QS-21 là một loại tá dược, chỉ có thể được tinh chế từ vỏ của cây vỏ xà phòng, một loại cây đặc hữu của Chile. Với tính chất quý hiếm này, QS-21 trở nên cực kỳ đắt đỏ, có giá trị lên đến hàng trăm triệu đô la Mỹ mỗi kg.
Cây vỏ xà phòng ở Chile
QS-21 được sử dụng trong công nghệ sản xuất vaccine phòng ngừa bệnh. Nó có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể nhanh chóng sản xuất kháng thể chống lại bệnh tật, so với việc chỉ sử dụng kháng nguyên thông thường. QS-21 đã được sử dụng trong vaccine Novavax phòng ngừa Covid-19, trong vaccine Mosquirix phòng ngừa sốt rét, và trong vaccine Shingrix phòng ngừa bệnh zona thần kinh (bệnh giời leo).
Bằng phương pháp sử dụng nấm men đã được biến đổi gen, gần đây các nhà khoa học từ 3 tổ chức, bao gồm Đại học California (UC), Berkeley Lab và Trung tâm John Innes của Anh, đã có thể sản xuất tá dược QS-21 với chi phí thấp hơn rất nhiều lần.
Giáo sư Jay Keasling, chuyên gia về hóa học kỹ thuật và sinh học phân tử tại UC Berkeley, cho biết rằng họ đang sản xuất QS-21 bằng cách ghép 38 gen khác nhau từ 6 sinh vật lên nấm men. (Nấm men là các loại nấm được sử dụng để lên men, thường được sử dụng trong sản xuất rượu bia, giấm, thực phẩm có vị chua và các sản phẩm tương tự).
Ban đầu, sản xuất dung dịch này có giá trị khá rẻ, chỉ khoảng vài trăm đô la mỗi lít, nhưng các nhà khoa học tin rằng điều này sẽ mang lại lợi ích lớn khi tạo ra tá dược QS-21 với chi phí thấp hơn, dễ dàng tiếp cận hơn với các công ty dược. Việc sản xuất QS-21 và các tá dược khác như QS-7 bằng nấm men cũng mang ý nghĩa quan trọng cho môi trường, đặc biệt là không cần phải lột vỏ cây xà phòng và sử dụng hóa chất để chiết xuất QS-21. Khai thác cây vỏ xà phòng để lấy QS-21 dẫn đến tình trạng khai thác quá mức, buộc chính phủ Chile phải ban hành các quy định hạn chế phá rừng.