Nhà thơ Hữu Thỉnh có nhiều tác phẩm đáng chú ý, trong số đó không thể không nhắc đến bài thơ Sang thu. Sự chuyển đổi từ mùa hạ qua mùa thu đã được tác giả diễn đạt qua những cảm xúc tinh tế, phong phú. Bài thơ này sẽ được giới thiệu trong chương trình Ngữ văn lớp 9 để học sinh hiểu rõ hơn.
Hôm nay, Mytour muốn chia sẻ tài liệu về nhà thơ Hữu Thỉnh, cũng như bài thơ Sang thu. Điều này sẽ giúp các bạn học sinh hiểu sâu hơn về tác phẩm này. Các thông tin chi tiết sẽ được trình bày ngay dưới đây.
Mùa thu
- Mùa thu
- I. Thông tin về nhà thơ Hữu Thỉnh
- II. Giới thiệu về bài thơ Mùa thu
- III. Tổ chức ý phân tích Mùa thu
Mùa thu
Đột nhiên cảm nhận được mùi ổi
Phả vào trong làn gió se lạnh
Sương rơi lơ lửng qua con đường
Thiên nhiên bỗng dưng thấy mùa thu đã về
Dòng sông từ từ trôi
Các loài chim bắt đầu hối hả
Trên trời có những đám mây của mùa hạ
Thiên nhiên dần dần chuyển sang mùa thu
Còn nhiều ánh nắng phơi phới
Mưa đã dần tạnh
Sấm cũng không còn gây sợ hãi
Trên hàng cây đã già
I. Thông tin về nhà thơ Hữu Thỉnh
- Hữu Thỉnh (sinh năm 1942), tên đầy đủ là Nguyễn Hữu Thỉnh.
- Quê gốc tại Tam Dương, Vĩnh Phúc.
- Năm 1963, ông gia nhập quân ngũ và trở thành cán bộ văn hóa tuyên truyền trong quân đội, bắt đầu sáng tác thơ.
- Ông là thành viên của Ban chấp hành hội nhà văn Việt Nam các khóa III, IV, V.
- Vào năm 2000, Hữu Thỉnh được bổ nhiệm làm Tổng thư ký của Hội nhà văn Việt Nam.
- Năm 2005, ông trở thành Chủ tịch của Hội nhà văn Việt Nam.
- Vào năm 2010, Hữu Thỉnh giữ chức vị Chủ tịch của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam và đồng thời làm Chủ tịch của Hội nhà văn Việt Nam.
- Một số tác phẩm nổi bật: Từ chiến hào đến thành phố, Đường tới thành phố, Mưa xuân trên tháp pháo...
II. Thông tin về bài thơ Mùa thu
1. Tình hình khi sáng tác
Bài thơ được viết vào mùa thu năm 1977, được xuất bản trong tập Từ chiến hào đến thành phố (NXB Văn học, 1991).
2. Thể loại thơ
Bài thơ “Sang thu” thuộc thể loại thơ năm chữ.
3. Cấu trúc
Bao gồm 3 phần:
- Phần 1. Bắt đầu của thơ: Thiên nhiên khi chuyển mùa đến với những dấu hiệu của mùa thu.
- Phần 2. Tiếp tục của thơ: Thiên nhiên vào thu.
- Phần 3. Phần còn lại: Suy ngẫm về cuộc sống khi thu về.
4. Ý nghĩa của tiêu đề
Bài thơ có một tiêu đề ngắn gọn: “Sang thu”. Tác giả đã sử dụng kỹ thuật ngôn từ đảo ngữ, nếu tuân theo ngữ pháp, phải là “Thu sang”. Từ đó, tiêu đề này đã nhấn mạnh hơn vào thời điểm chuyển mùa của đất trời - mùa thu đã đến với những dấu hiệu đặc biệt. Không chỉ dừng lại ở đó, tiêu đề còn chứa đựng ý nghĩa biểu tượng. Đó là khoảnh khắc chuyển giao giữa tuổi trẻ sang độ tuổi trưởng thành, vững vàng. Việc sử dụng tiêu đề này đã thể hiện những cảm xúc tinh tế của Hữu Thỉnh về sự biến đổi của thiên nhiên trong chuyển giao sang thu.
5. Dòng cảm xúc
Sang thu thực sự là thông điệp của khoảnh khắc chuyển mùa. Từ những dấu hiệu của mùa thu đến cảnh thiên nhiên vào mùa thu, tác giả đã có những suy tư sâu sắc về cuộc sống.
6. Nội dung
Từ cuối mùa hạ sang mùa thu, đất trời trải qua những thay đổi nhẹ nhàng nhưng đáng chú ý. Sự biến đổi này đã được Hữu Thỉnh diễn đạt qua những cảm xúc tinh tế, phong phú trong bài thơ Sang thu.
7. Nghệ thuật
Loại thơ năm chữ, ngôn từ tinh tế, hình ảnh sâu sắc...
8. Bắt đầu và kết thúc
- Bắt đầu: Mùa thu là một chủ đề gợi nhiều cảm xúc trong lòng các nhà thơ. Trên trang của bài thơ Sang thu, Hữu Thỉnh đã miêu tả cảnh thiên nhiên chuyển mùa từ hạ sang thu với những biến đổi tinh tế. Bức tranh thu trong sáng, tươi đẹp của quê hương Việt Nam được thể hiện rõ trong bài thơ.
- Kết thúc: Vậy là, bài thơ “Sang thu” của nhà thơ Hữu Thỉnh là một trong những tác phẩm miêu tả tinh tế, đặc sắc nhất về sự thay đổi của cảnh vật từ cuối hạ sang đầu thu. Trước cảnh đẹp của sự giao mùa đó, tác giả không chỉ thể hiện tình yêu với vẻ đẹp tự nhiên của quê hương mà còn suy ngẫm về ý nghĩa cuộc sống.
III. Phân tích chi tiết Sang thu
(1) Bắt đầu
Hướng dẫn và giới thiệu về nhà thơ Hữu Thỉnh, cũng như bài thơ Sang thu.
(2) Phần thân bài
a. Đặc điểm của mùa thu
- Cảm nhận các dấu hiệu đặc trưng của mùa thu qua mỗi giác quan: mũi (hương ổi), da (gió se lạnh), mắt (sương chùng chình qua ngõ).
- Sự ngạc nhiên, hoang mang được thể hiện qua các từ “bỗng”, “hình như” khi “thu đã về”.
b. Tự nhiên vào mùa thu
- Đất trời vào mùa thu được miêu tả qua các dấu hiệu và hình ảnh như “sông dềnh dàng”, “chim bắt đầu vội vã”: Sông đã cạn nước chảy chậm lại, đàn chim bắt đầu bay đi tránh lạnh.
- Mây được mô tả như “mây vắt nửa mình”: những đám mây như một dải lụa nửa nghiêng về mùa hạ, nửa nghiêng về mùa thu.
c. Suy ngẫm về cuộc sống
- Hình ảnh thực tế về các hiện tượng tự nhiên “mưa, nắng, sấm”: mùa hè thường nắng nhiều, mưa nhiều, nhưng khi đến mùa thu thì tất cả đã dần dần trở nên êm dịu.
- Hình ảnh biểu tượng: Sấm là biểu hiện của những biến đổi khác thường, cây cối đã trải qua thời gian chỉ có những con người đã trải qua đủ nhiều sự cố mới có thể vững vàng hơn.
(3) Kết luận
Xác nhận một lần nữa giá trị về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Sang thu.