Giải bài tập sách Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 10 Bài 14: Về Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ của Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong sách Chân trời sáng tạo để hỗ trợ học sinh lớp 10 thêm những gợi ý hữu ích để làm các bài tập từ trang 88 đến trang 100.
Giải bài tập SGK Kinh tế Pháp luật lớp 10 Bài 14 giúp học sinh hiểu rõ về Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ của Việt Nam. Ngoài ra, cung cấp tài liệu gợi ý để so sánh và kiểm tra kiến thức của mình. Đây là cách tốt để củng cố và nâng cao hiểu biết.
Trả lời Bài tập Luyện tập Giáo dục Kinh tế và Pháp luật lớp 10 Bài 14
Câu hỏi 1
Hãy thảo luận cùng bạn và chia sẻ ý kiến về các tuyên bố sau:
a. Quốc hội hoạt động theo hình thức hội nghị và quyết định dựa trên đa số phiếu.
b. Nhiệm vụ chính của Quốc hội là ban hành pháp luật và tổ chức thi hành luật.
c. Uỷ ban Thường vụ của Quốc hội là cơ quan quản lý cao nhất của Quốc hội.
d. Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam không có quyền ban hành Hiến pháp.
đ. Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam có thẩm quyền đề xuất Quốc hội bầu, miễn nhiệm, hoặc bãi nhiệm Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ.
e. Chính phủ có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước đối với các ngành, lĩnh vực được giao trong phạm vi toàn quốc.
g. Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất và thực hiện quyền hành pháp của Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Gợi ý giải đáp
Giải thích:
- Chức năng tổ chức thi hành pháp luật thuộc về Chính phủ. Quốc hội có chức năng thông qua, sửa đổi, bổ sung và ban hành Hiến pháp và luật.
- Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam không được phép ban hành Hiến pháp, chỉ có thẩm quyền công bố Hiến pháp, luật, và pháp lệnh.
Câu 2
Em hãy đọc các trường hợp dưới đây và đưa ra nhận xét về quan điểm của nhân vật.
Trường hợp 1
Trong giờ học môn Giáo dục kinh tế và pháp luật của lớp 10A, N và D trao đổi về vai trò của Quốc hội. N cho rằng Quốc hội được thành lập chủ yếu để ban hành Hiến pháp và luật. Nhưng D không đồng ý với quan điểm này vì theo D, Quốc hội còn nhiều chức năng khác cũng không kém phần quan trọng.
Trường hợp 2
Ngày 03 - 09 - 2020, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành Quyết định số 1368/QĐ-TTg về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Sản xuất, cấp và quản lý Căn cước công dân có gắn chíp điện tử. Sự kiện này nhận được nhiều quan tâm từ người dân. Đa số mọi người đều thực hiện đổi từ Chứng minh nhân dân sang Căn cước công dân có gắn chip. Trong cuộc trao đổi với bạn, anh T cho rằng việc triển khai Căn cước công dân có gắn chíp là xâm phạm quyền riêng tư của cá nhân, Chính phủ dùng để theo dõi hoạt động của công dân. Do đó, anh T quyết định không thực hiện.
Gợi ý đáp án
- Trường hợp 1: Em đồng ý với ý kiến của D, vì ngoài chức năng chính là lập Hiến pháp, lập luật, Quốc hội còn có nhiều nhiệm vụ quan trọng khác như quyết định về các vấn đề quốc gia như đối nội, đối ngoại, nhiệm vụ kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh,... và có chức năng giám sát tối cao.
- Trường hợp 2: Em không đồng ý với hành động của anh T. Suy nghĩ đó của anh là không hợp lý và vi phạm quy định của pháp luật. Mọi quyết định của Nhà nước đều được thảo luận, thống nhất kỹ lưỡng giữa các cấp lãnh đạo và được đề xuất ý kiến của dân chúng. Việc triển khai căn cước công dân có gắn chíp giúp Nhà nước quản lý dân cư hiệu quả hơn, đồng thời giảm bớt thủ tục giấy tờ cho người dân. Vì vậy, anh T nên nghiêm túc tuân thủ.
Câu 3
Em hãy xác định thầm quyền giải quyết của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong các tình huống sau:
Trường hợp 1: Con trai duy nhất của bà P đang chịu án phạt 20 năm tù về tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Bà P, 75 tuổi, muốn thỉnh cầu cho con được giảm án để có thể chăm sóc mình trong những năm cuối đời.
Trường hợp 2: Anh T, có quốc tịch Hoa Kỳ nhưng sinh ra tại Việt Nam, muốn quay về quê hương để đầu tư, kinh doanh và mong muốn đổi quốc tịch Việt Nam.
Trường hợp 3. Bộ K đã có những đóng góp quan trọng trong việc chỉ đạo ngăn chặn, phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm và đã được trao Huân chương Độc lập hạng Nhất.
Trường hợp 4. Thành lập Uỷ ban tạm thời để nghiên cứu, đánh giá một dự án hoặc tiến hành điều tra về một vấn đề cụ thể của đất nước.
Gợi ý đáp án
Thẩm quyền giải quyết của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong các trường hợp:
- Trường hợp 1: Quyết định đặc biệt; dựa vào nghị quyết của Quốc hội, công bố quyết định đặc biệt.
- Trường hợp 2: Quyết định về việc cấp, thu hồi quốc tịch, hoặc xử lý về quốc tịch của công dân.
- Trường hợp 3: Quyết định trao tặng các huân chương, huy chương, giải thưởng Nhà nước, danh hiệu vinh dự của Nhà nước.
- Trường hợp 4: Dựa vào quyết định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ban hành hoặc hủy bỏ tình trạng khẩn cấp; trong trường hợp Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thể họp, ban hành hoặc hủy bỏ tình trạng khẩn cấp toàn quốc hoặc tại từng địa phương.
Câu 4
Em hãy đọc trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Anh A, một công dân Việt Nam, đang làm việc tại quốc gia A. Trước tình hình không ổn định ở đó, Chính phủ Việt Nam đã quyết định đưa anh và những công dân Việt Nam khác trở về với sự quyết tâm và trách nhiệm cao cả. Anh A, một trong những người được đưa về an toàn, chia sẻ: “Đối với tôi, đây như một lần được sinh ra thêm một lần nữa. Tôi biết ơn Chính phủ rất nhiều. Hình ảnh các nhân viên y tế đón chúng tôi trở về quê mẹ sẽ mãi trong tâm trí tôi.”
- Chức năng nào của Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được minh họa qua trường hợp trên?
- Em nghĩ thế nào về hành động của Chính phủ nước ta?
Gợi ý đáp án
- Chức năng của Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện qua trường hợp trên:
- Phê chuẩn chính sách, kế hoạch cụ thể theo thẩm quyền của Chính phủ
- Phát hành các văn bản dưới luật để thực thi các chủ trương, chính sách, văn hóa do Quốc hội ban hành.
- Theo em, hành động của Chính phủ nước ta là rất kịp thời và nhân văn, giúp đảm bảo an toàn cho công dân Việt Nam đang sinh sống, học tập và làm việc ở nước ngoài, thể hiện trách nhiệm của Nhà nước đối với công dân nước mình.
Câu 5
Em hãy đóng vai xử lí tình huống sau:
A và B là bạn cùng lớp. Dạo gần đây, trang mạng cá nhân của A thường xuyên nhận được những bài viết với thông tin không chính xác về tình hình dịch bệnh cũng như công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Bộ Y tế và các Bộ, ngành địa phương. A kể chuyện này với B. Nghe xong, B bảo:
- Cậu có thể cài đặt chặn tin nhắn. Mà theo mình thì cậu nên thẳng thắn phản hồi. Cậu cứ trả lời là: “Bạn hãy dừng hành động này ngay! Đây là hành vi có thể vi phạm pháp luật đấy!“ Mà mình nhận thấy tình hình dịch bệnh phức tạp. Mình dự định sẽ tham gia các nhóm tình nguyện chống dịch, hỗ trợ người dân. Cậu có tham gia cùng mình không?
Nghe B nói vậy, A liền xua tay từ chối:
- Dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, tớ nghĩ mình nên tích trữ lương thực, thực phẩm, thuốc men trong nhà. Hãy giúp đỡ mình trước sau rồi mới giúp đỡ người khác...
Gợi ý đáp án
Nếu em là B, em sẽ khuyên A hãy đóng góp công sức của mình để cùng Nhà nước đẩy lùi dịch bệnh. Trong giai đoạn khó khăn này, mỗi người dân nên tự có ý thức bảo vệ bản thân mình, cùng với đó, nên chung tay góp sức giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn hơn trong xã hội. Không nên chỉ nghĩ đến mình như vậy.
Câu 6
Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi.
Trường hợp 1.
Gần đây, H nhận được một lời mời tham gia các diễn đàn mở. Theo đường dẫn, H thấy trang được lập ra bởi một số đối tượng cực đoan trong và ngoài nước có nội dung chống phá Nhà nước. Không những thế, H còn thấy một số anh chị khá trẻ tham gia các buổi phát trực tiếp của các đối tượng có tư tưởng chống đối Nhà nước, bịa đặt nhiều thông tin để nói xấu chế độ chính trị, Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. H lo lắng, suy nghĩ rằng:“Có thể các tài khoản tham gia cảm thấy phấn khích và bị cuốn vào việc tuyên truyền những nội dung chống phá” nên H quyết định phải trình bày ngay với cô giáo chủ nhiệm.
- Những luận điệu xuyên tạc của các đối tượng nhằm mục đích gì?
- Vì sao phải cảnh giác với các thông tin xuyên tạc, chống phá Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
Trường hợp 2.
Qua công tác điều tra trên các trang mạng xã hội, lực lượng Công an Quận H phát hiện tài khoản mang tên NVT thường xuyên cập nhật và đăng tải nhiều thông tin không khách quan, không đúng sự thật về sự phát triển của nước ta. Tiến hành làm việc và kiểm tra với chủ tài khoản, cơ quan điều tra xác định ngoài việc đăng tải, chia sẻ bài viết, hình ảnh không đúng sự thật, chủ tài khoản này còn tham gia bình luận với nội dung xuyên tạc các chủ trương, đường lối, chính sách của Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Em có nhận xét gì về hành vi của chủ tài khoản NVT?
- Là học sinh trung học phổ thông, em cần làm gì để đấu tranh với các hành vi chống phá Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
Gợi ý đáp án
Trường hợp 1:
- Các luận điệu sai lệch của cá nhân nhằm mục đích chống phá Nhà nước, vu khống chế độ chính trị.
- Cần đề phòng với các thông tin sai lệch, chống phá Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam vì chúng có thể gây rối, gây nghi ngờ về sự lãnh đạo, chính sách của Nhà nước, đặc biệt là với những người không hiểu biết sâu sắc về hệ thống nhà nước, chế độ chính trị của đất nước. Điều này có thể dẫn đến sự bất ổn trong xã hội.
Trường hợp 2:
- Tài khoản NVT đã phạm tội khi phổ biến thông tin sai, chống phá Chính phủ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của Nhà nước.
- Là học sinh trung học phổ thông, cần hiểu biết về bộ máy chính trị, các chính sách của Đảng, Nhà nước; lập trường kiên định, không tin vào thông tin sai lệch mà cần tìm hiểu, lên án thông tin sai, chống phá nhà nước.
Trả lời Vận dụng GDKT&PL 10 Bài 14
Câu 1
Em hãy thiết kế một sản phẩm giới thiệu về Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam: chức năng, tổ chức và hoạt động.
Gợi ý: Sử dụng infographic, cẩm nang ngắn, tờ gấp,... để thiết kế.
Gợi ý đáp án
Câu 2
Viết một lá thư cho bạn nước ngoài (khoảng 100 từ, tiếng Anh) giới thiệu về Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà em yêu thích.
Gợi ý: Tên, năm sinh, quê quán, nhiệm kỳ, lý do yêu thích,...
Câu 3
Hãy thảo luận nhóm để nghĩ ra ý tưởng và trình bày trước lớp một tiểu phẩm ngắn về chủ đề Thực hiện nghĩa vụ công dân trong bảo vệ và xây dựng Quốc hội.
Gợi ý đáp án
Học sinh tự thực hiện.