Đây là lần đầu tiên trong kỷ lục của giải thưởng sách hay, ban tổ chức đã tổ chức một cuộc thảo luận để thanh niên và các chuyên gia cùng thảo luận về lợi ích của việc đọc sách.
Vào sáng ngày 22/9, tại Thành phố Hồ Chí Minh đã diễn ra Lễ trao giải Sách Hay 2013, mùa giải thứ ba.
Ngay trước lễ trao giải, ban tổ chức đã phát một đoạn video ngắn nhấn mạnh vai trò quan trọng của sách trong việc mở mang kiến thức cho nhân loại. Video bắt đầu với ánh sáng biểu tượng của thần Prometheus mang lại cho con người, và sau đó gần hơn là tại Nhật Bản trong cuộc vận động Duy tân Minh Trị với chủ trương Hòa thần Dương khí (Tinh thần Nhật Bản, Tinh hoa phương Tây), nhằm đưa tất cả sách quý của thế giới trong hầu hết các lĩnh vực đến với mọi người. Đối với người Nhật, việc đọc sách là để tự mở rộng tri thức và khai mở bản thân cũng như dân tộc.
Sau phần trao giải, ban tổ chức đã tổ chức một buổi thảo luận về sách. Nhiều thanh niên đã chia sẻ rằng hiện nay, Việt Nam không thiếu sách mà thậm chí là quá nhiều sách, và họ đã lạc lối trong việc chọn ra một tác phẩm hay cho bản thân. Nhiều người trẻ cũng thừa nhận rằng họ đọc rất nhiều sách, nhưng không cảm nhận được sự khai mở từ sách mà thậm chí trở thành những “con vẹt thông minh”, chỉ biết phản xạ lại kiến thức mà họ đã đọc.
Nhà nghiên cứu Bùi Văn Nam Sơn tham gia buổi thảo luận về sách sau Lễ trao giải Sách Hay 2013.
Chia sẻ từ kinh nghiệm cá nhân, Giáo sư - Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Văn Trọng cho biết: “Mỗi con người đều là một thế giới nhỏ. Trong cuộc sống, mỗi người thường gặp phải nhiều câu hỏi, và đối với tôi, việc tìm kiếm sách để tìm câu trả lời cho những câu hỏi đó là điều tất yếu. Đọc sách không phải để chứng tỏ mình có kiến thức... Đọc một cách trải nghiệm và tìm kiếm giải đáp cho chính mình mới là hành động đích thực của việc đọc sách”.
Phản đối quan điểm của Giáo sư Nguyễn Văn Trọng, nhà hoạt động giáo dục Giản Tư Trung cho rằng: “Ở Việt Nam không phải ai cũng có cơ hội được học từ những giáo sư nổi tiếng trên thế giới, vậy nên tại sao không tận dụng cơ hội mời họ đến gặp trực tiếp mình với chi phí chỉ bằng một hai tô phở? Nếu không có thời gian, bạn hãy chọn sách mà bạn thích để tự mình tìm hiểu”.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu triết học Bùi Văn Nam Sơn lại cho rằng “Việc trở thành một con vẹt không hề dễ dàng vì chúng ta cần phải có kiến thức cơ bản để làm được điều đó. Ngay cả khi đã có bằng thạc sĩ, đó vẫn chỉ là việc tái hiện lại những điều phổ biến của loài người, chỉ khi nắm vững kiến thức ở trình độ tiến sĩ mới có thể sáng tạo. Vì vậy, từ trình độ thạc sĩ trở xuống vẫn là việc làm của con vẹt. Một người không tích luỹ kiến thức, không có hiểu biết rộng rãi về lĩnh vực mình nghiên cứu thì không thể tạo ra điều mới mẻ”.
Tiến sĩ Quách Thu Nguyệt (phải) trao giải thưởng Sách Hay cho các đơn vị.
Nhà nghiên cứu triết học Bùi Văn Nam Sơn cũng chia sẻ, Việt Nam vẫn chưa có đủ nhà khoa học chuyên nghiệp để trao đổi với thế giới. Ở các quốc gia phát triển, có một tỷ lệ từ 4% đến 5% dân số luôn đọc từ 40 đến 60 đầu sách chuyên ngành mỗi năm. Từ nhóm dân số này, có từ ba đến bốn triệu nhà khoa học là chuyên gia. “Không nên coi thường việc tích lũy kiến thức khoa học cơ bản và rộng lớn, sau đó tùy thuộc vào lĩnh vực mỗi người mà tìm hiểu kiến thức cụ thể”, nhà nghiên cứu triết học Bùi Văn Nam Sơn nhấn mạnh. Để giải quyết vấn đề “lạc lối” trước quá nhiều đầu sách phải lựa chọn, nhiều chuyên gia đề xuất rằng, kỹ năng đọc sách cần được nuôi dưỡng từ khi còn nhỏ. “Trẻ em ngày nay ít đọc sách. Điều đó làm tổn thương! Và giáo dục hiện nay không khuyến khích trẻ em đọc sách toàn văn mà chỉ tập trung vào việc đọc trích đoạn và tóm tắt. Điều này làm cho kỹ năng đọc trở nên kém và thiếu sâu sắc”, Bùi Văn Nam Sơn phát biểu.
Ban tổ chức giải thưởng Sách Hay 2013 trao giải cho 14 tác phẩm ở bảy hạng mục. Mỗi hạng mục đều có giải thưởng cho sách viết và sách dịch. Cụ thể:
1. Nghiên cứu: Thần, Người và Đất Việt (Tạ Chí Đại Trường) và Xứ Đàng Trong, lịch sử kinh tế-xã hội Việt Nam thế kỷ 17 và 18 (Li Tana, Nguyễn Nghị dịch).
2. Giáo dục: Đi vào nghiên cứu khoa học (Nguyễn Văn Tuấn) và 7 tri thức tất yếu cho nền giáo dục tương lai (Edgar Morin, Nguyễn Hồi Thủ dịch).
3. Kinh tế: Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam 2012: “Đối diện thách thức tái cơ cấu kinh tế” (Nhóm chuyên gia VEPR) và Tại sao các quốc gia thất bại(Daron Acemoglu – James A.Robinson, nhóm dịch giả).
4. Quản trị: Không tìm thấy sách viết nào để trao giải, chỉ có giải dành cho sách dịch với tác phẩm Chiến lược đại dương xanh (W. Chan Kim - Renee Mauborgne, Phương Thúy dịch)
5. Trẻ em: Những giọt mực (Lê Tất Điều) và Totto-chan bên cửa sổ(Tetsuko Kuroyanagi, Trương Thùy Lan dịch)
6. Văn học: Biển và chim dễ thương (Bùi Ngọc Tấn) và Nắng tháng Tám (William Faulkner, Quế Sơn dịch).
7. Khám phá mới: Chuyện nghề của Thủy (Trần Văn Thủy - Lê Thanh Dũng), Giã biệt hoang vu (Nguyễn Hàng Tình) và Chuyên ngành cơ khí (Nhóm tác giả, nhóm dịch giả).
Năm nay, giải Sách Hay cũng vinh danh nhiều tác giả, dịch giả đã và đang cư ngụ tại nước ngoài như: Tạ Chí Đại Trường, Lê Tất Điều, Nguyễn Hồi Thủ, Nguyễn Văn Tuấn, Quế Sơn… Theo nhà nghiên cứu Bùi Văn Nam Sơn thì việc trao giải cho các tác giả này nhằm gửi đi thông điệp “tinh thần đoàn kết, không phân biệt Bắc Nam, văn học nghệ thuật trước cách mạng hay sau cách mạng, không phân biệt trong nước - hay nước ngoài'.
Nguồn : https://giaitri.vnexpress.net