Rượu Bàu Đá

Rượu Bàu đá là đặc sản nổi tiếng của Bình Định, Việt Nam.

Xuất Xứ Và Tên Gọi

Rượu Bàu đá được sản xuất tại làng nghề truyền thống thuộc xã Nhơn Lộc, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định. Tên gọi xuất phát từ nguồn nước Bàu đá, nơi dùng để ủ men và chưng cất rượu.

Năm 2010, nguồn nước từ Bàu Đá đã cạn kiệt, do đó phải dùng nước từ các giếng khác trong làng để sản xuất rượu.

Quy Trình Sản Xuất Rượu Bàu Đá

Để nấu được rượu Bàu đá ngon và đạt chuẩn, người làm phải tuân thủ các yêu cầu nghiêm ngặt về nguồn nước, gạo, men và dụng cụ nấu, kết hợp với kinh nghiệm gia truyền.

Để sản xuất một lít rượu ngon, quá trình phải rất cẩn thận: sử dụng gạo lứt, mỗi lần nấu 10kg gạo (thu được khoảng 8 - 8,5 lít rượu) và phải chưng cất trong khoảng 6 giờ. Dụng cụ sử dụng gồm: nồi nấu rượu bằng ồng, nắp đậy làm bằng đất nung, ống dẫn rượu từ nồi qua bể làm mát bằng gang, giúp cho rượu có hương vị đặc trưng.

Khi chưng cất rượu, không nên vội vàng, phải để lửa cháy đều để vắt cạn được tinh chất của gạo. Những người có kinh nghiệm lâu năm có thể đánh giá chất lượng rượu chỉ bằng cách lắng nghe tiếng rơi của giọt rượu trong vại sành khi chưng cất và ngửi thấy mùi hương thoáng qua. Rượu Bàu đá khi nấu ra có nồng độ rất cao, hơn 50 độ.

Làng nghề Bàu Đá hiện nay

Ngày nay, phong trào nấu rượu tại làng nghề Bàu Đá đang phát triển mạnh mẽ, mặc dù chất lượng đôi khi bị suy giảm. Tuy nhiên, vẫn tồn tại những gia đình giữ được truyền thống nấu rượu từ xưa và sản phẩm của họ luôn có chất lượng tốt nhất. Để có được những lít rượu Bàu Đá ngon nhất, người tiêu dùng phải tìm đến những hộ gia đình nấu rượu ngay tại làng nghề truyền thống Bàu Đá, bởi vì tinh hoa của loại rượu này xuất phát từ nguồn nước ngầm của làng.

Ngày 10 tháng 6 năm 2011, tại UBND xã Nhơn Lộc, huyện An Nhơn, Sở Khoa học và Công nghệ Bình Định đã tổ chức Lễ công bố Văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Rượu Bàu Đá”. Theo đó, 53 doanh nghiệp, cơ sở và hộ cá nhân sản xuất kinh doanh rượu Bàu Đá Bình Định được sử dụng nhãn hiệu tập thể “Rượu Bàu Đá”. Từ tháng 8-2007 đến tháng 6-2010, sau một quá trình thương thảo, Hiệp hội sản xuất kinh doanh rượu Bàu Đá Bình Định và Công ty TNHH thực phẩm Minh Anh - Đà Nẵng đã đạt được thỏa thuận về nhãn hiệu và Cục sở hữu trí tuệ đã chấp thuận cấp bằng bảo hộ cho nhãn hiệu tập thể “Rượu Bàu Đá”. Vì vậy, hiện tại trên thị trường có 2 nhãn hiệu rượu Bàu Đá chính thức: nhãn hiệu tập thể “Rượu Bàu Đá” Bình Định và nhãn hiệu “Rượu Bầu Đá” của Công ty TNHH thực phẩm Minh Anh - Đà Nẵng.

Rượu Bàu Đá trong văn học

Nhà thơ Nguyễn Duy, sau một tháng trải nghiệm nhiều loại rượu như Bàu Đá, Làng Vân, rồi Mẫu Sơn… đã rút ra kết luận rằng: mỗi vùng miền có rượu riêng biệt, xứng đáng được xem như rượu quốc dân, nhưng “đi khắp nơi trên đời mà vẫn chưa gặp loại rượu nào sủi tăm nhiều và ngon như rượu Bàu Đá’’. Nhà thơ Yến Lan đã viết bài thơ Rượu Bàu Đá về loại rượu đặc sản của quê hương anh hùng áo vải Quang Trung này trong Tuyển tập thơ tứ tuyệt Yến Lan, như sau:

Nhìn qua cốc rượu trong xanh

Một tay bưng ly rượu, môi cười say sưa

Tiếng vọng của Bàu Đá vang vọng đây

Cờ đào, áo vải lừng danh anh hùng.

• Nhậu
• Rượu làng Vân
• Rượu Mẫu Sơn
• Tuyển tập thơ tứ tuyệt Yến Lan, NXB Văn học, 2006