Buzz
Sa mạc Ngàn Hồ, nằm tại Vườn quốc gia Lençóis Maranhenses, Brazil, là một kỳ quan thiên nhiên hiếm thấy.
Một bức tranh thiên nhiên đầy sức hút
Không giống như các sa mạc khô hạn khác, Sa mạc Ngàn Hồ nằm trong vùng nhiệt đới ẩm với lượng mưa trung bình 1.500 mm mỗi năm. Dù lượng mưa không quá lớn, nhưng nước tích tụ ở các vùng trũng và được bổ sung bởi nguồn nước ngầm, tạo nên vô số hồ nước lớn nhỏ xen lẫn cát vàng. Từ xa, cảnh tượng cát và hồ đan xen tạo nên một bức tranh thiên nhiên mê hoặc.
Điều bất ngờ nhất chính là sự đa dạng sinh học nơi đây. Dù không khí khô hạn, khu vực này lại là nơi sinh sống của hơn 200 loài cá nước ngọt, cùng vô số loài côn trùng, động vật giáp xác và thực vật, biến Sa mạc Ngàn Hồ thành một kỳ quan thiên nhiên độc đáo.
Chu kỳ sống và khả năng tồn tại đầy kỳ diệu
Một trong những loài sinh vật ấn tượng nhất ở Sa mạc Ngàn Hồ là cá sa mạc Lepidosiren paradoxa. Loài cá này có khả năng sống sót tuyệt vời trong môi trường khắc nghiệt. Vào mùa khô, khi nước hồ cạn kiệt và nhiệt độ có thể vượt 40 độ C, chúng không chết mà quấn mình trong túi noãn bào, giảm trao đổi chất và bước vào trạng thái như ngủ đông, chờ đợi mùa mưa đến.
Khi mùa mưa trở lại, nước hồ lại tràn đầy và loài cá này tỉnh giấc. Chúng phá vỡ túi noãn bào, bơi ra và nhanh chóng bước vào mùa sinh sản. Những ấu trùng cá nở ra từ trứng trở thành nguồn thức ăn cho nhiều loài sinh vật khác, hình thành một chuỗi sinh thái khép kín. Quá trình này lặp lại hàng năm, đảm bảo sự sống và cân bằng tự nhiên tại khu vực hồ.
Di sản văn hóa và con người
Sa mạc Ngàn Hồ không chỉ là kỳ quan thiên nhiên mà còn chứa đựng giá trị văn hóa quý báu. Hàng ngàn năm trước, các dân tộc du mục cổ đã sinh sống ở đây, để lại những dấu tích văn hóa đặc biệt qua các bức tranh khắc đá ở vùng được gọi là Thành phố của quỷ. Các cột cát nơi đây đã được hình thành qua hàng ngàn năm nhờ gió và nước, tạo nên những hình thù kỳ lạ như một thành phố cổ từ cát.
Những bức tranh khắc đá ghi lại cuộc sống của người xưa, từ cảnh săn bắn, câu cá đến các hoạt động thường ngày như kéo co. Các hình ảnh sống động cho thấy trình độ nghệ thuật và văn hóa cao của người cổ đại.
Thách thức từ biến đổi khí hậu và con người
Tuy nhiên, Sa mạc Ngàn Hồ đang đối mặt với những nguy cơ lớn từ biến đổi khí hậu và sự can thiệp của con người. Những năm gần đây, lượng mưa giảm mạnh và mực nước ngầm sụt giảm khiến nhiều hồ không còn đủ nước để duy trì sự sống sau mùa mưa. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, đặc biệt là những loài cá có tuổi đời lên đến 10.000 năm.
Sự phát triển nông nghiệp và công nghiệp ở vùng lân cận đã làm ô nhiễm nguồn nước, đẩy hệ sinh thái vào tình trạng nguy hiểm. Du lịch không kiểm soát cũng góp phần làm tổn hại đến môi trường tự nhiên, tạo thêm áp lực lên hệ sinh thái vốn đã rất mong manh.
Nỗ lực bảo vệ kỳ quan thiên nhiên
Nhằm giải quyết những thách thức này, năm 2017, chính phủ Brazil đã khởi động chương trình “Nạo vét và phục hồi khu vực hồ Alto Mato Grosso” để bảo vệ và khôi phục hệ sinh thái tại Sa mạc Ngàn Hồ. Các biện pháp nạo vét nhân tạo, giám sát và phục hồi sinh thái đã được triển khai nhằm ngăn chặn quá trình sa mạc hóa và bảo vệ sự sống ở khu vực này.
Sa mạc Ngàn Hồ là một trong những kỳ quan thiên nhiên hiếm hoi của thế giới, nơi sự sống vẫn tiếp tục tồn tại trong môi trường khắc nghiệt. Tuy nhiên, để duy trì kỳ quan này, cần có sự chung tay của con người trong việc bảo vệ và phát triển bền vững. Chỉ khi chúng ta thực sự nhận thức và hành động, kỳ diệu của thiên nhiên mới có thể được bảo tồn cho các thế hệ sau.
