Buzz
Đề bài
Rừng xà nu là minh chứng cho sức sống bất diệt của thiên nhiên và con người Tây Nguyên.
Lời giải chi tiết
I. BẮT ĐẦU
- Truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành đã thể hiện sự anh hùng của người dân Tây Nguyên trong cuộc chiến chống Mỹ.
- Hai phần đầu và cuối của truyện này gây ấn tượng mạnh với việc vạch ra sức sống mãnh liệt của thiên nhiên và con người Tây Nguyên.
II. NỘI DUNG CHÍNH
1. Bằng những chi tiết đặc sắc, tác giả đã tái hiện hình ảnh rừng xà nu vừa sống động vừa mang ý nghĩa sâu sắc
a) Tranh thủng tựa rừng xà nu, hàng vạn thân cây không được một cây nào là không đứt gãy. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình rơi xuống như một trận bão... ở chỗ thương tích, nhựa sắc ứa ra... rồi từ từ đặc lại và hòa vào từng cụ máu to
b) Sức sống kiên cường của rừng xà nu cũng là sức mạnh bất khuất của dân làng Xô-man, của con người Tây Nguyên: “Ở rừng, có ít loài cây sinh trưởng nhanh chóng như thế. Gần một cây xà nu mới đổ gã, đã có bốn năm cây con phát triển, ngọn xanh mạnh mẽ, hình dáng nhọn như mũi tên bắn thẳng lên bầu trời”. “Cũng có ít loại cây ham mặt trời đến như vậy. Chúng lớn nhanh để đón ánh sáng mặt trời”. Hình ảnh này tượng trưng cho lòng kiến thức của dân làng Xô-man, luôn mong muốn tiến lên cuộc sống tự do, cuộc sống độc lập. “Nhưng cũng có những cây cao vượt lên trên đầu người... Đạn đại bác không thể tiêu diệt chúng, những vết thương của chúng nhanh chóng lành lại như trên một thân thể mạnh mẽ... thay thế những cây đã già”. Sức mạnh phát triển mạnh mẽ của cây xà nu cũng chính là sự kế thừa của các thế hệ trong cuộc chiến chống lại giặc Mỹ của dân làng Xô-man hoặc chính những con người Tây Nguyên (đặc biệt là những hình tượng như Dít, bé Heng...).
2. Hai đoạn văn tạo ra một cấu trúc chặt chẽ trong tác phẩm
Mặc dù tác giả chỉ xen vào trong truyện những đoạn mô tả, nhưng cây xà nu - rừng xà nu là hình ảnh nổi bật trong tác phẩm mang ý nghĩa tượng trưng to lớn.
a) Cây xà nu gắn bó chặt chẽ với dân làng Xô-man, có thể nói rằng đó là một phần không thể thiếu của cuộc sống của họ. (Từ cụ Mết được mô tả: “ngực lưng như một cây xà nu to lớn” cho đến bọn trẻ con mặt mũi “bết bát khói xà nu” cho đến lửa từ mất cây xà nu Tnú chiếu soi cho Dít ngủ, xà nu đen bóng tấm bảng để Tnú và Mai học chữ… bọn giặc đốt cháy mười ngón tay của Tnú cũng chẳng khác gì nhựa cây xà nu. Vì thiên nhiên ở đây như là phần của cuộc sống, của con người: “Rừng xà nu vươn ra tấm ngực lớn của mình để bảo vệ cho làng”.
b) Phần kết truyện - hình ảnh rừng xà nu bị đạn đại bác chặt gãy được mô tả, được nhắc lại, kể cả hình ảnh:
“Quanh đó có vô số cây con đang mọc lên. Có cây mới nhú từ mặt đất, nhọn như những lưỡi lê” - Hình ảnh này gợi lên ý nghĩa của lời cụ Mết: “Bắt đầu rồi đây. Đốt lên lửa! Mọi người, từ già đến trẻ, mỗi người phải tìm một cây giáo, một cây mác...”. Nỗi đau, sự căm thù đã đánh thức họ. Họ không còn cách nào khác ngoài việc tự đứng lên, lắng nghe tiếng gọi của Đảng, để tự giải phóng mình. Hình ảnh các cây xà nu nhọn như lưỡi lê - cùng với dân làng Xô-man và những biểu tượng của họ là sự tuyên chiến với kẻ thù, là lời thách thức sống chết với giặc.
c) Cùng với cách bố trí thời gian độc đáo trong truyện, cùng với việc xây dựng tài tình những phẩm chất điển hình của những nhân vật - hai đoạn văn miêu tả rừng xà nu ở đoạn đầu và cuối tác phẩm đã góp phần vào thành công của truyện ngắn này. Cũng thấy được nguyên nhân sâu xa bên trong: đó là sự gắn bó, tình cảm thương yêu của nhà văn dành cho đồng bào Tây Nguyên.
III. KẾT BÀI
- Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã kết thúc, những dấu vết chiến tranh không còn nữa trên rừng xà nu của Tây Nguyên.
- Các thế hệ sau này cần sống đáng với lòng kiên trung bất khuất, sức mạnh mãnh liệt của con người anh hùng Tây Nguyên.
Nguyễn Sĩ Bá
