Trong giai đoạn 2016-2018, Shopee Việt Nam đã chấp nhận doanh thu bằng 0 và triển khai các chiến lược khuyến mãi lớn để chiếm thị phần.
Thương mại điện tử đang trở thành một phần không thể thiếu của nền kinh tế Việt Nam, mở ra một kỷ nguyên mới trong việc mua sắm và kinh doanh.
Trong năm 2022, thị trường thương mại điện tử bán lẻ tại Việt Nam đạt giá trị ước lượng là 16,4 tỷ USD, tăng trưởng ấn tượng 20% hàng năm.
Shopee tiếp tục là sàn thương mại điện tử dẫn đầu thị trường Việt Nam, giữ vững thị phần cao.
Trong tháng 11/2023, 4 sàn thương mại điện tử tại Việt Nam đạt tổng cộng 31.195 tỷ đồng giá trị giao dịch, với Shopee chiếm 72,7% thị phần.
Shopee tiếp tục dẫn đầu thị phần doanh thu với 72,7%, vượt xa TikTok Shop và Lazada.
Shopee, một nền tảng thương mại điện tử, ra đời từ năm 2015 bởi tập đoàn SEA, có trụ sở tại Singapore và hoạt động chủ yếu tại Đông Nam Á và Đài Loan. Ngoài việc cung cấp dịch vụ mua bán trực tuyến, Shopee còn kết nối người mua và người bán, hỗ trợ kinh doanh trên nền tảng số. Shopee mang đến nhiều loại sản phẩm khác nhau như thời trang, mỹ phẩm, đồ gia dụng, điện thoại, tivi, xe máy,...
Khi mới gia nhập thị trường Việt Nam, không chỉ riêng Shopee mà các sàn thương mại điện tử khác cũng đã phải tham gia vào cuộc chơi 'đốt tiền' để cạnh tranh giành thị phần và thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng từ truyền thống sang trực tuyến.
Ngoài việc phải đấu tranh với thói quen mua sắm của người tiêu dùng, các doanh nghiệp thương mại điện tử hiện đang đối mặt với một thách thức lớn đó là chi phí vận chuyển khá cao. Trong một buổi hội thảo do Shark Tank tổ chức, ông Nguyễn Đức Tài - Chủ tịch HĐQT của Đầu tư Thế giới Di động (MWG) đã phân tích về vấn đề này, so sánh chi phí giữa doanh nghiệp truyền thống như Thế giới di động với Tiki, Shopee, Lazada.
Ông Tài cho biết tỷ lệ chi phí thuê cửa hàng của Thegioididong.com chiếm dưới 2% so với doanh thu, con số này thấp hơn chi phí vận chuyển của các doanh nghiệp thương mại điện tử hiện nay. Ông chia sẻ rằng, chi phí vận chuyển để giao một túi hàng đến khách hàng chiếm khoảng 10% trên doanh thu của Bách Hoá Xanh.
'Trong cuộc chơi này, một số doanh nghiệp bỏ ra dưới 2% cho việc thuê mặt bằng, trong khi những chi phí khác như vận chuyển, logistics, khuyến mãi khổng lồ thì không có hồi kết. Chỉ có khi có một số doanh nghiệp rút tiền khỏi các doanh nghiệp thương mại điện tử này, chúng mới thất bại. Nhiều doanh nghiệp đã bị rút tiền và thất bại. Đây là cuộc chơi để tạo thói quen dữ dội. Nhưng việc duy trì thói quen này không phải là điều dễ dàng, đặc biệt khi không đạt được hiệu quả so với các doanh nghiệp truyền thống', ông Nguyễn Đức Tài chia sẻ.
Doanh số kinh doanh của Shopee tại Việt Nam phần nào thể hiện sự 'đốt tiền' của các sàn thương mại điện tử. Theo số liệu của chúng tôi, khi mới ra mắt tại Việt Nam, Shopee thậm chí đã thực hiện chiến lược 'trắng' doanh thu từ năm 2016 đến 2018 bằng cách tung ra hàng loạt mã khuyến mãi để chiếm thị phần. Kèm theo việc không có doanh thu, công ty này liên tục ghi nhận lỗ.
Nguồn dữ liệu: Vietdata
Nguồn dữ liệu: Vietdata
Tuy nhiên, từ năm 2019, Shopee đã bắt đầu ghi nhận doanh thu và tăng trưởng ổn định qua từng năm. Tuy nhiên, số lỗ của công ty cũng tăng theo, lên đến hàng nghìn tỷ đồng. Tổng số lỗ tích luỹ đến năm 2021 của Shopee gần 7.500 tỷ đồng.
Bất ngờ đến năm 2022, doanh thu của công ty tăng vọt lên 11.000 tỷ đồng, gấp gần hai lần so với năm trước đó. Đây cũng là năm đầu tiên Shopee có lãi với con số 3.000 tỷ đồng, giảm bớt phần nào số lỗ tích luỹ trước đó. Shopee cũng là đơn vị duy nhất trong ngành có lãi trong năm 2022.
Gần đây, nhiều chủ cửa hàng trên sàn thương mại điện tử Shopee bất ngờ phải chịu trừ tiền từ vài chục triệu đồng đến cả tỉ đồng trong tài khoản bán hàng vì bị cho là đã vi phạm chính sách của sàn. Họ được cáo buộc là đã cố ý lạm dụng các mã giảm giá trong các chương trình khuyến mãi để tìm cách lợi dụng không đúng cách.
Trong phản ứng với vụ việc này, Shopee cho biết sau khi kiểm tra và xác minh tính hợp lệ của các đơn hàng của cửa hàng theo quy định, họ đã thực hiện các biện pháp xử lý tài khoản vi phạm. Điều này bao gồm cấn trừ số tiền tương ứng với giá trị ưu đãi mà Shopee đã cung cấp cho các đơn hàng liên quan đến hành vi gian lận theo các chính sách hiện hành.
'Việc lạm dụng ưu đãi của Shopee được xem là hành vi vi phạm nghiêm trọng được quy định trong các chính sách của chúng tôi. Thời gian qua, nhiều cửa hàng đã cố ý lạm dụng các mã giảm giá trong các chương trình khuyến mãi, tìm cách lợi dụng không đúng cách. Hai hình thức gian lận chính là tạo đơn ảo để chiếm đoạt mã giảm giá trong các phiên trực tiếp và thay đổi ngành hàng sản phẩm để lấy mã giảm giá sai quy định' – Shopee nhấn mạnh.
Số tiền gian lận tối đa lên đến 10 triệu đồng/đơn hàng gian lận (đã bao gồm thuế giá trị gia tăng). Shopee tiến hành kiểm tra tính hợp lệ của các đơn hàng và xử lý hành vi gian lận bằng cách tính phí này theo số lượng đơn hàng gian lận được phát hiện và cấn trừ từ số dư tài khoản của cửa hàng trên Shopee.'
Chính sách này đã được thông báo đến các cửa hàng qua các kênh truyền thông chính thức của Shopee (thông báo trong ứng dụng, trang Shopee Uni…) từ ngày 26/12/2023.
Trọng Hiếu