Một loài sứa bất tử có thể lừa trái tử bằng cách quay trở lại hình thức sống ban đầu khi thời gian của nó sắp hết.
Sứa Turritopsis dohrnii, cỡ nhỏ gần như một móng tay út, có khả năng tái sinh kì diệu. Loài này bắt đầu với một giai đoạn polyp vô tính và sau đó phát triển thành dạng medusa trưởng thành - một tên xuất phát từ hình dạng của sứa giống như Medusa trong thần thoại Hy Lạp.
Trái khác với loài sứa thông thường, khi một cá thể có thể nở từ một quả trứng được thụ tinh và phát triển thành hình dạng ấu trùng, sau đó trôi dạt trước khi bám vào đáy biển và phát triển thành polyp. Sau đó, nó sinh sản vô tính và phát triển ra nhiều con sứa nhỏ, sẵn sàng đối mặt với cái chết sau một khoảng thời gian.
Với loài sứa bất tử Turritopsis dohrnii, chúng trải qua các giai đoạn ban đầu tương tự, nhưng khi đến lúc chết, con trưởng thành thực hiện một hành động kỳ diệu. Thay vì chết, nó lật ngược chu trình sống, co lại và hình thành một khối cầu 'cysto' bám vào đáy biển và phát triển thành một polyp mới. Polyp này sau đó tạo ra các con sứa nhỏ, tạo thành một chu kỳ tái sinh liên tục.
Bộ gen của loài sứa bất tử đã được giải mã trong một nghiên cứu vào năm 2022 liên quan đến việc giải mã vật liệu di truyền của loài sứa này, giống như việc mở cuốn sách hướng dẫn khổng lồ. Bằng cách sử dụng các công cụ sinh học khác nhau và so sánh bộ gen, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một số biến thể gen giúp kéo dài tuổi thọ và khả năng tái sinh của loài sứa bất tử.
Các biến thể này tập trung vào khả năng sửa chữa và sao chép ADN, tạo ra quần thể tế bào gốc mới, tăng cường giao tiếp tế bào và tái tạo tế bào bị tổn thương do oxy hóa, cũng như duy trì telomere - phần đầu của nhiễm sắc thể có thể bị bong ra khi động vật già đi. Đây là những quá trình quan trọng liên quan đến tuổi thọ và quá trình lão hóa ở con người. Họ cũng xác định một loạt thay đổi trong biểu hiện gen - thông qua một quá trình được gọi là sự khác biệt hóa - giúp loài sứa thiết lập lại đồng hồ sinh học của chúng.
Tuy có những đặc điểm di truyền đặc biệt, ngay cả T. dohrnii cũng không sống mãi. Thực tế, tuổi thọ của loài sứa này ngắn hơn nhiều so với con người bình thường, vì không có cơ chế sinh học nào giúp chúng tránh khỏi việc trở thành mồi cho những sinh vật lớn hơn trong đại dương như rùa.
Mặc dù loài sứa bất tử giữ nhiều bí quyết chống lão hóa, nhưng con người không thể áp dụng điều đó cho bản thân.
'Rất không may, cơ thể con người không thể tái tạo những gì loài sứa làm', Daniel Maeso Miguel và Maria Pascual Torner, tác giả của nghiên cứu, cho biết.
'Không có sự sống nếu không có cái chết. Mọi hệ thống, giống như loài người hoặc cơ thể của chúng ta, đều cần cái chết của một số bộ phận để duy trì sự cân bằng và tồn tại.'
Tham khảo IFL Science