Buzz
Tác phẩm Thánh Gióng được giới thiệu trong kỳ học thứ 2 của bộ sách Liên kết kiến thức với cuộc sống lớp 6.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Chuẩn bị bài văn 6: Thánh Gióng. Hãy cùng theo dõi thông tin chi tiết ngay sau đây.
Kiến thức Văn học
Thần thoại
Thần thoại là dạng truyện dân gian, kể về các nhân vật và sự kiện một cách hư cấu nhưng thường mang một phần liên quan đến lịch sử.
Các yếu tố cơ bản của thần thoại
- Thần thoại thường kể lại cuộc đời và thành tựu của nhân vật lịch sử hoặc giải thích nguồn gốc của các phong tục, vật phẩm địa phương theo quan điểm truyền miệng của dân gian.
- Truyền thuyết được trình bày theo thứ tự thời gian (tuân theo một dòng thời gian liên tục). Thường bao gồm ba giai đoạn chính trong cuộc đời của nhân vật chính: bối cảnh, sự xuất hiện và hình dáng, những chiến công phi thường, và kết cục.
- Các nhân vật chính trong truyền thuyết thường là những anh hùng. Họ thường đối mặt với những thử thách khổng lồ, cũng là thách thức của cả cộng đồng. Họ đạt được những chiến công phi thường nhờ vào tài năng xuất sắc và sự hỗ trợ từ cộng đồng.
- Cách kể chuyện trong truyền thuyết thường ngắn gọn, trang trọng, và đầy uy nghiêm, thường sử dụng các kỹ thuật nghệ thuật nhất định để tạo ra ấn tượng về tính chân thực của câu chuyện.
- Yếu tố hư cấu (vô thực và không tồn tại) xuất hiện nổi bật trong tất cả các phần nhằm tôn vinh và lý tưởng hóa nhân vật cũng như chiến công của họ.
Văn bản thông tin mô tả một sự kiện
- Văn bản thông tin là loại văn bản chủ yếu được sử dụng để cung cấp thông tin.
- Văn bản thông tin mô tả lại một sự kiện được sử dụng để trình bày những điều mà tác giả đã trực tiếp chứng kiến hoặc tham gia. Các sự kiện thường được sắp xếp theo thứ tự thời gian.
Dấu chấm phẩy trong văn bản
Dấu chấm phẩy thường được dùng để phân biệt giữa các phần trong một chuỗi liệt kê phức tạp.
Chuẩn bị bài văn Thánh Gióng - Mẫu 1
Trước khi đọc nội dung
Câu hỏi 1. Theo bạn, ai là một người anh hùng? Những phẩm chất và thành tựu nào khiến bạn khâm phục họ?
- Anh hùng là những người đánh bại kẻ thù xâm lược, bảo vệ quê hương. Ví dụ như: Đinh Bộ Lĩnh chống lại mười hai sứ quân, Trần Quốc Tuấn dẫn dắt nhân dân đánh bại quân Nguyên - Mông, Quang Trung đánh bại quân Thanh…
- Người anh hùng có những phẩm chất và thành tựu: tài năng vượt trội, sức khỏe phi thường và chiến công oanh liệt.
Câu hỏi 2. Thiết kế một bản giới thiệu ngắn về một người anh hùng, bao gồm: tên, phẩm chất, chiến công. Sử dụng hình ảnh phù hợp để trang trí bản giới thiệu và sử dụng nó để trình bày về người anh hùng.
- Tên: Trần Quốc Tuấn.
- Phẩm chất: Tài năng chiến lược vượt trội, biết cách tận dụng lòng dân…
- Chiến công: Đánh bại quân Nguyên - Mông
Đọc văn bản chính
Câu hỏi 1. Điều gì đặc biệt về lời nói của đứa trẻ ba tuổi?
Lời của đứa trẻ ba tuổi đặc biệt: Tiếng nói đầu tiên là tiếng nói của lòng yêu nước.
Câu hỏi 2. Miếu thờ ban đầu có dáng vẻ như thế nào?
Tưởng tượng về dáng vẻ của miếu thờ ban đầu: uy nghiêm, trang trọng.
Sau khi hoàn thành việc đọc
Trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1. Thời gian, địa điểm, và hoàn cảnh các sự kiện trong câu chuyện diễn ra là gì?
- Thời gian: thời kỳ của Hùng Vương thứ sáu.
- Nơi: tại làng Phù Đổng, đất nước Văn Lang
- Tình hình: Giặc Ân tấn công, quân địch mạnh mẽ, vua lo lắng nên gửi sứ giả đi khắp nơi tìm người tài giỏi cứu nước.
Câu hỏi 2. Gióng ra đời một cách kỳ diệu như thế nào?
- Thời Vua Hùng thứ sáu, ở làng Gióng, có một cặp vợ chồng già nghèo luôn chăm chỉ làm ăn được biết đến như là người sống hạnh phúc, nhưng họ chưa có con.
- Một ngày, bà đi ra cánh đồng và nhìn thấy một bàn chân khổng lồ, bà tò mò đặt chân vào để đo xem nó lớn bao nhiêu. Khi bà quay về nhà, bà đã mang thai, và sau mười hai tháng, một đứa bé đã được sinh ra.
- Đứa bé đã ba tuổi nhưng không biết nói, không biết cười, chỉ biết nằm đâu là nằm.
Câu hỏi 3. Phân tích ý nghĩa của các chi tiết sau đây:
a. Lời nói của Gióng: “Nếu vua cho ta một con ngựa sắt, một thanh gươm sắt, một bộ giáp sắt và một chiếc mũ sắt, ta sẽ chống lại kẻ thù!”.
Ý nghĩa: Ý thức, trách nhiệm chiến đấu bảo vệ đất nước.
b. Bà con hàng xóm hân hoan đóng góp gạo, nấu cơm cho Gióng ăn, may quần áo để Gióng mặc.
Ý nghĩa: Gióng trưởng thành nhờ sự đoàn kết của nhân dân, thể hiện sức mạnh của cộng đồng.
c. Gióng trở thành một anh hùng khổng lồ mạnh mẽ.
Ý nghĩa: Anh hùng cần có vẻ ngoài và sức mạnh phi thường.
d. Ngựa sắt phun lửa, thanh gươm sắt sáng chói như lửa chớp và bụi tre dày hai bên đường đã hỗ trợ Gióng trong cuộc chiến.
Ý nghĩa: Gióng chiến đấu với giặc bằng vũ khí quen thuộc của nhân dân.
e. Sau khi đánh bại giặc, Gióng tháo giáp, bỏ nón rồi bay lên trời.
Ý nghĩa: Ý chí bất tử của anh hùng Thánh Gióng.
Câu hỏi 4. Chiến công phi thường của Gióng là gì? Hãy phân tích ý nghĩa của biểu tượng Gióng.
- Chiến công phi thường của Gióng là đánh bại quân giặc Ân xâm lược.
- Ý nghĩa của hình tượng Gióng:
- Gióng là biểu tượng của anh hùng dân tộc, mang trách nhiệm cứu nước và cứu dân.
- Sức mạnh của Gióng là biểu tượng cho sức mạnh đoàn kết của cả dân tộc Việt.
- Thể hiện lòng tin của nhân dân luôn có một anh hùng phi thường bảo vệ đất nước và nhân dân.
Câu hỏi 5. Theo bạn, chủ đề chính của truyện Thánh Gióng là gì?
Truyện Thánh Gióng ca ngợi truyền thống yêu nước, chống giặc ngoại xâm là truyền thống cao quý của dân tộc Việt Nam. Điều này thể hiện lòng yêu nước và sự đoàn kết của dân tộc.
Câu hỏi 6. Phần nào trong truyện Thánh Gióng gợi ý rằng câu chuyện đã thật sự xảy ra trong quá khứ? Đánh giá ý nghĩa của điều đó.
- Trong truyện Thánh Gióng, có chi tiết cho thấy câu chuyện đã xảy ra trong quá khứ: “Sau khi chiến thắng, để tưởng nhớ người anh hùng, vua Hùng lập đền thờ Gióng ở làng quê, phong làm Phù Đổng Thiên Vương. Ngày nay, chúng ta còn thấy dấu vết của những dãy ao tròn kéo dài từ Kim Anh, Đa Phúc tới Sóc Sơn, được cho là dấu chân ngựa của Thánh Gióng. Khu rừng bị ngựa sắt phun lửa đốt thiêu nay vẫn còn được gọi là làng Cháy. Những cây tre Gióng nhổ để đẩy lùi giặc bị đốt cháy, màu xanh ngả thành màu vàng với những vết cháy lốm đốm, ngày nay vẫn tồn tại, được gọi là tre la ngà (hoặc đằng ngà)”.
- Nhận thấy:
- Dân tộc ta luôn tin rằng Thánh Gióng là một nhân vật có thật, thể hiện sự tự hào về anh hùng cứu nước.
- Điều này làm cho truyền thuyết trở nên hấp dẫn, sống động và liên kết với lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc.
Liên kết với đoạn văn trước
Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) về một hình ảnh hoặc hành động của Gióng đã để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong em.
Gợi ý:
Khi đọc truyền thuyết Thánh Gióng, tôi bị ấn tượng bởi hình ảnh Thánh Gióng trở thành tráng sĩ. Sau khi gặp sứ giả, Gióng lớn nhanh chóng. Dù ăn bao nhiêu cũng không no, áo mới mặc đã bị căng đầy. Bà con trong làng phải đóng góp gạo nuôi lớn. Khi giặc đến chân núi, sứ giả mang ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt đến. Khi đó, Gióng từ một cậu bé nhỏ trở thành một tráng sĩ, cao hơn trượng, oai phong lẫm liệt. Qua hình ảnh này, chúng ta thấy quan niệm của dân tộc về anh hùng: họ phải có ngoại hình và sức mạnh phi thường. Một hình ảnh nhỏ nhưng mang ý nghĩa sâu sắc về giá trị.
Soạn bài Thánh Gióng - Mẫu 2
Đôi nét về tác phẩm
1. Tóm tắt
Vào thời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng, có một cặp vợ chồng làm ăn chăm chỉ, được biết đến với sự phúc đức, nhưng vẫn chưa có con. Một ngày, bà đi ra đồng và thấy một dấu chân to, sau đó đặt chân mình lên để thử, và kết quả là bà mang thai. Mười hai tháng sau, bà sinh ra một cậu bé. Cậu bé đã ba tuổi nhưng vẫn không biết nói, không biết cười. Khi giặc Ân xâm lược, nhà vua muốn tìm người tài để cứu nước. Sứ giả đến làng Gióng và cậu bé đột nhiên nói: “Mẹ mời sứ giả vào đây”. Cậu bé yêu cầu sứ giả về tới nhà vua và yêu cầu một con ngựa sắt, một cây roi sắt và một chiếc áo giáp sắt để đánh giặc. Từ đó, cậu bé lớn lên nhanh chóng, không bao giờ no dù ăn nhiều cỡ nào, và áo cũng không bao giờ vừa. Khi giặc đến chân núi, sứ giả mang theo ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt, và cậu bé trở thành một tráng sĩ, đánh bại quân giặc. Sau khi đánh giặc xong, cậu bé cởi bỏ áo giáp sắt, cưỡi ngựa và bay lên trời. Vua nhớ công ơn và lập đền thờ Phù Đổng Thiên Vương tại quê nhà.
2. Cấu trúc
Bao gồm 4 phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “...nằm ấy”: Sự kỳ lạ trong việc sinh của Thánh Gióng.
- Phần 2. Tiếp theo đến “...cứu nước”: Sự trưởng thành phi thường của Thánh Gióng.
- Phần 3. Tiếp theo đến “bay lên trời”: Thánh Gióng chiến đấu và rời đi.
- Phần 4. Phần còn lại: Sự nhớ về công lao của Thánh Gióng, và câu chuyện về làng Gióng.
Đọc và hiểu văn bản
1. Sự kỳ lạ trong việc sinh của Thánh Gióng
- Trong thời kỳ của Vua Hùng thứ sáu, ở làng Gióng, một cặp vợ chồng già chăm chỉ làm ăn, được biết đến với cuộc sống phúc đức, nhưng vẫn chưa có một đứa con.
- Một ngày, bà lão ra đồng và phát hiện một dấu chân khổng lồ. Bà ướm thử chân vào để xem chiều dài. Không ngờ, sau đó bà mang thai, và mười hai tháng sau đó, bà sinh ra một đứa bé trai.
- Khi cậu bé lên ba tuổi, cậu vẫn chưa biết nói, chỉ biết cười, và thường nằm đâu thì ở đấy.
=> Sự ra đời của cậu bé không giống với bất kỳ trẻ em nào khác, đó là điềm báo cho cuộc sống phi thường của cậu bé làng Gióng.
2. Sự phát triển đặc biệt của Gióng
- Lúc ấy, giặc Ân xâm lược nước ta, nhà vua đã sai sứ giả đi khắp nơi để tìm người tài giỏi cứu nước.
- Nghe tiếng giao của sứ giả, cậu bé liền cất tiếng nói đầu tiên: “Mẹ mời sứ giả vào đây”.
- Gióng yêu cầu sứ giả về nói với nhà vua chuẩn bị “một con ngựa sắt, một chiếc roi sắt và một tấm áo giáp sắt” với lời hứa sẽ đánh đuổi lũ giặc này.
=> Câu nói đầu tiên là lời đề nghị đi đánh giặc cứu nước cứu dân. Đó là sự tỏ lòng yêu nước của một cậu bé chỉ mới ba tuổi nhưng đã có trách nhiệm với đất nước nhân dân.
- Kể từ khi gặp sứ giả, Gióng lớn nhanh như thổi: “Cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã căng đứt chỉ”.
- Hai vợ chồng lao động không ngừng, nhưng vẫn không đủ, phải nhờ đến sự giúp đỡ của bà con, hàng xóm. Toàn bộ làng vui lòng góp gạo nuôi cậu bé, ai cũng mong cậu bé đánh bại giặc, cứu nước.
=> Sức mạnh của tinh thần yêu nước, tinh thần đoàn kết của nhân dân ta. Gióng lớn lên trong lòng bao bọc của sự quan tâm nuôi dưỡng từ nhân dân.
3. Gióng đánh giặc và sự ra đi
a. Gióng đánh giặc
- Khi giặc đã gần đến bờ, Gióng vươn vai trở thành một tráng sĩ, cao lớn hơn cả trượng, oai phong lẫm liệt.
- Chàng Gióng sẵn sàng ra trận:
- Trang bị áo giáp, cầm roi, nhảy lên ngựa.
- Thúc ngựa bay thẳng đến nơi giặc đang tấn công, tiêu diệt chúng một cách dồn dập, giặc chết như thâu.
- Roi sắt vỡ nát, Gióng nhổ những đoạn tre bên đường quật vào địch. Giặc tan tác và bỏ chạy.
=> Hình ảnh một người hùng oai vệ, mạnh mẽ, tràn đầy sức mạnh.
=> Đúng với sự ra đời kỳ diệu đã tiên đoán về cuộc sống của một con người phi thường, chàng Gióng là biểu tượng của sức mạnh dân tộc Việt Nam.
b. Sự ra đi của Gióng
- Thánh Gióng một mình cưỡi ngựa, lên đỉnh núi, cởi bỏ áo giáp sắt, rồi cả người lẫn ngựa bay lên bầu trời.
=> Con người phi thường nên sự ra đi cũng trở nên phi thường. Thánh Gióng đã trở về cõi bất tử. Đó là lòng tôn kính mà nhân dân ta dành cho một người anh hùng có công với đất nước.
4. Tưởng Nhớ Công Ơn Thánh Gióng, Truyền Thống Làng Gióng
- Vua tôn kính công ơn bằng cách phong làm Phù Đổng Thiên Vương và xây dựng đền thờ tại quê nhà, ngày nay làng Phù Đổng, còn gọi là làng Gióng.
- Dấu vết tồn tại ngày nay: những cây tre ngà ở huyện Gia Bình, với những vết cháy từ ngựa phun lửa, những dãy ao hồ liên tiếp từ vết chân ngựa, và làng Cháy được gọi như vậy vì bị thiêu cháy bởi lửa của ngựa.
Niềm tin không thể phai nhạt của nhân dân vào sức mạnh kỳ diệu của dân tộc.
