Trong kinh tế học, sản phẩm biên của lao động (MPL) là mức thay đổi của sản lượng khi thêm một đơn vị lao động. Đây là một yếu tố của hàm sản xuất và phụ thuộc vào lượng tư bản và lao động hiện có.
Khái niệm
Sản phẩm biên của một yếu tố sản xuất được định nghĩa là mức thay đổi của sản lượng khi có thêm một đơn vị hoặc một lượng nhỏ của yếu tố đó, trong khi các yếu tố khác giữ nguyên.
Vì vậy, sản phẩm biên của lao động là sự thay đổi sản lượng (Y) ứng với mỗi đơn vị lao động thêm vào.
Đối với hàm sản xuất rời rạc, sản phẩm biên của lao động được tính bằng công thức:
Với hàm sản xuất liên tục, sản phẩm biên của lao động là đạo hàm bậc nhất của hàm sản xuất:
Về hình học, sản phẩm biên của lao động MPL là độ dốc của đồ thị hàm sản xuất.
Minh họa
Một nhà máy sản xuất đồ chơi có thể là ví dụ điển hình. Khi không có công nhân, nhà máy không thể sản xuất đồ chơi. Với 1 công nhân, 6 món đồ chơi được tạo ra mỗi giờ. Khi có 2 công nhân, số lượng đồ chơi tăng lên thành 11 món mỗi giờ. Sản phẩm cận biên của lao động là 5 khi so sánh giữa 2 và 1 công nhân. Khi sản phẩm cận biên của lao động tăng, hiện tượng này được gọi là hiệu suất tăng theo quy mô. Tuy nhiên, sự gia tăng lao động không đảm bảo sản phẩm cận biên cũng sẽ tăng. Khi quy mô mở rộng hơn, sản phẩm cận biên có thể giảm xuống (quy luật hiệu suất giảm dần). Cuối cùng, sản phẩm cận biên có thể trở thành số âm, được gọi là hiệu suất cận biên âm.