Phong trào Ordinals, việc khắc trên mạng lưới Bitcoin đã diễn ra rất sôi động gần đây. Sự sôi động này đã kích thích nhiều ý tưởng sáng tạo, trong đó có các giải pháp mở rộng mạng lưới theo hướng Rollup.
SatoshiVM là một trong những giải pháp đáng chú ý vì tính can đảm của nó. Các nhà phát triển đang nỗ lực tạo ra một mô hình kết hợp giữa máy ảo EVM và mạng lưới Bitcoin theo hướng ZK Rollup. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về giải pháp này.

SatoshiVM là cái gì?
SatoshiVM là một giải pháp mở rộng mạng lưới Bitcoin theo hướng Layer-2 ZK Rollup. Nó được thiết kế tương thích với máy ảo EVM của Ethereum giúp các nhà phát triển dễ dàng triển khai dApp trên mạng lưới layer 2 này mà không cần chỉnh sửa nhiều.

Nếu bạn chưa biết thì Layer-2 ZK Rollup là một giải pháp cho phép tổng hợp nhiều giao dịch trên mạng lưới mở rộng sau đó nén thành một gói giao dịch duy nhất để tiến hành xác thực tại mạng lưới gốc. ZK Rollup sử dụng công nghệ Zero-Knowledge cho việc xác thực tính hợp lệ của các giao dịch.
Layer 2 Rollup giúp giảm chi phí giao dịch, tăng khả năng mở rộng của mạng lưới trong khi vẫn giữ được sự an toàn thông qua tận dụng tính bảo mật ở mạng lưới gốc. SatoshiVM sử dụng BTC để thanh toán phí giao dịch.
Cơ chế hoạt động của SatoshiVM
Kiến trúc mạng lưới
Kiến trúc của SatoshiVM được chia thành 3 tầng:

Tầng Settlement
Tầng này bao gồm các Script trên mạng lưới Bitcoin đảm nhận việc xử lý các thông điệp từ Layer 2, lưu trữ dữ liệu trạng thái để xác thực và đảm bảo tính bảo mật. Có 2 script quan trọng là Bridge Script dùng cho việc di chuyển tài sản giữa chuỗi gốc và Layer 2, và Rollup Script dùng cho việc xử lý các gói giao dịch từ Layer 2 xuống.
Tầng Sequencing
Tầng Sequencing chịu trách nhiệm thực thi các giao dịch được gửi tới SatoshiVM và tạo block trên Layer 2. Ngoài ra, nó đảm bảo tính khả dụng của dữ liệu và cung cấp bằng chứng xác thực cho hoạt động này. Tầng này được điều hành bởi 2 loại node là Execution Node và Rollup Node.
Tầng Chứng minh
Tầng Chứng minh bao gồm Coordinator thực hiện điều phối các nhiệm vụ chứng minh giao dịch cho các nhóm Prover cụ thể, sau đó thu thập bằng chứng đã tạo và chuyển tiếp tới Rollup Node để hoàn thiện giao dịch.
Cơ chế hoạt động
Tương tự như các giải pháp Rollup khác, SatoshiVM thực hiện thực thi nhiều giao dịch trên Layer 2 rồi tổng hợp và gửi xuống layer gốc để xác thực.
Các giao dịch trên Layer 2 được gửi tới một mempool tương tự mạng lưới Bitcoin, nhưng ở SatoshiVM mempool này là riêng tư để tránh sự tấn công từ MEV Bot. Mỗi block trên Layer 2 được tạo ra sau mỗi 3-60 giây dù có giao dịch nào hay không.
Sau đó, các giao dịch này được xử lý bởi Execution Node và sau đó tổng hợp và xác thực bởi Rollup Node thuộc lớp Sequencing.
Ban đầu, SatoshiVM Foundation là đơn vị duy nhất có khả năng tạo block trên mạng lưới, nhưng sau này nó sẽ chuyển sang mô hình phi tập trung.
Việc sử dụng Bitcoin làm lớp xác thực cho các giao dịch trên Layer 2 là một công việc khá phức tạp do mạng lưới Bitcoin không hỗ trợ smart contract.
Trong một bài viết khác, Mytour đã giới thiệu BitVM là một mô hình phức tạp giúp thực thi các hợp đồng ngay trên mạng lưới Bitcoin thông qua việc tạo ra các cổng logic.
Đội ngũ phát triển SatoshiVM đã lấy ý tưởng từ mô hình này để phát triển hệ thống xác thực giao dịch cho SatoshiVM nhưng theo cách tối giản và dễ dàng hơn.
- Prover chịu trách nhiệm chứng minh các giao dịch được thực hiện đúng theo nguyên tắc. Kết quả là tạo ra cam kết trạng thái và bằng chứng xác thực.
- Verifier kiểm tra cam kết trạng thái và bằng chứng được Prover tạo ra để hoàn tất trạng thái cuối cùng của giao dịch trên mạng lưới gốc.

SatoshiVM sử dụng công nghệ Zero-Knowledge để tạo bằng chứng xác thực và lưu trữ trạng thái giao dịch không thể đảo ngược trên mạng lưới Bitcoin.
Nhận xét chung

Dù mới triển khai testnet chưa đầy một tuần, nhưng các chỉ số hoạt động của SatoshiVM rất ấn tượng. Mỗi ngày có khoảng 63.000 giao dịch với 54.000 địa chỉ ví và gần 500 token được tạo.
Các tín hiệu tích cực từ phong trào Ordinals/BRC20 gần đây trên mạng lưới Bitcoin đã tạo đà cho sự phát triển của SatoshiVM, đặc biệt là khi tin đồn về airdrop liên tục được lan truyền.
Tóm lại, SatoshiVM là một dự án mở rộng đáng chú ý trên mạng lưới Bitcoin. Mặc dù phần công nghệ EVM không mới, nhưng việc kết hợp EVM với zk validity proofs thông qua mạch logic và Tapscript trên mạng lưới Bitcoin mang lại một luồng gió mới mẻ.
SatoshiVM sẽ cần thời gian để phát triển và chứng minh sức mạnh của mình. Tuy nhiên, bạn có thể tham gia trải nghiệm sớm mạng lưới để tìm kiếm cơ hội nhận airdrop.
Bạn có thể tham khảo hướng dẫn chi tiết để trải nghiệm mạng testnet của SatoshiVM ở dưới đây.
Hướng dẫn trải nghiệm testnet và cơ hội nhận Airdrop
Phần 1: Chuẩn bị tài nguyên
Để trải nghiệm testnet mạng lưới SatoshiVM, bạn cần có sẵn ví Metamask và Unisat.
- Cài đặt Metamask
- Cài đặt Unisat
Lưu ý không nên sử dụng ví chính để thực hiện các hoạt động airdrop/testnet.
Bước 1: Thêm SatoshiVM Testnet vào Metamask
Thêm SatoshiVM Testnet bằng cách nhấn vào nút “Thêm SatoshiVM Testnet” ở cuối trang explorer.
Bạn cũng có thể cấu hình thủ công theo các thông số dưới đây.

Sau khi cấu hình xong, hãy chuyển Metamask về mạng lưới SatoshiVM Testnet mới đã thêm.
Bước 2: Chuyển Unisat sang mạng Testnet
Vào phần cài đặt trên ví Unisat và thiết lập ví như sau:
- Loại Địa chỉ: Native Segwit
- Mạng: Testnet
Phần 2: Faucet token testnet
Để bắt đầu trải nghiệm mạng lưới, bạn cần có các token testnet sau:
- Ethereum Sepolia (sepoliaETH): Faucet tại Alchemy hoặc Infura.
- Bitcoin Testnet (tBTC): Faucet tại Coinfaucet hoặc Bitcoinfaucet.
- SAVM Testnet (tSAVM): Faucet tại cuối của trang Bridge.
Phần 3: Thực hiện Bridge
Sau khi đã có đủ token testnet, bạn có thể trải nghiệm các tính năng trên mạng lưới SatoshiVM.
Hiện tại, chỉ có chức năng Bridge để chuyển đổi giữa mạng lưới Bitcoin, Ethereum và SatoshiVM.
Bước 1: Thực hiện Deposit và Withdraw giữa mạng lưới Bitcoin và SatoshiVM

Bước 2: Thực hiện Deposit và Withdraw giữa mạng lưới Ethereum và SatoshiVM

Các tính năng khác như swap sẽ sớm được đội ngũ phát triển SatoshiVM ra mắt, bạn có thể theo dõi các kênh truyền thông của dự án để cập nhật thông tin.
Kết luận
SatoshiVM có câu chuyện riêng để kể, đội ngũ phát triển đang làm việc tích cực để phát triển mạng lưới. Sẽ cần thêm thời gian để mô hình chứng minh hiệu quả hoặc không. Bạn có thể trải nghiệm testnet để cảm nhận và tìm kiếm cơ hội nhận airdrop.
Miễn trừ trách nhiệm: Thông tin trong bài viết không phải là lời khuyên đầu tư, Mytour không chịu trách nhiệm với bất kỳ quyết định đầu tư của bạn.