Santorini – Hòn đảo kỳ diệu của Hy Lạp

Santorini (tiếng Hy Lạp: Σαντορίνη, phát âm [sadoˈrini]), còn được gọi là Thera (/ˈθɪrə/) và tên chính thức là Thira (tiếng Hy Lạp: Θήρα [ˈθira]), là một hòn đảo xinh đẹp ở miền nam biển Aegea. Cách đại lục Hy Lạp khoảng 200 km về phía đông nam, Santorini là hòn đảo lớn nhất trong một quần đảo nhỏ hình vòng tròn, hình thành từ một vụ nổ núi lửa khổng lồ. Đảo thuộc vùng Cyclades, có diện tích khoảng 73 km² và dân số vào năm 2001 là 13.670 người. Khu vực Santorini bao gồm cả các đảo có người ở như Santorini và Therasia, cùng với những đảo không có người như Nea Kameni, Palaia Kameni, Aspronisi và Christiana, với tổng diện tích là 90,623 km².

Santorini là kết quả của một vụ nổ núi lửa khổng lồ, tạo ra một hõm chảo núi lửa rộng lớn với kích thước 12 x 7 km và vách đá dựng đứng cao đến 300 m. Hòn đảo hiện nay là một tàn dư của vụ nổ, với phá nước hình chữ nhật bao quanh và kết nối với biển qua hai điểm ở phía tây bắc và tây nam. Therasia là hòn đảo nhỏ tạo thành một phần của vách chắn tự nhiên giữa phá nước và biển. Đảo có một cảng chính tại Athinias và một bến du thuyền mới ở Vlychada trên bờ biển phía tây nam. Thủ đô Fira nằm ở đỉnh vách đá nhô ra phá nước, và đảo nổi tiếng với các đá núi lửa chứa olivin và hornblend.

Trung tâm núi lửa mạnh mẽ nhất trong Cung núi lửa Nam Aegea hiện nay chỉ còn lại một hõm chảo chứa đầy nước. Cung núi lửa này dài khoảng 500 km và rộng từ 20 đến 40 km. Các hoạt động núi lửa tại đây bắt đầu từ khoảng 3–4 triệu năm trước, nhưng đợt phun trào tại Thera bắt đầu từ khoảng 2 triệu năm trước, với các dòng dung nham từ các lỗ thông quanh Akrotiri.

Hòn đảo này từng chứng kiến một trong những vụ phun trào núi lửa vĩ đại nhất trong lịch sử: vụ phun trào Minoa, hay còn gọi là phun trào Thera. Vụ phun trào xảy ra cách đây khoảng 3600 năm vào thời kỳ đỉnh cao của nền văn minh Minoa, đã tạo ra một miệng núi lửa lớn với lớp tro dày và có thể đã gây ra trận sóng thần khổng lồ làm suy yếu nền văn minh Minoa trên đảo Crete, cách 110 km về phía nam. Một giả thuyết khác cho rằng vụ phun trào này chính là nguồn cảm hứng cho huyền thoại Atlantis.

Tên Gọi

Tên gọi Santorini bắt nguồn từ thế kỷ 13 dưới thời Đế quốc Latinh, liên quan đến Thánh Irênê từ một nhà thờ cổ tại làng Perissa. Trước đó, đảo được biết đến với những cái tên như Kallístē (Καλλίστη, 'đẹp nhất'), Strongýlē (tiếng Hy Lạp: Στρογγύλη, 'hình tròn'), hay Thēra. Tên Thera đã được hồi sinh vào thế kỷ 19 và trở thành tên chính thức của đảo, mặc dù cái tên Santorini vẫn được sử dụng phổ biến. Dưới thời Ottoman, đảo còn được gọi là 'Santurin' hay 'Santoron' trong tiếng Thổ.

Quản lý Địa phương

Khu tự quản Thera hiện nay, hay còn gọi là 'Thira' (tiếng Hy Lạp: Δήμος Θήρας), bao gồm toàn bộ các khu vực sinh sống trên các đảo Santorini và Therasia. Được thành lập vào năm 2011 theo cải cách chính quyền địa phương, khu tự quản này hợp nhất các khu vực Oia và Thera trước đây.

Oia hiện tại được xem là một Κοινότητα (xã) của khu tự quản Thera, bao gồm các khu vực địa phương (tiếng Hy Lạp: τοπικό διαμέρισμα) là Therasia và Oia.

Khu tự quản Thera phân chia thành 12 khu vực chính trên đảo Santorini, bao gồm: Akrotiri, Emporio, Episkopis Gonia, Exo Gonia, Imerovigli, Karterakos, Megalohori, Mesaria, Pyrgos Kallistis, Thera (thủ đô), Vothon và Vourvoulos.

Cảnh Quan

Hòn đảo được hình thành từ những đợt phun trào núi lửa liên tiếp, dẫn đến sự sụp đổ của miệng núi lửa tạo nên một hõm chảo vĩ đại. Bờ biển bên trong miệng núi lửa tạo thành vách đá dựng đứng với độ sâu hơn 300 m từ đỉnh vực, phô bày các lớp địa chất của dung nham đã đông cứng. Các khu vực bên ngoài có bãi biển mịn với cát màu sắc khác nhau như đỏ, đen, trắng tùy thuộc vào lớp địa chất. Nước biển tại các bãi cát màu tối thường ấm hơn do sự hấp thụ nhiệt từ dung nham.

Santorini và Anafi là những điểm đến hiếm hoi ở châu Âu có khí hậu sa mạc nóng theo phân loại khí hậu Köppen.