Vào ngày thứ Hai, ngày 15 tháng 9 năm 2008, ngân hàng đầu tư Lehman Brothers, một trong những ông lớn 158 tuổi mạnh mẽ nhất ở phố Wall, đã tuyên bố phá sản, đánh dấu một bước ngoặt đáng sợ trong cuộc khủng hoảng tài chính lớn nhất từ trước đến nay năm 2008. 'Ảo mộng Lehman Brothers' kể chi tiết hành trình dẫn đến việc phá sản của Lehman, và những gì có thể đã được thực hiện để ngăn chặn điều đó, từ góc nhìn chân thực của Lawrence G. McDonald, cựu phó giám đốc giao dịch rủi ro của ngân hàng Lehman Brothers.
Sự suy tàn gây chấn động toàn cầu...
Nước Mỹ bàng hoàng, thị trường xáo trộn. Mọi người đặt ra hàng nghìn tỷ đô la câu hỏi: Chuyện gì đã xảy ra với Lehman Brothers? Tại sao họ chấp nhận sự sụp đổ của ngân hàng này với tác động lớn đến nền kinh tế toàn cầu?
Tại sao Lehman phá sản? Họ không đủ lớn để được chính phủ Mỹ bảo vệ hay sao? Hay vì tầm quan trọng của hậu quả không được đánh giá đúng? Hay là Lehman đã vào tình trạng không thể cứu vãn? Điều gì đã có thể xảy ra khác để tránh kết cục kinh hoàng này? Trong 'Ảo mộng Lehman Brothers', Lawrence G. McDonald, cựu phó giám đốc giao dịch rủi ro về chứng khoán có thể chuyển đổi của Lehman, cố gắng đóng góp vào việc tìm câu trả lời bằng cách cung cấp hồ sơ toàn diện với góc nhìn cá nhân của mình cùng với Patrick Robinson, một tác giả bán chạy nhất trong dòng sách phi hư cấu, kinh tế và khoa học. Câu chuyện về hành trình đến cái kết của Lehman là một câu chuyện hấp dẫn, với những bí mật đáng chú ý.
Cuộc khủng hoảng tài chính bắt đầu từ sự sụp đổ của thị trường bất động sản ở Mỹ đã dẫn đến cuộc suy thoái nghiêm trọng nhất kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ Hai. Mặc dù vẫn có nhiều tranh cãi, thời điểm chính xác của sự bắt đầu của cuộc khủng hoảng này là vào quý 3 năm 2007, khi vụ lừa đảo của Jerome Kerviel với Ngân hàng Societe General của Pháp đã gây ra những động đất lớn trên thị trường chứng khoán toàn cầu vào những ngày cuối tháng 6 cùng năm. Đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng là sự phá sản của Ngân hàng Đầu tư Lehman Brothers đã khiến những người lạc quan nhất cũng phải nhìn nhận rằng “sự ổn định cao” của nền kinh tế không phải là sự thật. Cột mốc này đã xóa tên của một trong những cơ sở tài chính lớn nhất của Mỹ khỏi bản đồ tài chính thế giới. 25000 nhân viên đã mất việc làm, một khối tài sản khổng lồ đã biến mất, và trong số 5 ngân hàng đầu tư lớn nhất trên phố Wall, chỉ còn lại Goldman Sachs và Morgan Stanley.
Nguyên nhân phá sản của Lehman Bros cũng giống như nguyên nhân của toàn bộ cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Tất cả chi tiết đã được các học giả, chuyên gia, nhà báo khai quật trên sách báo quá sâu và quá nhiều. Lawrence G. McDonald không thể không nhắc lại tất cả các yếu tố đó: sự cuồng nhiệt về bất động sản và chứng khoán dựa trên tài khoản cho vay thế chấp,... nhưng ông cũng khám phá một góc nhìn mới hơn: nền tài chính ở phố Wall giai đoạn đó là 'một nhà thương điên' bị kiểm soát bởi những ông hoàng 'mất trí'.
Tổng giá trị của tất cả các chứng khoán dựa trên tài khoản cho vay thế chấp phát hành từ năm 2001 đến 2006 lên đến 13.4 nghìn tỷ đô la. Nếu chuyển đổi tất cả thành tiền mặt, bạn có thể xếp tiền cao đến mặt trăng. 13.4 nghìn tỷ đô la là một số tiền cực lớn đủ để rải đều trên bề mặt của Trái Đất.
Quy mô khủng khiếp của số tiền ảo giải thích tại sao tác giả gọi nền tài chính ở phố Wall giai đoạn đó là 'một nhà thương điên'
Từ sự nghiệp...
Cuốn sách bao gồm cả phần tự truyện tiền-Lehman của tác giả từ một khu chung cư 'không có gì cả' ở Massachusetts, không có bất kỳ tấm bằng đại học nổi tiếng nào như Harvard, Yale, Princeton hay Stanford trong tay, đến trụ sở của Lehman Brothers ở New York, nơi có một trong những sàn giao dịch căng thẳng nhất thế giới.
Chúng ta biết rằng mẹ của ông từng là siêu mẫu thời trang và bố ông dành phần lớn thời gian cho golf. Tuy nhiên, khả năng tài chính của họ không đủ để đưa McDonald vào một trường đại học danh tiếng. McDonald phải bắt đầu lại từ đầu khi nhận ra rằng mình không có đủ ưu thế để thực hiện ước mơ của mình: trở thành một chuyên gia tài chính hàng đầu thế giới ở phố Wall nổi tiếng với sự cạnh tranh khốc liệt. Nơi xuất sắc, kiêu ngạo, tham lam vô đáng, sự kiên trì không biết mệt mỏi, sự dũng cảm được ca ngợi cùng với các tính cách khác tạo nên một hỗn hợp đôi khi là nguồn gốc của sự thịnh vượng, nhưng cũng có thể làm hại bản thân mình. McDonald đã từng mặc đồ nhân viên giao pizza để qua mặt tiếp tân, trực tiếp phỏng vấn và tiếp cận ban giám đốc của một công ty môi giới.
Ông đi bán hàng rong cho một công ty thịt lợn đông lạnh, bấm chuông từng nhà để thuyết phục các bà nội trợ khó tính và thu thập kỹ năng bán hàng chuyên nghiệp, khôn khéo. Ông đã đi vay nặng lãi 500 đô của một đối tác gần nhà để thi lấy chứng chỉ Serie 7 – con đường duy nhất dẫn ông đến thế giới chứng khoán. Ông thực hiện dự án start-up cùng một người bạn thân trong căn phòng tối tàn trên tầng 2 của một tiệm giặt, một nhà hàng Trung Hoa và kịp thời bán lời trước khi thời kỳ “bong bóng chấm com” phát nổ. Ông đã mài mòn từng góc khuất của truyền thông, báo chí và các công ty môi giới nhỏ để thiết lập mối quan hệ có lợi cho sự nghiệp sau này.
Cuối cùng, mọi nỗ lực của ông đã được đền đáp xứng đáng khi ông chính thức trở thành Phó giám đốc bộ phận giao dịch rủi ro – một trong những bộ phận chủ chốt nhất trong hệ thống ngân hàng đầu tư Lehman. Ông gặp được những đồng nghiệp, những tài năng chủ chốt trong công ty có cùng chí hướng, mục tiêu với mình. McDonald tưởng như đã có tất cả, đã hiện thực hóa được ước mơ hoang dã của mình nhưng cuối cùng lại phải chứng kiến từng người bạn đồng hành thân thiết rời khỏi công ty, đưa mắt nhìn bộ phận giám đốc mới lạm quyền và vung tiền đầu tư không có tổ chức, chứng kiến những biến động của nền kinh tế ảnh hưởng trực tiếp tới giá trị của tòa nhà nơi ông làm việc, chứng kiến nỗ lực vô vọng của những người còn ở lại níu kéo Lehman khỏi bờ vực phá sản. Lehman Brothers sụp đổ trước sự bất lực, giận dữ và tiếc nuối đầy cay đắng rằng điều đó đáng lẽ không xảy ra.