Xe huyền thoại từng được ví như biểu tượng của quý tộc, có giá trị ngang bằng vài chỉ vàng mới có thể sở hữu, Babetta - hay còn được gọi là 'Ba bét nhè', đã trở thành kí ức đáng nhớ trong lòng những người Việt thuộc thế hệ 8X, 9X.
Lịch sử rực rỡ của thương hiệu Babetta - 'Ba bét nhè' từng lấp lánh một thời
Chiếc xe máy có bàn đạp Babetta từng được coi là biểu tượng của một thời đại quý giá và chỉ những người giàu có mới có khả năng sở hữu.
Đặc biệt, với những người thuộc thế hệ 8X, 9X, họ nhớ rằng cách đây vài thập kỷ, phải bỏ ra số tiền ngang ngửa vài chỉ vàng mới có thể sở hữu chiếc xe này.

Là phiên bản tiền thân của chiếc xe Babetta huyền thoại.
Mặc dù quen thuộc nhưng hiếm ai biết rằng lịch sử tên gọi Babetta bắt nguồn từ cái tên của một cô gái.
Được biết, Babetta là dòng xe moped - xe máy có bàn đạp của nhà máy JAWA (hay còn gọi là Tiệp Khắc cũ). JAWA bắt nguồn từ sự hợp nhất giữa JAWA và một nhà máy sản xuất đạn được thành lập vào năm 1928 với tên Ceske Municne a Korodelne Zavody Brno, sau đó đổi tên thành Povazska Strojarne (PS) sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai.
Babetta ban đầu ra đời để phục vụ nhu cầu xuất khẩu sang các quốc gia trong cùng khối như Hungary, Bulgaria, Romania, và Đông Đức với thương hiệu Manet.
Có hai phiên bản của dòng xe này, bao gồm loại moped với bánh 23 inch và loại với bánh 16 inch. Năm 1970, nhà máy chỉ sản xuất 100 chiếc xe để chạy thử và quảng bá sản phẩm.
Đến năm 1971, dòng xe này mới chính thức ra mắt thị trường. Lúc đó, xe chưa có giảm xóc sau, nhưng đã được trang bị hệ thống đánh lửa - một trong những yếu tố chỉ có ở các xe ô tô.
Tuy nhiên, tên Manet dường như quá phức tạp và ít được sử dụng rộng rãi, vì vậy nhà máy quyết định đổi sang một cái tên mới.
Quá trình tìm kiếm một tên thương mại thực sự là một nhiệm vụ khó khăn nhưng cũng khiến nhiều người phải mỉm cười khi điều tra.
Babetta được lấy cảm hứng từ một bài hát rất nổi tiếng mang tên 'Babettasla do sveta' (Babetta bước vào thế giới), trong đó Babetta là tên của một cô gái được miêu tả là xinh đẹp và năng động.
Nhìn thấy sức ảnh hưởng của bài hát vào thời điểm đó và mong muốn giới thiệu sản phẩm mới của mình tới thị trường thế giới, JAWA quyết định chọn tên Babetta làm tên chính thức và cho đến nay vẫn tồn tại qua thời gian.



Những chiếc xe Babetta cùng các cô gái xinh đẹp ở Đông Âu thời xưa.
Khi sản phẩm mới ra mắt, lượng bán của Babetta với bánh 23 inch không đạt như dự kiến, buộc nhà máy phải phát triển thế hệ thứ hai với bánh nhỏ hơn, chỉ có 16 inch, với tên gọi Babetta 206.
Thay đổi đột phá này của Babetta nhanh chóng được yêu thích tại Mỹ và Đức, với hơn 18.000 chiếc xe được bán ra tại Đức trong tổng số 60.000 chiếc trên toàn thế giới.
Vào năm 1975, xe được bổ sung hệ thống giảm xóc sau với tên gọi Babetta 207. Thành công lớn của chiếc moped phải kể đến năm 1976, khi 100% số xe sản xuất đều dành cho xuất khẩu.
Một thời gian sau đó, các mẫu xe được trang bị đèn chiếu sáng 'Green-Light', với tốc độ tối đa chỉ ở mức 40 km/h.
Năm 1983 là thời điểm Babetta trải qua sự đổi mới. Với phiên bản Babetta 210, xe có thiết kế hoàn toàn mới và nâng cấp động cơ với hộp số tự động 2 cấp.

Xe Babetta phiên bản 210.
Vào năm 1986, PS quyết định di dời toàn bộ quy trình sản xuất tới vùng nông thôn Kolarovo gần biên giới với Hungary.
Sự thiếu liên lạc giữa nhà máy mới và nhà máy cũ đã khiến cho các sản phẩm từ Kolarovo không còn được ưa chuộng như trước, tuy nhiên vẫn có nhiều phiên bản Babetta phát triển từ chiếc xe phiên bản 210.
Khi kỷ nguyên của khối Liên Xô kết thúc, sự thành công của 'Ba bét nhè' cũng bị ảnh hưởng.
PS hợp tác với Piaggio để tung ra moped mới mang tên Korado, dựa trên cơ sở của các chiếc Babetta gốc.
Trong khi đó, thương hiệu Babetta tiếp tục với mẫu 225, sau đó được chuyển giao cho một nhà máy sản xuất xe moped ở Riga, Latvia, và sản xuất mẫu Babetta 134.
Với sự xuất hiện của các mẫu xe nhỏ trong thời kỳ khủng hoảng chính trị, lượng tiêu thụ giảm đi một cách đáng kể. Vì vậy, vào năm 1997, việc sản xuất Babetta chính thức dừng lại.
Thời kỳ hoàng kim của Babetta - 'Ba bét nhè' trở thành thương hiệu chiếm lĩnh thị trường xe ở Việt Nam
Trong những năm 80 của thế kỷ trước, Babetta là một trong những thương hiệu xe phổ biến tại Việt Nam. Chỉ những gia đình khá giả hoặc có điều kiện ở vùng miền, hoặc có người thân làm việc ở Tiệp Khắc mới có thể sở hữu loại xe này.
Tuy nhiên, không phải ai đi xuất khẩu lao động cũng có thể mua được, vì vào thời điểm đó việc chọn lựa nhân viên rất nghiêm ngặt, đặc biệt là khi đi xuất khẩu lao động sang Tiệp Khắc, vì vậy người sở hữu một chiếc Babetta càng tự tin và kiêu hãnh hơn.
Mặc dù sinh ra cùng thời với thương hiệu Simson, nhưng 'Ba bét nhè' không kém phần sang trọng, hấp dẫn và tinh tế trong từng chi tiết của sản phẩm.
Vào những năm 1981, Babetta đã chính thức có mặt tại Việt Nam và chiếm trọn trái tim của mọi người dân, bao gồm cả những người khó tính nhất, khiến họ không thể không lựa chọn một chiếc làm phương tiện đi lại.

Thời điểm đó, với chế độ bao cấp và cuộc sống khó khăn, việc sở hữu ít nhất một tài sản quý giá như vậy là niềm kiêu hãnh và ước mơ của nhiều người. Có người thậm chí sẵn lòng bán nhà mặt phố để có thể sở hữu chiếc 'Ba bét nhè' chỉ để sử dụng khi chơi chạy.
Chính vì vậy, thương hiệu Babetta đã được gắn với danh xưng 'chiếc xe quý tộc'.
Thương hiệu Babetta còn tồn tại đến bây giờ không?
Mặc dù đắt đỏ và được ưa chuộng, nhưng Babetta vẫn có những hạn chế. Sau vài năm sử dụng, sản phẩm này nhanh chóng xuống cấp, với các vấn đề thường gặp như phanh kém, khó khởi động, hỏng đèn, còi,... Do đó, thay vì xuất hiện trên đường phố với phong cách sang trọng, 'Ba bét nhè' dần trở thành chiếc xe chuyên chở hàng hóa ở vùng nông thôn.
Vào đầu thế kỷ 21, gần như không còn thấy 'Ba-bét-nhè' trên đường phố Thủ đô. Chất lượng xuống cấp đến mức khiến mỗi khi xuất hiện, chiếc xe này trở thành mối nguy hiểm đối với những người xung quanh.


Năm 2006, Hà Nội đã chính thức thu hồi dòng xe Babetta và cấm hoạt động của chúng trên đường phố nhằm giảm tai nạn.
Gần đây, Babetta lại xuất hiện trở lại ở vùng nông thôn, khi những chiếc Wave hay Dream cổ trở nên đắt đỏ hơn, là lúc giới trẻ hứng thú và tự hào khi sở hữu những chiếc 'Ba bét nhè' - biểu tượng đã từng rất phổ biến.