Rồng Komodo - "Chúa tể của các loài thằn lằn"

Với hơn 3.000 loài thằn lằn, rồng Komodo (Komodo dragon) được công nhận là loài thằn lằn khổng lồ duy nhất còn tồn tại trên hành tinh này. Hiện tại, loài rồng này đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng. Cùng khám phá những điều thú vị về loài rồng đặc biệt này trong bài viết dưới đây của Mytour!

Chi tiết về loài rồng Komodo

Giới thiệu về rồng Komodo

Mặc dù mang tên "rồng", rồng Komodo (Varanus komodoensis) thực tế là một loài bò sát thuộc họ thằn lằn Varanidae, sinh sống tại Indonesia. Loài này có các tên gọi địa phương như: Ora, Mbou, Rugu, hay Buaya Darat. Được xuất hiện trên Trái đất từ hơn 100 triệu năm trước, rồng Komodo được tôn vinh là "Vua của các loài thằn lằn".

Rồng Komodo hiện đang nằm trong danh sách loài có nguy cơ tuyệt chủng trong Sách đỏ IUCN. @Shutterstock

Theo nhiều nghiên cứu, có bằng chứng hóa thạch mới cho thấy rồng Komodo có nguồn gốc từ Úc. Một nhóm các nhà khoa học quốc tế đã khai quật được những hóa thạch ở miền Đông Úc, có niên đại từ 300.000 năm đến khoảng 4 triệu năm trước, giống hệt với loài rồng Komodo hiện nay.

Các nhà khoa học phương Tây chỉ phát hiện ra thằn lằn Komodo vào năm 1912. Tên gọi của loài này bắt nguồn từ chiếc lưỡi dài và chẻ đôi của chúng, khiến chúng trông giống như những con rồng phun lửa trong các câu chuyện thần thoại!

Quần thể rồng Komodo khá nhỏ so với các loài bò sát khác. Thêm vào đó, sự thiếu vắng con cái để sinh sản, tình trạng phá hủy môi trường sống và nạn săn bắn trái phép của con người đang đe dọa sự tồn tại của loài này. Hiện nay, số lượng rồng Komodo chỉ còn dưới 00 cá thể và chúng được liệt kê là loài nguy cấp trong Sách đỏ IUCN.

Các phân loài của rồng Komodo

Họ Varanidae có ít nhất 70 loài, trong đó bao gồm rồng Komodo. Loài thằn lằn này không được chia thành các phân loài khác nhau.

Môi trường sống của rồng Komodo

Hiện tại, rồng Komodo chỉ xuất hiện trên năm đảo ở Indonesia. Bốn trong số đó tạo thành quần đảo Komodo, còn đảo thứ năm là Flores.

Các đảo này đều có nguồn gốc núi lửa, với địa hình đồi núi gồ ghề, bao phủ bởi rừng và đồng cỏ thảo nguyên. Rồng Komodo có phạm vi sinh sống hẹp nhất trong các loài động vật ăn thịt lớn trên thế giới. Chúng ưa thích khí hậu nóng, với nhiệt độ ban ngày trong mùa khô thường đạt 35°C và độ ẩm vào khoảng 70%.

Đặc điểm cơ thể của rồng Komodo

Rồng Komodo là loài thằn lằn lớn với chiếc đuôi dài, cổ và tứ chi mạnh mẽ. Lưỡi của chúng có màu vàng và được chia đôi. Con trưởng thành có màu xám đá hoặc đen toàn thân, trong khi con non lại có màu sắc tươi sáng và hoa văn nổi bật hơn.

Lớp da của thằn lằn Komodo khá dày và cứng, với lớp vảy bền vững giúp chúng bảo vệ mình khỏi các vết trầy xước hay vết cắn từ kẻ thù.

Giống như nhiều loài bò sát khác, rồng Komodo sử dụng lưỡi chẻ đôi để cảm nhận mùi thay vì mũi như các loài vật khác. Chúng có thể ngửi thấy mùi xác động vật từ khoảng cách lên tới 4 km. Tuy nhiên, khả năng nghe và nhìn của chúng lại không quá vượt trội.

Mặc dù con đực thường lớn hơn và đồ sộ hơn con cái, nhưng về mặt hình thể, không có sự khác biệt rõ ràng giữa con đực và con cái.

Lớp da của thằn lằn Komodo khá dày và cứng cáp. @Shutterstock

Rồng Komodo là loài thằn lằn lớn nhất còn tồn tại trên hành tinh. Những cá thể hoang dã thường có trọng lượng khoảng 70 kg.

Rồng Komodo trưởng thành có chiều dài gần tương đương với một chiếc ô tô nhỏ, với đuôi chiếm phần lớn chiều dài cơ thể. Đuôi của chúng dài như cơ thể và cực kỳ mạnh mẽ, đủ sức để hạ gục một con nai!

Con thằn lằn Komodo lớn nhất từng được ghi nhận có chiều dài lên đến 3,13 mét và cân nặng 166 kg. Con đực thường lớn hơn và vạm vỡ hơn so với con cái.

Tập tính của rồng Komodo

Rồng Komodo là loài ăn thịt. Những con thằn lằn khổng lồ này không từ bỏ bất kỳ loại thịt nào, từ nai lớn cho đến trâu nước và thậm chí là con người. Đôi khi, chúng còn ăn thịt đồng loại, với con lớn ăn con nhỏ hoặc thậm chí cả những con non.

Thằn lằn Komodo non chủ yếu săn bắt thằn lằn nhỏ, côn trùng, rắn và chim. Khi chúng đạt đến tuổi 5, chúng bắt đầu săn mồi lớn hơn như loài gặm nhấm, khỉ, dê, lợn rừng và hươu, trong đó hươu là món ăn yêu thích nhất.

Cơ bắp mạnh mẽ ở hàm và cổ họng của thằn lằn Komodo giúp chúng nuốt những miếng thịt khổng lồ với tốc độ ấn tượng. Các khớp xương, đặc biệt là khớp hàm dưới, có khả năng mở rộng bất thường giúp chúng xé thịt con mồi. Dạ dày của rồng Komodo có thể giãn nở rất dễ dàng, vì vậy một con thằn lằn trưởng thành có thể ăn đến 80% trọng lượng cơ thể của mình trong một lần ăn.

Rồng Komodo là loài động vật ăn thịt. @Shutterstock

Mặc dù rồng Komodo có thể chạy với tốc độ từ 16 đến 20 km/h trong khoảng thời gian ngắn, chiến thuật săn mồi của chúng chủ yếu dựa vào sự kiên nhẫn và sức mạnh. Chúng thường ẩn mình trong nhiều giờ, chờ đợi một con nai hoặc con mồi lớn đi ngang qua rồi bất ngờ tấn công.

Hầu hết các lần săn mồi của rồng Komodo đều thất bại. Tuy nhiên, nếu chúng kịp cắn được con mồi, vi khuẩn và nọc độc trong nước bọt của chúng sẽ giết chết con mồi trong vài ngày. Khi con mồi chết, thằn lằn Komodo sẽ dùng khứu giác cực kỳ nhạy bén để tìm xác của nó. Những con rồng Komodo thường chia sẻ con mồi với nhau sau khi săn được.

Một điều thú vị về thằn lằn Komodo là chúng có thể bơi. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện chúng bơi cách xa bờ biển của năm hòn đảo mà chúng sinh sống. Chúng bơi dọc theo bờ biển, giống như loài cá Dory trong phim.

Hàng năm, khi đến mùa giao phối, rồng Komodo cái sẽ phát tán một mùi đặc biệt trong phân để thu hút rồng đực. Khi rồng đực nhận thấy mùi này, nó sẽ tiến lại gần và cào lưng, liếm cơ thể rồng cái. Nếu rồng cái đáp lại bằng cách liếm rồng đực, quá trình giao phối sẽ bắt đầu. Đôi khi, các con đực cũng chiến đấu với nhau để giành quyền giao phối.

Rồng cái mang thai và đẻ khoảng 30 quả trứng mỗi lần, sau đó chúng chôn trứng dưới đất và để đến khoảng tám tháng sau, trứng mới nở.

Khi không có con đực, rồng Komodo cái có thể sinh sản một cách độc lập. Nhờ vào việc sở hữu cả nhiễm sắc thể giới tính đực và cái, rồng cái có khả năng sinh sản vô tính mà không cần sự tham gia của rồng đực.

Khi rồng Komodo đực tìm thấy rồng cái, chúng sẽ cào lưng và liếm cơ thể rồng cái. @Shutterstock

Khi cảm thấy bị đe dọa, thằn lằn Komodo có thể nôn ra thức ăn trong dạ dày để giảm bớt trọng lượng, giúp chúng có thể chạy thoát nhanh hơn. Ngoài ra, rồng Komodo sẽ vung đuôi mạnh mẽ qua lại để hù dọa kẻ thù. Đuôi dài và chắc khỏe của chúng cũng là một vũ khí lợi hại để tấn công kẻ địch.

Công viên quốc gia Komodo là điểm đến du lịch nổi tiếng ở Indonesia, nhưng cũng đã ghi nhận nhiều trường hợp săn trộm thằn lằn bất hợp pháp từ khu vực này.

Ngoài ra, “vua của các loài thằn lằn” còn sở hữu tuyến nọc độc với khả năng làm giảm huyết áp, gây chảy máu ồ ạt và dẫn đến sốc. Chúng dùng chiếc răng sắc nhọn để cắn vào con mồi, và nọc độc sẽ từ từ gây thương tích cho nó.

Công viên quốc gia Komodo - Nơi lý tưởng để tham quan và chiêm ngưỡng rồng Komodo

Rồng Komodo chỉ sinh sống tại công viên quốc gia Komodo (với một số đàn nhỏ trên đảo Flores gần đó). Chính vì vậy, vào năm 1980, Indonesia đã thành lập công viên quốc gia Komodo để bảo vệ loài thằn lằn này và môi trường sống của chúng.

Rồng Komodo chủ yếu sinh sống trong công viên quốc gia Komodo. @Shutterstock

Công viên quốc gia Komodo có diện tích gần 2.000 km², bao gồm 29 đảo núi lửa, trong đó các đảo lớn nhất là Rinca, Padar và Komodo. Công viên trải dài trên cả đất liền và biển, với đa dạng môi trường tự nhiên như đồi dốc, rừng rậm, đồng cỏ, bãi biển và rạn san hô,...

Khu vực này cũng là nơi sinh sống của nhiều loài động vật khác như chim bụi chân cam, hươu Timor, cùng với hệ sinh thái biển đa dạng, bao gồm cá voi, cá heo, rùa biển, cá mập, san hô, bọt biển, cá đuối manta và hơn một nghìn loài cá khác.

Vì có giá trị sinh học đặc biệt, Khu bảo tồn Komodo đã được công nhận bởi Chương trình Con người và Sinh quyển của UNESCO và chính thức trở thành Di sản Thế giới từ năm 1986.

Cả đảo Komodo và công viên quốc gia Komodo đều mở cửa cho du khách tham quan. Do đó, khi du lịch Indonesia, bạn có thể ghé thăm đảo Komodo để gặp gỡ loài rồng Komodo. Hiện nay, chỉ còn khoảng 2.500 cá thể rồng Komodo sống trong khu vực này. Tại đây, du khách có thể quan sát chúng trong môi trường tự nhiên và tìm hiểu thêm về loài thằn lằn khổng lồ này.

Du khách có thể chiêm ngưỡng rồng Komodo trong môi trường sống tự nhiên của chúng tại công viên quốc gia Komodo. @Shutterstock

Một số kinh nghiệm và lưu ý hữu ích khi tham quan rồng Komodo

Dưới đây là một số gợi ý từ cẩm nang du lịch giúp bạn có chuyến tham quan rồng Komodo thật trọn vẹn:

Cách di chuyển đến khu vực ngắm rồng Komodo

Để đến đảo Komodo, bạn cần bay đến Labuan Bajo, một thành phố ở Flores, Indonesia. Sau khi xuống sân bay Labuan Bajo, bạn sẽ phải di chuyển bằng thuyền khoảng 1-2 giờ để tới đảo Komodo.

Vé máy bay đến Labuan Bajo

Các khách sạn gần khu vực tham quan rồng Komodo

Khi bạn đến đảo Komodo, có thể lựa chọn tham quan trong ngày và quay lại các khách sạn tại Nusa Tenggara Timur gần đảo để nghỉ ngơi, hoặc bạn cũng có thể ở lại đảo. Ngoài Komodo Resort - khu nghỉ dưỡng ngay trên đảo, một số khách sạn ở Nusa Tenggara Timur bạn có thể tham khảo bao gồm:

Bên cạnh đó, còn rất nhiều lựa chọn khách sạn khác. Bạn có thể tham khảo mục Khách sạn trên Mytour để tìm thêm các lựa chọn phù hợp với nhu cầu của mình.

Những lưu ý khi tham quan rồng Komodo

Khi đến đảo Komodo để chiêm ngưỡng những chú rồng Komodo khổng lồ, du khách cần lưu ý một số điều sau đây:

Mytour