Satanism hữu thần

Satanism hữu thần (Theistic Satanism) còn được gọi là tôn thờ Satan là thuật ngữ chỉ các nhóm tôn giáo tin rằng Satan, Ác quỷ hoặc Lucifer tồn tại như một vị thần, thực thể siêu nhiên hay linh hồn đáng thờ phụng hoặc kính trọng, mà con người có thể giao tiếp và triệu hồi, khác với nguyên mẫu, ẩn dụ hay biểu tượng vô thần của thuyết Satan LaVeyan. Những nhóm theo niềm tin hữu thần này thường có ít tín đồ, ít liên kết hoặc tự coi mình là các nhóm độc lập, phần lớn tự đứng ngoài xã hội. Một đặc điểm nổi bật khác của thuyết Satan hữu thần là việc sử dụng nhiều loại phép thuật khác nhau. Hầu hết các nhóm theo thuyết này đều tồn tại trong các mô hình và hệ tư tưởng mới, nhiều nhóm trong số đó độc lập với các tôn giáo Áp-ra-ham.

Khái quát

Thuyết hữu thần Satan bao gồm nhiều tôn giáo thờ phụng hình tượng Satan hoặc có liên hệ với Satan. Ngược lại với LaVeyan Satanism, giáo phái Satan chỉ xem Satan như một biểu tượng triết lý, trong khi Theistic Satanism coi Satan như một vị thần có thực. Satan giáo phát triển chủ yếu vào thế kỷ XX. Những người theo đạo Satan hữu thần thường được gọi là 'người thờ Satan truyền thống' hoặc 'Satanist tâm linh'. Thuật ngữ 'thờ phụng quỷ dữ' là một chủ đề gây tranh cãi trong giới Satan cả hữu thần lẫn vô thần và các nhà thần học Satan. Nhiều tín đồ Satan đã biết đến Satan giáo qua cuốn 'Kinh Satan' của Anton LaVey xuất bản năm 1966. Vào thời điểm đó, chỉ có một số nhóm nhỏ thực hành Satan giáo.

Satan giáo chỉ thực sự phát triển mạnh mẽ khi Internet trở nên phổ biến, giúp mở rộng cộng đồng tín đồ nhờ việc truyền bá thông tin dễ dàng hơn. Những người theo Satan giáo hữu thần coi Satan là một vị thần đáng thờ phụng. Tuy nhiên, hình ảnh Satan trong tôn giáo này khác với hình ảnh của Satan trong đạo Thiên chúa. Trái với quan niệm sai lầm phổ biến, Satan giáo không khuyến khích các hành vi như giết người, cưỡng hiếp, hay làm điều ác; thay vào đó, vị thần Satan đại diện cho tự do, tình dục, sức mạnh, sáng tạo, chủ nghĩa khoái lạc và thành công.

Satan giáo hữu thần không có tổ chức trung tâm, mà chỉ tồn tại dưới dạng các hội nhóm nhỏ hoạt động độc lập. Một số hội nhóm thờ phụng vị thần Satan, trong khi các nhóm khác sử dụng tên gọi khác thay cho Satan. Một số nhóm thờ Satan hữu thần bao gồm:

• Nhà thờ Azazel (Church of Azazel)
• The Ordo Flammeus Serpens
• The First Church of Satan (khác với Giáo hội Satan/Church of Satan của Anton LaVey)
• Joy of Satan Ministries

Quan điểm thần học giữa các nhóm có thể rất khác biệt. Một số nhóm vay mượn từ thuyết LaVeyan, trong khi các nhóm khác chịu ảnh hưởng của triết lý Michael Aquino, người sáng lập Temple of Set và từng là tín đồ Satan giáo vô thần. Tương tự, tín đồ Lucifer cũng chia sẻ nhiều nguyên tắc với tín đồ Satan hữu thần. Họ công nhận một thực thể tên là Lucifer, nhưng không tự gọi mình là tín đồ Satan. Trong một số giáo phái Satan hữu thần, tín đồ tin vào Thượng Đế Satan như là vũ trụ, xem Satan như là 'Cái Toàn Thể'. Các hội nhóm khác xem Satan là đại diện của vũ trụ. The First Church of Satan theo Độc thần giáo. Những giáo phái Satan hữu thần khác tôn thờ Satan như một trong nhiều vị thần, nhiều nhóm trong số đó bắt nguồn từ các tôn giáo cổ xưa trước thời Abraham, như Nhà thờ Azazel. Năm 1999, triết gia René Girard người Pháp xuất bản cuốn sách “Đã thấy Satan từ trời rơi xuống như ánh chớp”, áp dụng lý thuyết vật hiến tế cho Belzebul, dựa trên việc hiến tế người vô tội để chuộc lại sự dữ. Sau đó, một học trò của ông, triết gia Claudio Tardini, xuất bản cuốn sách “Ma qủy, có lẽ thế. Suy tư trở lại Satan ngày nay” nhằm thử xây dựng một “khoa ma qủy học hữu lý” và khôi phục vị trí của Satan trong tư tưởng hiện đại, bằng cách từ bỏ chủ trương nghi hoặc duy lý và các lo sợ của thuyết duy tín.

Ghi chú

• Dyrendal, Asbjørn (2016). “Satanism ở Na Uy”. Trong Bogdan, Henrik; Hammer, Olav (biên tập). Esotericism Tây phương ở Scandinavia. Thư viện Tài liệu Esotericism Brill. Leiden và Boston: Nhà xuất bản Brill. tr. 481–488. doi:10.1163/9789004325968_062. ISBN 978-90-04-30241-9. ISSN 2468-3566. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Dyrendal, Asbjørn; Lewis, James R.; Petersen, Jesper Aagaard (biên tập) (2016). Sự sáng tạo của Satanism. Thành phố New York: Nhà xuất bản Oxford University Press. ISBN 978-0-19-518110-4. LCCN 2015013150. Truy cập ngày 1 tháng 1 năm 2021.
• Faxneld, Per; Petersen, Jesper Aagaard (biên tập) (2013). Đảng của Quỷ: Satanism trong Thế giới hiện đại. Thành phố New York: Nhà xuất bản Oxford University Press. ISBN 978-0-19-977923-9. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2020.
• Gallagher, Eugene V. (2004). “Những nền tảng mới”. Kinh nghiệm của các phong trào tôn giáo mới ở Mỹ. Westport, Connecticut: Nhà xuất bản Greenwood Press. tr. 187–196. ISBN 0-313-32807-2. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Geisenhanslüke, Achim; Mein, Georg; Overthun, Rasmus (2015) [2009]. Geisenhanslüke, Achim; Mein, Georg (biên tập). Trật tự quái dị: Về phân loại và thẩm mỹ của cái bất thường [Monstrous Orders: On the Typology and Aesthetics of the Abnormal]. Literalität und Liminalität (bằng tiếng Đức). 12. Bielefeld: Nhà xuất bản Transcript Verlag. doi:10.1515/9783839412572. ISBN 978-3-8394-1257-2.
• Goetz, Hans-Werner (2016). Thượng đế và thế giới. Các khái niệm tôn giáo của thời kỳ Trung Cổ sớm và cao. Phần I, Tập 3: IV. Các sinh vật: Thiên thần, Quỷ, Con người [God and the world. Religious Concepts of the Early and High Middle Ages. Part I, Volume 3: IV. The Creatures: Angels, Devils, Humans] (bằng tiếng Đức). Vandenhoeck & Ruprecht. ISBN 978-3-8470-0581-0.
• Holt, Cimminnee; Petersen, Jesper Aagaard (2016) [2008]. “Satanism tôn giáo hiện đại: Một sự đàm phán các căng thẳng”. Trong Lewis, James R.; Tøllefsen, Inga (biên tập). Cẩm nang Oxford về các phong trào tôn giáo mới, Tập 2 (ấn bản 2). Thành phố New York: Nhà xuất bản Oxford University Press. tr. 441–452. doi:10.1093/oxfordhb/9780190466176.013.33. ISBN 978-0-19-046617-6. Truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2020.
• Introvigne, Massimo (2016). Satanism: Một lịch sử xã hội. Dự án Aries: Tài liệu và Nghiên cứu về Esotericism Tây phương. 21. Leiden và Boston: Nhà xuất bản Brill. ISBN 978-90-04-28828-7. OCLC 1030572947. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Klaits, Joseph (1985). Những kẻ hầu của Satan: Thời kỳ săn lùng phù thủy. Bloomington, Indiana: Nhà xuất bản Indiana University Press. ISBN 0-253-20422-4. JSTOR j.ctt16xwc16. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Lewis, James R. (2001a). Satanism Ngày Nay: Một từ điển về tôn giáo, truyền thuyết và văn hóa đại chúng. Santa Barbara, California: Nhà xuất bản ABC-CLIO. ISBN 978-1-57607-292-9. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Mathews, Chris (2009). Satanism hiện đại: Giải phẫu của một tiểu văn hóa cấp tiến. Westport, Connecticut: Nhà xuất bản Praeger Publishers. ISBN 978-0-313-36639-0. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Moynihan, Michael; Søderlind, Didrik (2003) [1998]. Chúa tể của Sự hỗn loạn: Sự trỗi dậy đẫm máu của ngầm Satanic Metal . Port Townsend, Washington: Nhà xuất bản Feral House. ISBN 0-922915-94-6.
• Partridge, Christopher (2004). Cuộc tái huyền bí của phương Tây: Những tôn giáo thay thế, sự thánh hóa, văn hóa đại chúng và Occulture. 1. London: Nhà xuất bản T&T Clark. ISBN 0-567-08269-5. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Petersen, Jesper Aagaard (2005). “Satanism hiện đại: Các học thuyết tối tăm và ngọn lửa đen”. Trong Lewis, James R.; Petersen, Jesper Aagaard (biên tập). Các tôn giáo gây tranh cãi. Thành phố New York: Nhà xuất bản Oxford University Press. tr. 423–458. doi:10.1093/019515682X.003.0019. ISBN 0-19-515682-X. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Petersen, Jesper Aagaard (2014). “Từ sách đến bit: Thực hiện Satanism trên mạng”. Trong Asprem, Egil; Granholm, Kennet (biên tập). Esotericism đương đại. Abingdon, Oxfordshire: Nhà xuất bản Routledge. tr. 134–158. ISBN 978-1-908049-32-2. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Petersen, Jesper Aagaard (biên tập) (2016) [2009]. Satanism tôn giáo đương đại: Một tuyển tập phê phán. Abingdon, Oxfordshire: Nhà xuất bản Routledge. ISBN 978-0-7546-5286-1.
• Russell, Jeffrey Burton (1972). Săn lùng phù thủy trong thời kỳ Trung Cổ. Ithaca, New York: Nhà xuất bản Cornell University Press. ISBN 0-8014-0697-8. JSTOR 10.7591/j.ctvv416z0. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• van Luijk, Ruben (2016). Những đứa trẻ của Lucifer: Nguồn gốc của Satanism tôn giáo hiện đại. Nghiên cứu Oxford về Esotericism Tây phương. Thành phố New York: Nhà xuất bản Oxford University Press. ISBN 978-0-19-027512-9. Truy cập ngày 28 tháng 5 năm 2020.
• Ellis, Bill, Nuôi dưỡng Quỷ: Satanism, Tôn giáo mới, và truyền thông (Lexington: Nhà xuất bản University Press of Kentucky, 2000)
• Hertenstein, Mike; Jon Trott, Bán Satan: Truyền thông Tin Lành và vụ bê bối Mike Warnke (Chicago: Nhà xuất bản Cornerstone Press, 1993)
• Medway, Gareth J.; Sự hấp dẫn của cái ác: Lịch sử bất thường của Satanism (New York và London: Nhà xuất bản New York University Press, 2001)
• Michelet, Jules, A. R. Allinson. Satanism và Phù thủy: Nghiên cứu cổ điển về mê tín thời Trung Cổ (1992), Barnes & Noble, 9780806500591
• Palermo, George B.; Michele C. Del Re: Satanism: Quan điểm tâm thần học và pháp lý (Loạt sách về Khoa học hành vi và Luật). Nhà xuất bản Charles C Thomas (Tháng 11 năm 1999)
• Richardson, James T.; Joel Best; David G. Bromley, Cơn hoảng loạn Satanism (New York: Nhà xuất bản Aldine de Gruyter, 1991)