dẫn cách đối mặt với những nỗi ám ảnh của chính mình theo từng bước một.
- Các phương pháp điều trị khác
Bên cạnh đó, người bệnh cũng sẽ nhận được sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý qua các phương pháp như: tư vấn tâm lý, liệu pháp thư giãn, trị liệu gia đình, liệu pháp nhận thức - hành vi, liệu pháp nhóm,...
Điều trị tâm lý sẽ giúp cải thiện hiệu quả trong việc xử lý các vấn đề như trầm cảm, căng thẳng, mất ngủ,... Theo thời gian, người bệnh sẽ lấy lại được sự cân bằng trong tâm trí, từ đó dần dần trở nên vui vẻ và lạc quan hơn, tích cực tham gia vào các hoạt động hàng ngày.
Việc liên kết gia đình và bệnh nhân trong quá trình điều trị là rất quan trọng, giúp tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả điều trị các triệu chứng mà bệnh nhân đang gặp phải.
- Phương pháp tự điều trị và hỗ trợ
Thuốc hoặc chuyên gia tâm lý không thể trở thành bạn đồng hành trọn đời với những người mắc rối loạn lo âu. Họ cần tự nhận thức về tình trạng của mình, dũng cảm đối diện và tích cực thay đổi. Sự kết hợp giữa lối sống lành mạnh và việc chăm sóc tâm lý, cùng sự hỗ trợ từ người thân là biện pháp hiệu quả nhất để sớm vượt qua rối loạn lo âu.
