Sau 10 ngày áp dụng quy định về biển số định danh, chợ xe máy cũ tại Hà Nội trở nên lặng lẽ, ế ẩm.

Tròn 10 ngày từ khi quy định về biển số định danh có hiệu lực, chợ xe máy cũ tại khu Chùa Hà (quận Cầu Giấy, Hà Nội) trở nên trống vắng, mất đi sự sôi động. Các tiểu thương lo lắng khi không thể bán được bất kỳ chiếc xe nào trong suốt cả tuần, trong khi vẫn phải trả tiền thuê kiot và phí giữ xe hàng ngày.

Từ ngày 15/8/2023, Thông tư 24/2023 của Bộ Công an quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới có hiệu lực. Theo Thông tư này, cơ quan công an sẽ cấp biển số xe cho cá nhân dựa trên mã định danh của chủ xe (còn gọi là biển số định danh). Cụ thể, các xe đã đăng ký biển 5 số trước ngày 15/8/2023 mà chưa làm thủ tục thu hồi thì biển số đó sẽ được coi là biển số định danh của chủ xe (người đứng tên trong giấy đăng ký xe). Còn những xe không chính chủ, chủ xe phải làm thủ tục thu hồi. Sau đó, chủ xe và người nhận chuyển quyền sở hữu xe phải làm thủ tục đăng ký, sang tên xe. Theo các chủ cửa hàng kinh doanh xe tại đây, người mua xe cũ lo lắng về các thủ tục pháp lý phiền toái nên không hứng thú với việc mua xe cũ, còn các chủ cửa hàng bán xe cũ đang chờ đợi quy định chi tiết mới để có thể tiến hành giao dịch mua – bán với khách hàng. Do đó, những ngày này, chợ mua bán xe lớn nhất Hà Nội luôn trong tình trạng trống trải, vắng vẻ.

Hàng nghìn xe máy cũ nằm trên bãi, chợ trống trải, đìu hiu.

Đã quá trưa, cả khu chợ xe máy - hàng cũ tại phố Chùa Hà vắng vẻ, u ám, không còn sôi động như trước. Các tiệm mua bán xe chỉ còn lại một vài người buôn ngồi trò chuyện với nhau, đợi chờ khách hàng. Nhiều chủ cửa hàng than thở rằng, suốt cả tuần qua họ không thể bán được bất kỳ chiếc xe nào và cũng không có khách nào đến hỏi mua. Nhiều cửa hàng đã đóng cửa vì giảm giá xe mà vẫn không có khách, họ không muốn tiếp tục mở cửa bán hàng.

Theo quan điểm của các tiểu thương, hầu hết các chiếc xe máy tại chợ xe cũ đã trải qua nhiều người sử dụng. Mặc dù giấy tờ xe vẫn còn, nhưng thông tin về chủ sở hữu trên giấy đăng ký không rõ ràng. Đồng thời, khi có khách hỏi về việc bán xe, các tiểu thương cũng không biết giải thích ra sao về quy định mới. Trong trường hợp bán xe không phải chính chủ, người bán cần phải thực hiện hợp đồng mua bán, chứng từ chuyển quyền sở hữu của chủ xe và người bán cuối cùng. Thủ tục phức tạp đã khiến số lượng khách hàng mua xe cũ giảm mạnh, khiến cho các cửa hàng phải đối mặt với tình trạng không có khách. Nhiều cửa hàng bán xe cũ đang gặp khó khăn vì quyết định này của nhà nước, khiến cho các xe không được bán phải lưu kho, gây ra chi phí thuê cửa hàng, chi phí nhân viên, chi phí thuê người trông xe, và chi phí lãi ngân hàng vẫn phải được chi trả đầy đủ.

Anh Nguyễn Hải Trung, một tiểu thương bán xe máy cũ tại phố Chùa Hà, cho biết từ khi có quy định mới, cửa hàng của anh không thể bán được xe nào. Khách hàng đến chỉ xem xe rồi đi mà không mua, bởi họ không dám tin tưởng và lo lắng về những rủi ro có thể xảy ra. Đồng thời, cả chủ cửa hàng và người bán cũng không thể giải thích rõ ràng về quy định mới này khi khách hàng hỏi. Cả ba bên đều còn băn khoăn về việc xe có phải là chính chủ hay không.

'Chúng tôi không mua được cũng không bán được xe. Trong hoàn cảnh kinh tế hiện nay với nhiều khó khăn, quy định này chưa phản ánh đúng thực tế. Chúng tôi mong muốn có quy định cụ thể và minh bạch hơn về việc mua bán xe để kinh doanh được thuận lợi hơn', anh Trung chia sẻ.

Theo anh Tuấn Hùng, một tiểu thương bán xe cũ có kinh nghiệm, hiện tại việc tư vấn cho khách hàng trở nên rất khó khăn. Thủ tục phức tạp, việc chuyển nhượng phải thông qua công chứng, cơ quan nhà nước yêu cầu giấy tờ thu hồi, với những xe không có giấy tờ chính chủ mà đã đổi chủ nhiều lần thì việc này trở nên rất khó khăn, vì họ phải cam kết không có tranh chấp tài sản, không phải xe ăn trộm. Cần phải tuân thủ tất cả các quy định này, và thường mất đến 30 ngày mới hoàn thành. Đối với những xe có đầy đủ giấy tờ, cần phải có hợp đồng mua bán được công chứng, giấy tờ thu hồi xe. Với tất cả những thủ tục này, việc mua bán xe cũ tại thời điểm này trở nên rất khó khăn.

'Trước đây, việc mua bán xe diễn ra nhanh chóng và thuận tiện, chỉ cần người bán có căn cước công dân và xe chính chủ là đủ. Người mua cũng không quan tâm đến việc chứng minh chính chủ, chỉ cần có giấy bán và xác nhận từ cửa hàng là đủ, trao tiền là có thể lên xe và đi ngay. Với các quy định mới này, đã 10 ngày qua, chúng tôi vẫn chưa hiểu rõ hoạt động mua bán xe cũ sẽ diễn ra như thế nào. Khi việc bán xe trở nên chậm trễ, thì các dịch vụ đi kèm như sửa chữa, bảo dưỡng cũng bị ảnh hưởng. Có người có nhu cầu mua xe thì cũng có xu hướng cố gắng mua xe mới hơn và đăng ký chính chủ, để tránh mất thời gian và phiền toái', anh Tuấn Hùng chia sẻ.

Tiểu thương sẵn lòng chấp nhận lỗ lực, 'nằm' chờ đợi quy định mới.

Sau khi gánh chịu lỗ vốn do việc bán xe không kèm theo biển số, bây giờ, những người buôn xe có kinh nghiệm lại đang phải đối mặt với việc thiệt hại, lỗ vốn trước đây chưa từng xảy ra. Việc không thể bán được xe trong nhiều ngày kéo theo chi phí sửa chữa, bảo dưỡng, thuê mặt bằng, bãi xe.

Anh Lương Tuấn Việt, chủ cửa hàng motor Mai Anh, chuyên kinh doanh xe tay ga và phân phối lớn cũng như biển số đẹp, đánh giá cao quy định về việc cấp biển số theo mã số định danh. Anh ủng hộ quy định này, nhưng cần phải rõ ràng và cần thời gian để người dân làm quen và thích nghi với nó.

Theo anh Việt, các tiểu thương cần hiểu rõ mọi thông tin và quy định để có thể tư vấn và hướng dẫn cho khách hàng. Hiện tại, cả người mua và người bán đều gặp phải nhiều khó khăn. Cửa hàng vẫn phải đợi đến khi có quy định mới thì mới dám tham gia giao dịch với khách hàng, mọi người luôn đau đầu, không biết liệu có thể chuyển nhượng xe được không, mất bao lâu, giá cả như thế nào. Thực tế hiện nay, có hàng triệu người nghèo đang sử dụng những chiếc xe máy cũ không có giấy tờ đang lưu thông trên đường phố. Mua một chiếc xe cũ và đổi tên cũng tốn kém vài triệu đồng, vì vậy nhiều người chấp nhận mua xe mới để yên tâm và tránh mất thời gian.

Gia đình anh Việt hiện đang sở hữu 16 kiot với khoảng 160 chiếc xe cả mới lẫn cũ, từ các loại phân khối lớn đến xe có biển số đẹp. Trước đó, cửa hàng bán được trung bình 5 xe mỗi ngày, nhưng hiện tại con số này giảm xuống còn một nửa, và có những ngày không bán được xe nào.

'Ngoài lỗ về giá xe, mỗi ngày tôi còn phải chịu thêm các loại phí như phí bãi giữ xe, thuế và các khoản phí khác, cùng với việc thuê người trông xe, mỗi chiếc xe mất 4.000 đồng/đêm. Vì vậy, hàng đêm tôi phải chi ra 640.000 đồng, và mỗi tháng tôi tiêu gần 20 triệu đồng cho việc này. Bán xe cũ đã trở thành một nghề “dòng máu” trong gia đình tôi từ nhiều năm nay, vì vậy dù khó khăn đến đâu tôi vẫn cố gắng chấp nhận lỗ và vững vàng tiếp tục nghề nghiệp này', anh Việt chia sẻ.

Giống như các tiểu thương khác, anh Việt mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết về các quy định mới này cho người dân, để việc kinh doanh có thể trở lại bình thường như trước. Đồng thời, việc mua bán của khách hàng trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn. Anh Việt cũng cảm thấy tiếc nuối, sau ngày 15/8, kinh doanh biển số đẹp của anh đã chấm dứt hoàn toàn.