[Sách Của Tôi] Bí Quyết Nâng Cao Kỹ Năng Viết

Bạn muốn trở thành một tác giả vĩ đại hay chỉ muốn thể hiện suy nghĩ và ý tưởng tốt hơn. Dù bạn muốn cải thiện kỹ năng viết để trở thành một nhà văn sáng tạo hay chỉ nâng cao kỹ năng để làm bài tập ở trường, hãy làm theo những bước sau đây. Để trở thành một nhà văn, bạn cần luyện tập và trau dồi kiến thức, làm việc chăm chỉ rồi một ngày nào đó sẽ có người muốn noi gương bạn!

Phương pháp 1: Nâng Cao Cơ Bản

1. Sử Dụng Câu Chủ Động Thay Vì Câu Bị Động

Một trong những sai lầm phổ biến nhất là sử dụng quá nhiều câu bị động. Cấu trúc câu phổ biến nhất là: Chủ Ngữ-Động Từ-Vật Bị Tác Động. Ví dụ: “Con quái vật cắn người đàn ông” là một câu bị động. Câu bị động thường dài hơn và sử dụng động từ bị động như “bị, được”, điều này làm câu văn thiếu sức sống. Không nên lạm dụng câu bị động.

Không phải lúc nào cũng tốt khi sử dụng câu bị động. Đôi khi không có cách nào diễn đạt bằng câu chủ động hoặc bạn muốn nhấn mạnh hành động được thực hiện. Tuy nhiên, hãy tuân theo quy tắc sau đây trước khi áp dụng với trường hợp ngoại lệ. Trong các bài viết khoa học, bạn sử dụng thể bị động để nhấn mạnh kết quả của nghiên cứu (mặc dù điều này có thể thay đổi, hãy xem hướng dẫn trước khi viết). Ví dụ: “nghiên cứu chỉ ra rằng cún con ăn thức ăn cay làm dạ dày khó chịu” nhấn mạnh phần kết luận chứ không phải người đưa ra phần kết luận.

2. Sử dụng từ ngữ mạnh mẽ và chính xác.

Một bài viết tốt cần có sự sáng tạo, chính xác và đầy bất ngờ. Sử dụng động từ và tính từ phù hợp có thể biến một đoạn văn thông thường thành một câu nói đáng nhớ và được trích dẫn theo thời gian.

3. Tránh sự lằng nhằng.

Một bài viết tốt phải đơn giản, rõ ràng và ngắn gọn. Bạn không cần phải sử dụng quá nhiều từ khi chỉ cần một từ đơn là đủ. Viết tốt là sử dụng từ ngữ chính xác, không phải để lấp đầy giấy trắng. Tóm tắt ý tưởng và chi tiết vào một câu ngắn gọn có thể là ý hay, nhưng câu này cũng phải dễ hiểu.

4. Sử dụng trạng từ một cách hiệu quả.

Trạng từ đóng vai trò quan trọng trong một bài viết, nó có thể làm nổi bật tính nhất quán của câu văn. Tuy nhiên, việc sử dụng quá nhiều trạng từ có thể làm câu văn trở nên mất cân đối. Đừng viết 'la hét một cách sợ hãi' -- 'la hét' đã thể hiện sự sợ hãi rồi. Nếu bạn nhận thấy mình sử dụng quá nhiều trạng từ, hãy xem xét lại bài viết của mình.

4. Thể hiện, đừng kể.

Không nên nói cho độc giả nghe những điều có thể được thể hiện bằng cách sử dụng ngôn từ. Thay vì mô tả chi tiết về tiểu sử hoặc hành động của nhân vật, hãy để độc giả tự cảm nhận thông qua từ ngữ, cảm xúc và hành động. Điều này rất quan trọng đối với các tác giả viết truyện khoa học viễn tưởng.

5. Hãy tránh sử dụng lời lẽ không ý nghĩa.

Lời lẽ không ý nghĩa là những cụm từ, ý tưởng hoặc tình huống được lặp đi lặp lại quá nhiều, làm mất đi sức hấp dẫn của chúng và chỉ để lại ấn tượng mơ hồ với độc giả. Dù bạn viết tiểu thuyết giả tưởng hay thực tế, việc loại bỏ những lời lẽ không ý nghĩa sẽ làm cho bài viết của bạn trở nên hấp dẫn hơn.

Ví dụ: 'Bầu trời đen kịt, cơn bão ập đến' là một ví dụ điển hình cho lời lẽ không ý nghĩa—thậm chí là một hình mẫu cho sự không ý nghĩa. So sánh với các mô tả về thời tiết sau đây:

Thời tiết tối tăm và bão tố là một ví dụ điển hình cho lời lẽ không ý nghĩa—thậm chí là một hình mẫu cho sự không ý nghĩa. So sánh với các mô tả về thời tiết sau đây:

“Đó là một buổi sáng mùa xuân lạnh giá, đồng hồ chỉ 13 giờ.”—1984, của tác giả George Orwell. Không có bóng tối, bão tố, nhưng người đọc có thể cảm nhận ngay từ đầu rằng có điều gì đó không bình thường ở 1984.

“Bầu trời như màn hình TV chuyển sang kênh bị gián đoạn.”—Neuromancer, của tác giả William Gibson, trong cuốn sách sử dụng thuật ngữ 'không gian mạng'. Không chỉ nói về thời tiết, mà còn đưa người đọc ngay vào thế giới đen tối của câu chuyện.

“Đây là thời kỳ tốt nhất, nhưng cũng là thời kỳ tồi tệ nhất, đây là độ tuổi của sự khôn ngoan, nhưng cũng là độ tuổi của sự ngu dốt, là thời đại của niềm tin, nhưng cũng là thời đại của nghi ngờ, đây là thời đại của Ánh sáng, nhưng cũng là thời đại của Bóng tối, là mùa xuân của hy vọng, nhưng cũng là mùa đông của thất vọng. Chúng ta đã trải qua tất cả, giờ không còn gì, chúng ta sẽ đến Thiên đường, tất cả chúng ta sẽ đến một nơi, một thời đại khác biệt, nơi mà một số quan chức ồn ào vẫn kiên định trong việc phân biệt rõ thiện ác, hoặc chỉ là trong sự so sánh.”—A Tale of Two Cities, của tác giả Charles Dickens. Thời tiết, cảm xúc, lời nguyền rủa và nỗi tuyệt vọng—Dickens đều đưa vào câu mở đầu để người đọc sẵn sàng cho phần tiếp theo.

Khi viết về chính mình, hãy tránh lời lẽ rỗng tuếch. Nói rằng bạn là 'người nổi tiếng' cũng không cung cấp thông tin gì về bạn. Viết rằng bạn giao tiếp tốt vì bạn lớn lên trong một gia đình đông con và sống ở 6 quốc gia cũng giúp độc giả hiểu bạn là 'người nổi tiếng' mà không cần phải dùng quá nhiều từ.

6. Hạn chế sự khái quát.

Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy của một bài viết không chăm chút là việc sử dụng sự khái quát. Ví dụ, bạn có thể viết trong một bài viết học thuật: 'Trong thời hiện đại, chúng ta đã tiến bộ rất nhiều so với con người hàng trăm năm trước.' Tuyên bố này đặt ra nhiều giả định không căn cứ và không thể khẳng định ý tưởng quan trọng là 'sự tiến bộ'. Hãy viết ngắn gọn, súc tích. Dù bạn viết truyện ngắn hay bài luận học thuật, việc đưa ra tuyên bố rõ ràng và cụ thể sẽ giúp cải thiện bài viết của bạn.

Không giả định trước khi có bằng chứng. Ví dụ, khi viết về nhân vật nữ, đừng tự mình kết luận rằng cô ấy nhạy cảm hơn nam giới hoặc nhẹ nhàng và tốt bụng. Sự suy đoán này sẽ hạn chế tư duy của bạn và không khám phá được nhiều khía cạnh thực tế khác nhau.

7. Ghi nhớ những gì bạn nói.

Không nên suy đoán mà không có bằng chứng. Trong việc sáng tạo, điều này cũng tương tự như quy tắc 'Thể hiện, đừng kể'. Đừng chỉ nói rằng nếu không có lực lượng cảnh sát, xã hội sẽ sụp đổ. Tại sao vậy? Có bằng chứng nào không? Diễn giải suy nghĩ đằng sau tuyên bố để độc giả hiểu được điều bạn nói. Điều này cũng giúp họ quyết định xem có nên đồng tình với bạn không.

8. Cẩn trọng khi sử dụng phép ẩn dụ và ví von.

Mặc dù phép ẩn dụ và ví von có thể làm cho câu văn sống động hơn, nhưng việc sử dụng chúng không đúng cách sẽ có hậu quả phản tác dụng. Lạm dụng phép ẩn dụ và ví von cũng có thể làm cho độc giả nghĩ rằng bạn không tự tin với những điều mình nói và dựa vào số liệu để giải thích ý tưởng của mình. Chúng cũng có thể trở nên mơ hồ và không ý nghĩa.

Ẩn dụ 'kết hợp' là sự kết hợp của hai phép ẩn dụ. Ví dụ, 'Chúng ta sẽ đốt cây cầu khi đến nơi' kết hợp với phép ẩn dụ thông thường 'Chúng ta sẽ băng qua cây cầu khi đến nơi' và 'Đừng đốt cầu'. Nếu bạn không chắc về cách sử dụng phép ẩn dụ, hãy tra cứu kỹ hoặc không nên sử dụng.

9. Phá luật làm việc.

Một tác giả tài năng không chỉ tuân theo quy tắc - họ biết khi nào cần phá luật và phá như thế nào. Mọi thứ từ ngữ pháp truyền thống đến lời khuyên khi viết đều có thể thay đổi nếu bạn biết cách cải thiện. Quan trọng là bạn viết đủ hấp dẫn và chỉ phá vỡ quy tắc khi bạn làm chủ được nó.

Sự kiềm chế là chìa khóa. Sử dụng câu hỏi tu từ để tạo mở đầu thuyết phục có thể hiệu quả. Sử dụng một chuỗi sáu câu hỏi tu từ sẽ làm giảm sự hiệu quả. Hãy sáng suốt lựa chọn khi nào và tại sao bạn nên phá vỡ quy tắc.

10. Sửa đổi là quan trọng nhất.

Sửa đổi là phần quan trọng nhất trong viết. Sau khi hoàn thành một đoạn văn, hãy đợi ít nhất một ngày trước khi đọc lại, tìm những chỗ khó hiểu hoặc thay đổi toàn bộ đoạn văn - bất kỳ điều gì làm cho đoạn văn trở nên hay hơn. Sau khi sửa đổi xong, hãy để người khác đọc đoạn văn của bạn.

Một số người nhầm lẫn giữa 'sửa đổi' và 'kiểm tra lỗi'. Cả hai đều quan trọng, nhưng sửa đổi tập trung vào phần nội dung. Đừng quá chú trọng vào từ ngữ hoặc ý tưởng cụ thể nào khi bạn không có ý định thay đổi, nhưng khi bạn nhận ra rằng một ý tưởng có thể trở nên rõ ràng hoặc hiệu quả hơn nếu diễn đạt theo cách khác, hãy sửa đổi. Kiểm tra lỗi là công việc kỹ thuật hơn, nhằm tìm ra lỗi về ngữ pháp, chính tả, dấu câu và định dạng.

Phương pháp thứ 2: Đọc để viết lại

1. Chọn tác phẩm xuất sắc.

Dù bạn viết bất cứ thể loại nào đi chăng nữa, việc tiếp xúc với những ví dụ kinh điển trong cùng lĩnh vực sẽ giúp bạn phát triển kỹ năng viết của mình. Đọc và nghiên cứu các tác phẩm của những tác giả nổi tiếng và có ảnh hưởng để học cách sử dụng từ ngữ và xem xét phản hồi từ độc giả. Bằng cách ngâm mình vào các tác phẩm của những tác giả nổi tiếng, bạn sẽ mở rộng vốn từ vựng, kiến thức và trí tưởng tượng.

• Tìm ra nhiều cách khác nhau để tổ chức đoạn văn hoặc trình bày câu chuyện.
• Hãy thử so sánh cách tiếp cận của nhiều tác giả khác nhau đối với cùng một vấn đề. Ví dụ, Cái Chết Của Ivan IIych của Tolstoy và Tuyết Trên Đỉnh Kilimanjaro của Hemingway.
• Hãy nhớ rằng ngay cả khi bạn viết truyện ngắn thông thường hoặc bài viết học thuật, việc tham khảo những tác phẩm văn học hay cũng sẽ cải thiện phong cách viết của bạn. Bạn càng quen thuộc với nhiều cách kết nối ý tưởng, thì cách diễn đạt của bạn càng đa dạng và mang phong cách riêng của bạn hơn.

2. Thể hiện thông qua văn hóa.

Bạn có thể không nhận ra, nhưng sách, phim hoặc các phương tiện truyền thông khác thường chứa đựng sự tham khảo và lòng kính trọng đối với các tác phẩm văn học kinh điển. Việc đọc các tác phẩm cổ điển sẽ giúp bạn hiểu biết văn hóa dễ dàng hơn là tự mày mò.

3. Bạn cần hiểu vì sao một tác phẩm cổ điển được coi là xuất sắc.

Bạn có thể đọc cuốn tiểu thuyết Bắt Trẻ Đồng Xanh nhưng 'không hiểu' hoặc nhận ra giá trị của nó ngay lập tức. Nếu điều này xảy ra, hãy thử đọc vài bài tiểu luận về tác phẩm để hiểu tại sao nó lại có sức ảnh hưởng lớn như vậy. Bạn có thể khám phá từng lớp nghĩa. Hiểu được điều gì làm cho tác phẩm đó xuất sắc là cách tốt nhất để cải thiện kỹ năng viết của bạn.

• Quy tắc này cũng áp dụng cho việc viết bình thường và viết học thuật. Tham khảo một số tác phẩm của những tác giả nổi tiếng trong lĩnh vực của bạn. Họ đã làm gì để nổi tiếng? Họ đã làm việc như thế nào? Bạn có thể học được điều gì từ họ?
  

4. Đi xem vở kịch.

Các vở kịch được viết và biểu diễn. Nếu bạn không 'hiểu' một tác phẩm văn học, hãy tìm đến một buổi biểu diễn. Nếu không tìm thấy, hãy đọc to tác phẩm đó. Đặt mình vào vị trí của nhân vật. Lắng nghe từ ngữ của nhân vật khi đọc.

Đọc các tạp chí, báo hoặc những nguồn thông tin khác.

Văn học không phải là nguồn duy nhất để lấy ý tưởng. Thế giới thực sự đầy những con người sôi động và những sự kiện đáng chú ý, tất cả đều có thể trở thành nguồn cảm hứng cho việc viết. Một tác giả đích thực là người có khả năng lặng nghe và hiểu biết về thế giới xung quanh.

Biết khi nào nên dừng lại và không tiếp tục bị ảnh hưởng bởi người khác.

Có một hiện tượng phổ biến: sau khi hoàn thành một tác phẩm văn học xuất sắc, bạn dường như mất đi giọng văn của riêng mình. Thậm chí, bạn có thể cảm thấy văn phong của mình đang bắt chước một tác giả khác. Đừng ngần ngại sáng tạo và phát triển phong cách của riêng mình dựa trên những gì bạn đã học được. Hãy luyện viết thường xuyên và đọc lại những tác phẩm cũ để loại bỏ bất kỳ ảnh hưởng nào từ người khác.

Bước 3: Phát triển kỹ năng viết lách

Mua một cuốn sổ tay để ghi chép ý tưởng và suy nghĩ.

Hãy chọn một cuốn sổ mà bạn có thể mang theo khắp mọi nơi. Ý tưởng có thể xuất hiện bất cứ lúc nào, và bạn muốn ghi lại ý tưởng đó ngay trước khi nó biến mất. Đó là lúc tốt nhất để bắt đầu!

2. Ghi lại toàn bộ ý tưởng lên giấy.

Tựa đề, phụ đề, chủ đề, nhân vật, tình huống, cụm từ, ẩn dụ — hãy ghi lại mọi thứ có thể kích thích trí tưởng tượng của bạn khi bạn sẵn lòng.

Nếu bạn cảm thấy thiếu cảm hứng, hãy thử viết ghi chú về những tình huống xung quanh. Viết về cách mọi người làm việc tại quán cà phê, hoặc ánh nắng chiếu vào bàn làm việc vào buổi chiều. Lưu ý đến những chi tiết nhỏ sẽ giúp bạn viết tốt hơn, dù bạn là nhà văn hay nhà báo.

3. Viết hết trang sổ và tiếp tục.

Khi bạn đã ghi hết cuốn sổ, đặt nhãn cho nó để bạn có thể dễ dàng tìm lại và đọc lại khi cần cảm hứng.

4. Tham gia vào các buổi hội thảo về viết.

Một trong những cách hiệu quả nhất để cải thiện kỹ năng viết và tìm động lực là trò chuyện với người khác và nhận phản hồi về bài viết của bạn. Hãy tìm kiếm các nhóm tại địa phương hoặc trực tuyến. Trong các nhóm này, thành viên thường chia sẻ và thảo luận về bài viết của mình, đồng thời cung cấp nhận xét và góp ý để cải thiện. Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn có thể học hỏi và phát triển kỹ năng viết của mình.

Hội thảo không chỉ dành cho những tác giả sáng tạo! Bạn cũng có thể cải thiện bài viết học thuật bằng cách nhờ bạn bè hoặc đồng nghiệp đọc và đưa ra nhận xét. Làm việc cùng nhau cũng khuyến khích trao đổi ý tưởng.

5. Viết mỗi ngày.

Hãy viết nhật ký, viết thư, hoặc dành một khoảng thời gian cố định mỗi ngày để luyện viết. Chọn một chủ đề và bắt đầu viết. Không cần quan trọng chủ đề là gì, quan trọng nhất là bạn phải tiếp tục viết. Viết là một kỹ năng cần được luyện tập, và nó sẽ phát triển nếu bạn dành thời gian và công sức để nuôi dưỡng nó mỗi ngày.

Phương pháp 4: Phác họa câu chuyện

1. Lựa chọn chủ đề và viết một tóm tắt về câu chuyện.

Không cần phức tạp, chỉ cần mô tả cách diễn biến của câu chuyện. Ví dụ, một cốt truyện cổ điển Hollywood: người con trai gặp người con gái, họ yêu nhau, người con trai mất người con gái, sau đó lại tái hợp. (Chi tiết hành động sẽ được điều chỉnh sau).

2. Tạo dàn ý.

Bắt đầu viết trước và sau đó hãy tạo ra một kế hoạch và thay đổi trong cốt truyện. Tuy nhiên, không nên làm vậy! Một dàn ý đơn giản cũng đủ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và tiết kiệm thời gian khi chỉnh sửa. Bắt đầu từ những phần cơ bản và mở rộng dần. Thêm vào câu chuyện, nhân vật, thời gian, địa điểm và tình cảm.

Khi đã có dàn ý, bạn chỉ cần thêm vài từ để tạo ra một dàn ý chi tiết cho từng phần nhỏ.

3. Để một số khoảng trống trong dàn ý để thêm nhân vật.

Tạo ra một câu chuyện cho nhân vật, ngay cả khi bạn chưa cung cấp nhiều thông tin về họ, điều này cũng giúp độc giả hiểu được cách nhân vật hành động trong các tình huống được đặt ra.

4. Không sợ 'nhảy cóc'.

Nếu bạn bất ngờ nảy sinh ra một ý tưởng tuyệt vời để giải quyết tình huống ở cuối câu chuyện, mặc dù bạn vẫn đang viết Chương 1, đừng ngần ngại viết phần kết luôn! Đừng để ý tưởng bị lãng quên!

5. Viết bản thảo đầu tiên.

Bạn đã sẵn sàng để bắt đầu viết bản thảo đầu tiên! Sử dụng dàn ý, thêm nhân vật và cốt truyện.

Đừng để bản thân bị mắc kẹt. Khi viết bản thảo, không cần quá quan tâm đến việc sử dụng từ ngữ hoàn hảo. Quan trọng hơn là tập trung vào việc truyền đạt toàn bộ ý tưởng để sau này có thể chỉnh sửa chúng.

6. Để câu chuyện dẫn đường bạn.

Để câu chuyện diễn ra một cách tự nhiên có thể mang lại hiệu quả không ngờ. Bạn vẫn là người điều khiển, chỉ cần mở rộng sự sáng tạo của mình theo cảm hứng mà thôi.

Bạn sẽ nhận ra rằng nếu bạn đã suy nghĩ kỹ về nhân vật, hiểu rõ họ muốn gì và tại sao họ muốn điều đó, thì chính nhân vật sẽ dẫn dắt bạn viết tiếp.

7. Hoàn thiện bản thảo đầu tiên.

Đừng bị mắc kẹt vào những điểm chưa hoàn hảo, chỉ cần viết câu chuyện ra giấy. Nếu bạn nhận ra rằng 2/3 câu chuyện xoay quanh một nhân vật là Đại sứ Ấn Độ và kết thúc vẫn là như vậy, hãy ghi chú lại. Đừng sửa lại phần đó ngay lập tức mà hãy chờ hoàn thành bản thảo đầu tiên.

8. Viết lại một lần nữa.

Bạn đã nhớ bản thảo đầu tiên chưa? Bây giờ bạn có thể bắt đầu viết lại từ đầu, khi bạn đã nắm vững mọi chi tiết của câu chuyện, nhân vật sẽ trở nên thực tế và đáng tin cậy hơn.

10. Đọc và chia sẻ câu chuyện.

Sau khi hoàn thành bản thảo thứ hai, giờ là lúc đọc lại — một cách bình tĩnh nhất có thể để bạn có thể đưa ra nhận xét một cách khách quan. Hãy chia sẻ với một vài người bạn thân, những người mà bạn đánh giá cao ý kiến của họ.

11. Hoàn thiện bản thảo cuối cùng.

Bạn đã hoàn thành bản thảo thứ hai, bây giờ hãy đọc lại — một cách bình tĩnh nhất có thể để ít nhất bạn cũng có chút khách quan. Hãy chia sẻ với vài người bạn thân, những người mà bạn coi trọng ý kiến của họ.

Lời khuyên

• Đừng bị ràng buộc bởi bản thảo đầu tiên. Thường thì chúng không hoàn hảo. Khi đọc, hãy ghi nhớ và sửa chữa!
• Nếu bạn không thích ý tưởng từ đầu, hãy thử một cách đầy kiên nhẫn, có thể sẽ tạo ra một câu chuyện hay.
• Viết lách có thể vui vẻ hoặc gây căng thẳng. Điều này hoàn toàn phụ thuộc vào cá nhân bạn. Nó có thể làm bạn phấn khích hoặc mệt mỏi. Không có câu trả lời chính xác nào về cảm giác khi viết. Hãy tìm phong cách của riêng bạn.
• Hãy cố gắng giữ cho văn phong tự nhiên. Nhưng nếu bạn cố quá, các chi tiết về cảm xúc hoặc suy nghĩ có thể trở nên quá nặng nề. Luôn nhớ cảm xúc khi đọc và tránh những điều gây khó chịu.

Cảnh báo

• Hãy cẩn thận khi sử dụng từ ngữ. Không gì tồi tệ hơn việc sử dụng từ sai ngữ cảnh. Nếu bạn không chắc chắn về ý nghĩa của từ, hãy tra từ điển để đảm bảo rằng bạn hiểu đúng.
• Không được sao chép! Việc sao chép từ ngôn từ hoặc ý tưởng của người khác như là của bạn là một hành động nghiêm trọng trong việc viết văn, báo chí, và truyện viễn tưởng. Nếu bị phát hiện, bạn có thể bị loại, sa thải, hoặc bị kiện, và có thể bị cấm xuất bản trong tương lai. Vì vậy, đừng sao chép!

Nguồn: www.wikihow.vn