(Tổ Quốc) - Sau hơn 1 năm ở Bắc Cực trong một dự án tốn kém hơn 160 triệu đô la, không ngờ các nhà khoa học lại đạt được một phát hiện đáng lo ngại.
Vào ngày 12/10/2020, đội ngũ nhà khoa học tham gia vào sứ mệnh lớn nhất thế giới về khám phá Bắc Cực đã trở về sau hành trình kéo dài 389 ngày. Một nhóm chuyên gia gồm 300 nhà khoa học từ 20 quốc gia đã trực tiếp chứng kiến các ảnh hưởng của sự ấm lên toàn cầu đối với vùng Bắc Cực.
Mục tiêu của cuộc thám hiểm với tổng chi phí lên tới 165 triệu đô la này là để hiểu rõ hơn về quá trình tương tác khí hậu tại khu vực Bắc Cực, nhằm cung cấp các mô hình dự báo khí hậu chính xác hơn. Những phát hiện về tầng khí quyển, lượng băng biển, hệ sinh thái... có thể giúp các chuyên gia cải thiện dự báo thời tiết và đánh giá tốt hơn về tác động của biến đổi khí hậu đối với khu vực và toàn cầu.
MOSAiC được xem là cuộc thám hiểm Bắc Cực lớn nhất trong lịch sử thế giới. Hình ảnh: MOSAiC Expedition
Con tàu Polarstern thuộc Viện Alfred Wegener (Đức) chịu trách nhiệm vận chuyển và cung cấp nơi ở cho các nhà khoa học, đồng thời hỗ trợ họ trong việc khám phá và thu thập dữ liệu, mẫu vật tại Bắc Cực.
Theo các chuyên gia, sứ mệnh Polarstern, còn được biết đến với tên gọi MOSAiC, đã kéo dài hơn 1 năm để thu thập dữ liệu về băng biển, đại dương, hệ sinh thái và thiết lập các mô hình phức tạp.
Khác với Nam Cực, ở Bắc Cực không có các trạm nghiên cứu cố định. Điều này dẫn đến ít nhóm chuyên gia thực hiện nghiên cứu ở đây trong thời gian dài.
Tuy nhiên, Bắc Cực lại đóng vai trò quan trọng trong biến đổi khí hậu toàn cầu. Sau chuyến hành trình kéo dài 389 ngày, các nhà khoa học trở về với một thông điệp lo ngại.
Theo dự đoán ban đầu của các nhà khoa học, Bắc Cực có thể mất băng vào mùa hè trong vài thập kỷ tới của thế kỷ 21. Thay đổi lớn này sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến thời tiết và khí hậu của Bắc Bán Cầu.
Chuyến thám hiểm này đã thu hút hàng trăm nhà khoa học từ 20 quốc gia khác nhau trên thế giới.
Sự thật không thể phủ nhận từ Bắc Cực
Các nhà khoa học đã thu thập hơn 1.000 mẫu băng tại Bắc Cực.
Việc tan chảy băng đã phơi lộ ra các nguyên liệu như khí đốt tự nhiên, dầu thô và kim loại ở Bắc Cực. Đồng thời, việc biến mất của các thềm băng cũng đang tạo ra những thay đổi lớn, bao gồm cả xuất hiện của các tuyến vận tải mới và khu vực đánh cá mới. Để bảo vệ sự phát triển bền vững của Bắc Cực, việc hiểu rõ về khí hậu và môi trường là cần thiết.
Một nhà nghiên cứu hệ sinh thái tham gia vào cuộc thám hiểm này đã chỉ ra rằng sự nóng lên ở Bắc Cực đã tăng lên đáng kể từ thời kỳ tiền cách mạng công nghiệp. Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng mất băng là nguyên nhân chính. Khi băng tan, vùng nước sâu hơn nhận được nhiều ánh sáng mặt trời hơn, gây ra hiện tượng khuếch đại ở Bắc Cực và tăng sự ấm lên nhanh chóng trong khu vực này.
Tàu Polarstern đã trải qua hàng trăm ngày đêm tại Bắc Cực. Hình ảnh: MOSAiC Expedition
Theo các nhà khoa học, kể từ năm 1980, độ dày của băng biển ở Bắc Băng Dương đã giảm dần và chỉ còn bằng một nửa so với trước. Độ dày của các tảng băng giảm đều qua các năm, điều này là minh chứng cho sự nghiêm trọng của sự nóng lên ở Bắc Cực.
Thu thập mẫu vật như các tảng băng, mẩu băng có thể giúp các nhà khoa học phân tích sự biến đổi của vi sinh vật trong băng và vai trò của ảnh hưởng khí hậu.
Nhiệm vụ MOSAiC đã kết thúc vào ngày 12/10/2020, trễ hơn khoảng một tháng so với kế hoạch ban đầu. Sau hơn 1 năm, chuyến thám hiểm này đã thu thập được 150 terabyte dữ liệu và hơn 1.000 mẫu băng.
Trưởng đoàn Markus Rex nói: 'Chuyến thám hiểm này chắc chắn sẽ đem lại kết quả ở nhiều mức độ khác nhau'.
Thực tế, theo các chuyên gia, việc phân tích dữ liệu sẽ mất nhiều năm để phát triển các mô hình dự báo cho những hiện tượng như nắng nóng, mưa lớn... trong 20, 50 hoặc 100 năm tới.
Tuy nhiên, một thực tế không thể phủ nhận là Bắc Cực 'đang tiệt chủng dần'. Dù có những nỗ lực tích cực hơn, băng ở khu vực này vẫn sẽ tiếp tục tan chảy vào mùa hè trong những thập kỷ tới. Điều này rất khó có thể đảo ngược.
Bà Stefanie Arndt, chuyên gia về đặc điểm vật lý của biển băng, nhấn mạnh: 'Đau lòng khi biết rằng chúng ta có thể là thế hệ cuối cùng chứng kiến một Bắc Cực vẫn còn có băng phủ vào mùa hè'.
Diện tích của Bắc Băng Dương giảm nhỏ và các lớp băng mỏng đi, đe dọa nhiều loài vật.
Giảm diện tích của Bắc Băng Dương do sự ấm lên toàn cầu đang đe dọa nhiều loài như gấu Bắc Cực, hải cẩu, chim biển, cá voi đầu cung đều đứng trước nguy cơ tiềm ẩn về tuyệt chủng.
Dưới tác động của biến đổi khí hậu, dòng dẫn nước ấm từ vùng nhiệt đới lên Bắc Đại Tây Dương có thể sụp đổ, gây ra biến đổi khí hậu lan rộng ở Tây Âu và Bắc Mỹ. Cuối cùng, việc mất đi Bắc Băng Dương sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống khí hậu.
Những diễn biến ở Bắc Cực là một lời cảnh tỉnh đối với tất cả mọi người về tác động của biến đổi khí hậu. Theo các nhà khoa học, chúng ta cần hạn chế phát thải khí nhà kính và hợp tác bảo vệ môi trường.
Tham khảo nguồn: AFP, 163, Phys, INF