Sa Tăng luôn được xem là nhân vật yếu nhất trong Tây Du Ký, nhưng có rất nhiều bí ẩn về anh mà khán giả chưa biết.
Sa Tăng luôn bị coi là nhân vật mờ nhạt nhất trong Tây Du Ký, mặc dù làm việc chăm chỉ nhưng lại có phần nghiêm túc, không thể sánh ngang với hai đồ đệ khác.
Mỗi lần đối đầu với yêu quái, Sa Tăng luôn là người đầu tiên bị bắt. Nhưng liệu anh có thực sự yếu đuối như vậy và bí ẩn của anh là gì?
Sa Tăng còn được gọi là Sa Ngộ Tĩnh, có nghĩa là giác ngộ được tâm thanh tịnh, là đồ đệ thứ ba của Đường Tăng. Sa Tăng sở hữu 18 phép biến hóa thần thông, mặc dù khi so sánh với 36 phép của Trư Bát Giới và 72 phép của Tôn Ngộ Không, anh vẫn là người yếu nhất.
Trong suốt chuyến đi thỉnh kinh cùng sư phụ và đồ đệ, Sa Tăng không thể khoe khoang võ lực mà chủ yếu làm công việc khuân vác hành lý. Mỗi khi gặp yêu quái, Sa Tăng và sư phụ luôn là những người bị bắt đầu tiên.
Tuy vậy, Sa Tăng không hề yếu đuối như nhiều người nghĩ. Trong trận đấu với Ngộ Không và Bát Giới tại sông Lưu Sa, Sa Tăng đã tỏ ra rất mạnh mẽ trước hai sư huynh.
Ngộ Tĩnh đã đấu ba lần với Ngộ Không và Bát Giới. Lần đầu, Sa Tăng và Bát Giới đối đầu hơn 20 hiệp nhưng không ai thắng được ai. Lần thứ hai, Bát Giới dụ Sa Tăng ra mép sông để đấu, nhưng Sa Tăng lại lặn xuống nước, Bát Giới đuổi theo nhưng không thành.
Trên lần thứ ba, Sa Tăng không lên bờ mà ở giữa sông, Ngộ Không bèn bay lên không để đánh lén Sa Tăng, nhưng vẫn không thành công. Tôn Ngộ Không phải cầu cứu Quan Âm Bồ Tát, Bồ Tát sai Mộc Tra xuống thu phục Sa Ngộ Tĩnh, biến anh thành đồ đệ thứ ba của Đường Tăng.
Ba lần đụng độ với hai sư huynh, Sa Tăng luôn tỏ ra kiên cường. Ngay cả Thiên Bồng Nguyên Soái – Trư Bát Giới, một tay thiện nghệ về đánh thủy cũng phải dừng bước.
Về khả năng chiến đấu, Sa Tăng không thua kém Trư Bát Giới và chỉ thua Tôn Ngộ Không khi đối đầu trên cạn.
Trước khi trở thành yêu quái, Sa Tăng từng giữ chức Quyển Liêm Đại tướng, bề ngoài chỉ làm việc trông nom nhưng thực ra là vệ sĩ hàng đầu của Ngọc Hoàng. Để trở thành vệ sĩ cho Ngọc Hoàng, Sa Tăng phải có bản lĩnh vượt trội hơn người bình thường.
Trước khi được mời lên Thiên Đình làm quan, Sa Tăng đã tu hành đắc đạo trong một thời gian dài. Do đó, giống như các đại sư huynh, Sa Tăng đã có căn cơ và bản lĩnh từ lâu.
Về vũ khí, vì là hộ sĩ bảo vệ Ngọc Hoàng, Sa Tăng được trao Hàng Yêu Bảo Trượng nặng 5048 cân, một kỳ trân dị bảo trên Thiên giới. Bảo trượng này không chỉ làm từ những vật liệu quý mà còn có khả năng biến hình linh hoạt.
Sau này, cây bảo trượng đó đã trở thành đòn gánh để Sa Tăng khuân vác hành lý trong chuyến đi thỉnh kinh.
Không chỉ là một yêu quái, trước khi trở thành đồ đệ của Đường Tăng, Sa Tăng đã ăn thịt nhiều người. Khi đó, anh đã thống trị sông Lưu Sa trong hàng trăm năm, ăn thịt bất cứ ai đi qua sông, trong đó có 9 lần ăn thịt người đi lấy kinh.
Sông Lưu Sa là một con sông kỳ lạ không nổi lên, chỉ có chín cái đầu lâu của những người đi lấy kinh nổi trên mặt nước. Sau đó, Sa Tăng đã xâu 9 cái đầu lâu này làm vòng cổ.
Ít ai biết rằng, 9 cái đầu lâu đó là của các đời trước của Đường Tăng. Vì vậy Sa Ngộ Tĩnh đã ăn thịt Đường Tăng tới 9 lần, đó là lý do Tây Du Ký thường nói Đường Tăng là Kim Thiền Tử chuyển thế lần thứ 10.
Bởi vì ăn thịt Đường Tăng suốt 9 kiếp, Sa Tăng không chỉ trở nên bất tử mà công phu nội hàm của anh cũng tăng lên đáng kể, khiến anh trở thành yêu quái duy nhất đã ăn thịt Đường Tăng.
Đường Tăng, Ngộ Không và Bát Giới đều không biết điều này, chỉ có Phật Tổ Như Lai và Quan Thế Âm Bồ Tát mới biết được bí mật này. Vì vậy, có thể nói rằng Sa Tăng là kẻ bất tử ẩn mình và duy nhất trong Tây Du Ký.