Shōchū

Shōchū (焼酎, しょうちゅう) là một loại rượu trắng của Nhật Bản, được lên men và chưng cất từ lúa mạch, khoai và gạo. Loại rượu này có nhiều biến thể với độ cồn khác nhau.

Lịch sử

Nguồn gốc chính xác của rượu Shochu vẫn chưa được biết rõ ràng. Ban đầu, độ mạnh của cồn trong rượu Shochu đến từ loại rượu Araki hoặc Rambiki ở Nhật Bản. Rượu Arak là một thuật ngữ dùng chung cho các loại rượu chưng cất ở vùng Trung Đông. Shochu có nguồn gốc từ vùng Ba Tư, lan rộng về phía Tây đến Châu Âu và về phía Đông đến Ấn Độ, bán đảo Triều Tiên và Okinawa. Shochu được chưng cất lần đầu tiên vào khoảng năm 1300 sau Công Nguyên, trong thời kỳ Mông Cổ chiếm đóng bán đảo Triều Tiên. Người Mông Cổ đã chiếm được kỹ thuật chưng cất loại rượu arak của người Ba Tư trong quá trình xâm lược Trung Á và Trung Đông vào khoảng năm 1256 sau Công Nguyên. Sau đó, loại rượu này được mang vào Triều Tiên với tên gọi là soju và các lò chưng cất soju được xây dựng xung quanh thành phố Kaesong.

Vào khoảng thế kỷ 16, kỹ thuật này đã được nhập khẩu vào Kagoshima, nơi mà rượu Shōchū ra đời. Loại rượu này cũng được chưng cất tại Okinawa dưới tên gọi địa phương là Awamori.

Theo lịch sử văn hóa ghi lại, rượu Shōchū đã được sản xuất từ thế kỷ 16. Ví dụ, khi nhà truyền giáo Francis Xavier đến thăm Kagoshima vào năm 1549, ông ghi nhận rằng 'người Nhật uống rượu Arak từ gạo... nhưng không thấy ai say sưa. Điều này bởi vì khi họ say, họ nằm xuống và ngủ ngay lập tức.'

Ngoài ra, tại đền Koriyama Hachiman ở Okuchi, Kagoshima, có tài liệu cổ xưa nói về rượu Shochu. Tại đây, hai thợ mộc xây dựng đền vào năm 1559 đã khắc câu trên một tấm gỗ làm trần đền: 'Vị cao tăng của chùa rất khó chịu, ông ta không bao giờ cho chúng tôi uống một giọt Shochu. Thật là phiền phức!'

Từ thời kỳ này cho đến triều đại Azuchi-Momoyama, rượu Shochu được sản xuất trên khắp Nhật Bản theo phương pháp truyền thống Kasutori với một lần chưng cất duy nhất. Vào thời Edo, máy chưng cất rượu được nhập từ Anh, đã mang lại cuộc cách mạng trong công nghệ sản xuất rượu Shochu tại Nhật Bản và giúp giảm giá thành với độ tinh khiết cao trong suốt thời kỳ khủng hoảng lúa gạo.

Rượu Shochu có hai phong cách sản xuất là kiểu cổ truyền và kiểu hiện đại.

Shōchū được chưng cất nhiều lần và một lần.

Luật thuế rượu của Nhật Bản phân loại shōchū thành hai loại: chưng cất một lần và nhiều lần.

• Shōchū chưng cất một lần là loại truyền thống, bắt nguồn từ vùng Kyushu, còn được gọi là shōchū chuẩn (本格焼酎, honkaku shōchū). Loại này có độ cồn dưới 36%, giữ nguyên được mùi vị tự nhiên của nguyên liệu.
• Shōchū chưng cất nhiều lần xuất hiện sau khi kỹ thuật chưng cất phương Tây được đưa vào. Loại này có độ cồn dưới 45%, mất đi mùi thơm tự nhiên do quá trình chưng cất nhiều lần.

Gần đây, tiêu thụ shōchū chưng cất một lần đã tăng mạnh.[1] Lưu trữ 2008-10-03 tại Wayback Machine[2] Lưu trữ 2013-07-27 tại Wayback Machine

Các loại shōchū theo nguyên liệu

Shōchū gạo

Shōchū được làm từ gạo Japonica tương tự như Nihonshu, nhưng có nồng độ cồn cao hơn. Loại này được sản xuất tại nhiều địa phương ở Nhật Bản, nhưng nổi tiếng nhất là ở Kumamoto, Akita và Niigata. Đặc biệt, shōchū Kumashōchū từ vùng đông nam Kumamoto rất nổi tiếng và được bảo hộ thương hiệu bởi chính quyền địa phương.

Shōchū lúa mạch

Shōchū được làm từ lúa mạch ban đầu xuất hiện trên đảo Iki, Nagasaki, nhưng hiện nay sản xuất chủ yếu tại Oita. Trước thập niên 1960, loại này không phổ biến, nhưng từ khi công nghệ trao đổi ion được áp dụng, shōchū lúa mạch Oita đã trở nên phổ biến và được bảo hộ thương hiệu.

Shōchū khoai lang

Shōchū là loại rượu được sản xuất từ thời kỳ Edo, chế biến từ khoai lang và phổ biến ở Kagoshima ngày nay.

Shōchū Satsuma của Kagoshima nổi tiếng với hương vị đặc trưng và đã được đăng ký làm thương hiệu.

Hương vị của shōchū khoai lang có một chút hơi khói, tương tự như rượu whisky.

Shōchū soba là loại rượu được chế biến từ ngũ cốc soba, xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1973 tại Miyazaki.

Shōchū soba là loại rượu đặc sản chỉ được sản xuất tại Miyazaki, nơi nổi tiếng với nguyên liệu soba chất lượng cao.

Tìm mua rượu shochu và phong tục uống shochu

Tại Kyūshū, trung tâm sản xuất rượu Shōchū, thì rượu Shōchū được ưa chuộng hơn rượu Sake rất nhiều. Trên thực tế, ở đây người ta gọi rượu Sake là rượu Shōchū. Ở Nhật Bản bạn có thể mua Shochu ở mọi nơi. Ở Việt Nam, bạn có thể mua rượu Shochu tại các cửa hàng và nhà hàng Nhật Bản. Giá của rượu Shochu Nhật Bản cũng khác nhau tùy vào loại và dung tích, trong khi các sản phẩm nhập khẩu có giá cao hơn so với sản xuất trong nước.

Cách uống rượu Shochu phụ thuộc vào sở thích của từng người. Nó có thể được uống kèm với nước nóng, soda, trà hoặc nước trái cây. Thông thường, Shochu thường được uống pha với nước nóng. Nước nóng được đổ vào ly trước, sau đó Shōchū được thêm vào mà không cần khuấy. Với tỉ lệ 6 phần Shochu và 4 phần nước nóng, ta sẽ có một loại đồ uống có độ cồn khoảng 15 độ, mang lại hương vị ngọt và thơm của Shochu, với nhiệt độ giống như sake loại Kan. Thông thường, lượng Shochu được nhiều hơn nước trong ly, tạo ra một mùi thơm dễ chịu và chỉ làm cho người uống nhẹ say.

Người Nhật thường uống rượu Shochu hoặc sake cùng nhau, thay vì uống một mình.

Shochu cocktail

Khi pha Shochu với các loại đồ uống khác, người ta gọi là Cocktail Shochu. Pha Shochu với nước trà, chanh, dâu và các loại nước trái cây khác sẽ mang lại cảm giác sảng khoái dễ chịu hơn cho người uống. Cocktail Shochu rất phổ biến trong các bữa tiệc đông người và có tính tự do pha chế, mỗi gia đình có thể tạo ra một loại cocktail Shochu riêng của mình mà không bị ràng buộc bởi bất kỳ công thức nào.

Loại cocktail Shochu phổ biến nhất là có vị chanh, được gọi là 'shochu mơ' ở Nhật. Công thức phổ biến để pha chế 'shochu mơ' là trộn một phần Shochu với hai phần nước soda và thêm siro từ quả mơ. Có thể thay mơ bằng chanh để tạo thành 'shochu cocktail chanh' hoặc Mojito chanh kiểu Nhật: Trộn lá bạc hà giã dập với đường nâu và nước cốt chanh. Thêm nước soda và đá bào. Đổ Shochu và nước soda lên trên. Trang trí với lá bạc hà và lát chanh. Uống bằng ống hút. Loại này rất được ưa chuộng tại các quán cà phê ở Nhật.