Single-slot Finality là gì? Ethereum có được gì từ việc tiếp cận này?

Gần đây, không chỉ Ethereum mà cả các hệ sinh thái mới đều đặt sự quan tâm vào 'Single-slot Finality'. Vậy khái niệm này có điều gì đặc biệt và ảnh hưởng của nó là gì? Mời bạn cùng khám phá trong bài viết dưới đây nhé!

Tôi hiểu rằng khái niệm kỹ thuật này có thể khá khó hiểu và gây khó chịu khi đọc. Vì vậy, chúng ta nên phân tích từng phần để giảm thiểu sự khó khăn khi tiếp cận.

Finality là gì?

Finality đơn giản là trạng thái mà blockchain cố định và ghi nhận hoàn toàn giao dịch. Điều này làm cho việc tấn công để thay đổi dữ liệu trong quá khứ trở nên khó khăn và đòi hỏi chi phí tài chính cao.

Đối với blockchain Ethereum hiện tại, mỗi Epoch có 32 block (hoặc 32 slot), và cần có 2/3 tổng số ETH đặt cược vào mạng lưới để Epoch đó được 'finalized' và trạng thái Finality được xác nhận.

Ví dụ, khi theo dõi thông tin về các Block trên Etherscan, xem mục Status, bạn có thể biết được Block đã được 'Finalized' hay chưa. Trạng thái 'Unfinalized' nghĩa là giao dịch vẫn chưa được Blockchain chấp nhận hoàn toàn.

Khi giao dịch, block và Epoch đạt trạng thái Finality, người muốn tấn công phải cam kết đốt tối thiểu 1/3 lượng ETH trong mạng lưới để thay đổi dữ liệu.

Single-slot là gì?

Như đã đề cập trước đó, trên mạng lưới Ethereum, mỗi Epoch có 32 slot. Mỗi slot này tượng trưng cho 1 Block và các giao dịch của chúng ta sẽ được ghi vào từng Block này.

Quay trở lại với Etherscan, khi kiểm tra mục 'Proposed On', chúng ta sẽ biết Block này thuộc Slot nào và Epoch nào. Còn mục 'Transactions' sẽ cho biết số lượng giao dịch trong Block.

Số slot trong mỗi Epoch sẽ khác nhau trên các mạng lưới khác nhau, ảnh hưởng đến tốc độ xử lý giao dịch của từng blockchain.

Tổng hợp 2 khái niệm trên, chúng ta có thể hiểu rằng Single-slot Finality giảm thời gian 'đóng dấu' blockchain từ 1 Epoch (32 slot) xuống chỉ còn 1 slot.

Tại sao cần Single-slot Finality?

Đầu tiên, điều quan trọng nhất là đảm bảo an toàn cho mạng lưới. Khi giao dịch hoặc khối đã được 'Finalized', mạng lưới được xem là an toàn tính đến thời điểm đó. Finalize từng slot đảm bảo tính ổn định và an toàn trong xác thực mạng lưới, giảm khả năng Reorg hoặc fork blockchain.

Tiếp theo là hạn chế MEV. Thông tin về khối giao dịch đã được công khai và cần thời gian để 'finalized', giới hạn khả năng điều chỉnh thứ tự giao dịch.

Bên cạnh đó, với sự phát triển của các Layer-2, giao tiếp giữa các lớp gặp nhiều trì trệ. Chờ Finality Layer-1 có thể gây trì trệ kỹ thuật cho Layer-2 và Mainnet Layer-1.

Ngoài lề, vào tháng 05/2023, vấn đề phần mềm Client gây sự cố với 'Ấn định - Finality' trên mạng lưới Ethereum. Đã kích hoạt cơ chế khẩn cấp để khắc phục. Xem thêm trong tập podcast tại link dưới đây!

Nhược điểm của Single-slot Finality

Dù có nhiều lợi ích, triển khai cơ chế này không hề đơn giản...

Áp lực lên các Validator tăng lên vì thời gian Finalize ngắn hơn, gây ra khối công việc và phức tạp hơn trong giao tiếp của các node trong mạng lưới.

Số lượng Validator cũng ảnh hưởng đến thời gian Finalize. Để giảm thời gian Finalize, số lượng Validator cũng phải giảm, ảnh hưởng đến tính phi tập trung.

Các đề xuất liên quan

Với những hạn chế đã nêu, làm sao Ethereum có thể thực hiện 'Single-slot Finality'?

Một giải pháp cho vấn đề này là loại bỏ giới hạn 32 ETH cho một Validator. Điều này cho phép gộp các Validator lại thành một hợp thể lớn hơn, giảm áp lực và phức tạp trong giao tiếp của các node trong mạng lưới.

Tuy nhiên, tăng số lượng ETH yêu cầu có thể tạo rào cản cho người mới tham gia. Giải pháp này vẫn còn trong quá trình thăm dò.

Một đề xuất khác là tạo nhiều tầng quản trị hơn, gọi là Committee. Cấu trúc này chia nhỏ các Validator thành từng hội đồng nhỏ và ký xác thực của họ sẽ được tổng hợp thành Main Subnet.

Tuy nhiên, cấu trúc hiện tại chưa đủ để triển khai Single-slot Finality, vì vậy có đề xuất tạo thêm tầng quản trị, tăng số lượng Validator.

Vitalik Buterin đề xuất tạo một Super-Comitee, nhưng đây đặt ra nhiều vấn đề về lựa chọn Validator và rủi ro 'Giảm rào cản tấn công 51%'.

Các dự án lựa chọn Single-slot Finality

Ngoài Ethereum, các hệ sinh thái mới sau này cũng đang chuyển sang cách tiếp cận xác thực từng slot.

Monad là một EVM blockchain mới với cách tiếp cận Parralel Execution và cũng sử dụng Single-slot Finality để tăng tốc độ xử lý mạng lưới.

SEI cũng mới nổi với cơ chế Single-slot Finality để nâng cao hiệu suất xử lý giao dịch.

Tính đến thời điểm này, thông tin về các blockchain lựa chọn hướng đi này vẫn còn hạn chế, hy vọng nhận được đóng góp thông tin từ các độc giả.

Lưu ý, các dự án được liệt kê ở đây chỉ mang tính chất tổng hợp thông tin và không phải là lời khuyên đầu tư.

Tạm kết

Đây là một hướng tiếp cận mới của các giải pháp hệ sinh thái trong tương lai. Với Ethereum, để chuyển đổi sang cách tiếp cận này sẽ đòi hỏi thời gian và thậm chí những thay đổi cơ bản dưới hạ tầng như Verkle Tree hay Danksharding. Do đó, hiện tại từ khoá Single-slot Finality nên được theo dõi phát triển, không nên coi quá mức quan trọng và triển khai ngay lập tức.

Mytour