Sản phẩm thiết yếu

Sản phẩm thiết yếu (Necessity goods), còn được gọi là Nhu yếu phẩm

(Necessary goods), là các mặt hàng và dịch vụ mà người tiêu dùng sẽ mua dù thu nhập của họ có thay đổi, vì chúng đáp ứng nhu cầu cơ bản trong cuộc sống hàng ngày, dù thu nhập cá nhân thay đổi như thế nào. Ví dụ bao gồm các dịch vụ thường xuyên như cắt tóc, thói quen nghiện như thuốc lá, và các nhu yếu phẩm hàng ngày như thực phẩm, điện, nước, và thuốc quan trọng như insulin. Điều 4 của Luật Giá năm 2012 của Việt Nam định nghĩa 'hàng hóa, dịch vụ thiết yếu' là những mặt hàng, dịch vụ cần thiết cho sản xuất, đời sống, và quốc phòng-an ninh, bao gồm nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, dịch vụ thiết yếu cho sản xuất và lưu thông, các sản phẩm đáp ứng nhu cầu cơ bản của con người và quốc phòng-an ninh.

Đặc điểm

Với các hàng hóa thông thường, khi thu nhập tăng, nhu cầu cũng tăng. Tuy nhiên, đối với hàng hóa thiết yếu, mức tăng nhu cầu không tỉ lệ thuận với mức tăng thu nhập, dẫn đến tỷ lệ chi tiêu cho các mặt hàng này giảm khi thu nhập tăng. Nếu độ co giãn của cầu theo thu nhập thấp hơn 1, đó là hàng hóa thiết yếu. Theo định luật Engel, khi thu nhập tăng, tỷ lệ thu nhập chi cho thực phẩm giảm, mặc dù chi tiêu tuyệt đối cho thực phẩm có thể tăng. Do đó, độ co giãn của thu nhập về cầu thực phẩm thường nằm trong khoảng từ 0 đến 1. Một số hàng hóa thiết yếu được cung cấp bởi các dịch vụ công cộng. Theo Investopedia, cổ phiếu của các công ty sản xuất hàng hóa thiết yếu được gọi là cổ phiếu phòng thủ, cung cấp cổ tức và thu nhập ổn định bất kể tình trạng thị trường chứng khoán.

Tại Việt Nam, các sản phẩm thiết yếu được phân loại bao gồm: Nhóm nguyên liệu sản xuất (như sắt, thép, phân bón, thuốc trừ sâu, thức ăn chăn nuôi); Nhóm năng lượng và nhiên liệu (xăng dầu, khí hóa lỏng, than); và các mặt hàng khác cần thiết cho sản xuất và sinh hoạt. Lương thực gồm: gạo, đậu, bắp, khoai, bột và tinh bột; Thực phẩm tươi sống như thịt, trứng, thủy sản, rau quả; các sản phẩm chế biến như bánh kẹo, gia vị, dầu ăn, sữa, mì gói, nước uống đóng chai; và thuốc chữa bệnh thiết yếu theo quy định pháp luật.

Đại dịch COVID-19

Trong đại dịch COVID-19 ở Việt Nam, một sự việc gây chú ý là tỉnh Khánh Hòa đã phát hành văn bản hướng dẫn cụ thể về hàng hóa thiết yếu trong thời gian giãn cách xã hội, đặc biệt khi có tuyên bố rằng 'bánh mì không được xem là hàng hóa thiết yếu'.

Chú thích