Sinh vật huyền bí hay sinh vật thần thoại là những thực thể, thường là động vật, được miêu tả trong các câu chuyện không có thật, văn hóa dân gian, truyền thuyết hoặc các huyền thoại chưa được chứng minh và đôi khi liên quan đến các hiện tượng siêu nhiên. Các động vật huyền thoại như rồng, phượng hoàng, kỳ lân đã được nhắc đến trong các bản ghi chép của các học giả cổ đại. Tuy nhiên, vì thiếu các hóa thạch chứng minh, tính xác thực của các bản ghi này thường bị đặt câu hỏi bởi các nhà động vật học hiện đại. Một số sinh vật thần thoại có thể cũng được gọi là sinh vật kỳ bí (sinh vật bí ẩn hay sinh vật huyền bí), mặc dù những thuật ngữ này không hoàn toàn đồng nghĩa.
Thời kỳ Trung Cổ
Nhiều sinh vật huyền thoại có nguồn gốc từ các tác phẩm của thời Trung Cổ. Những mô tả này thường được dùng để truyền đạt những khái niệm quan trọng và thông điệp qua biểu tượng và ẩn dụ, thay vì giải thích theo nghĩa đen. Rồng là một ví dụ điển hình của sinh vật huyền thoại với chức năng ngụ ngôn trong thời Trung Cổ. Rồng thường được so sánh với con rắn nhưng có đặc điểm mạnh mẽ hơn nhiều. Nó được cho là lớn hơn tất cả các loài động vật khác và không cần nọc độc để giết hại. Trong Kinh Thánh, rồng thường được liên kết với ma quái và được dùng để biểu thị sự phạm tội trong thời Trung Cổ.
Cộng đồng thời Trung Cổ không chỉ áp dụng các thuộc tính huyền thoại cho động vật tưởng tượng mà còn cho các loài động vật thực. Ví dụ, chó đực đen được tin rằng có thể bảo vệ ngôi nhà khỏi các điều xấu, trong khi một dấu vết trên tai trái của chó được xem như bùa hộ mệnh có khả năng giảm đau. Con voi cũng được sử dụng nhiều trong biểu tượng, thường được liên kết với tôn giáo và được coi là biểu tượng của vẻ đẹp thanh thoát và quyền lực của Thiên Chúa.
Các sinh vật thần thoại khác
Hy Lạp cổ đại
- Medusa trong thần thoại Hy Lạp là một sinh vật ghê rợn với thân rắn, vốn là một người phụ nữ đẹp quyến rũ với mái tóc bồng bềnh. Medusa tự mãn cho rằng mình xinh đẹp hơn nữ thần Athena, điều này đã thu hút sự chú ý của Poseidon. Athena đã biến Medusa thành một quái vật với khả năng biến người thành đá chỉ bằng cái nhìn, biến tóc của nàng thành rắn và tay thành đồng với móng sắc bén. Medusa trở thành một nữ quỷ khủng khiếp, không ai dám lại gần, và đặc biệt là nàng không làm hại phụ nữ.
- Chimera là một con quái vật đáng sợ với khả năng phun lửa, có thân sư tử, đuôi rắn và thêm đầu dê cùng đầu rồng trên lưng.
- Hydra, một con rắn khổng lồ nhiều đầu, sống ở đầm lầy Lerna của Hy Lạp. Máu của nó độc hại và hơi thở của nó có thể giết người. Theo truyền thuyết, chặt đầu Hydra sẽ khiến hai đầu mới mọc ra. Con quái vật này được dũng sĩ Hercules tiêu diệt.
- Cyclops là một quái vật khổng lồ với một mắt giữa trán. Dù có những cuộc tấn công con người, Cyclops thường là những vị thần tốt bụng và làm việc với thần thợ rèn Hephaistos.
- Minotaur, quái vật nửa người nửa bò trong thần thoại Hy Lạp, gây kinh hoàng cho đảo Crete. Vua Minos đã yêu cầu Daedalus xây một mê cung để giam giữ Minotaur và hàng năm, đưa 14 người con trai và con gái từ Athens để Minotaur ăn thịt.
- Cerberus, con chó ba đầu của Hades, canh giữ cổng địa ngục với cái đuôi rắn, nhưng vẫn ao ước có một cái đầu người.
- Typhon, sinh vật khổng lồ với hàng trăm đuôi rắn, âm mưu lật đổ Zeus. Zeus đã đánh bại Typhon và chôn vùi dưới núi lửa Etna.
- Nymph là những sinh linh thuần khiết của thiên nhiên, với vẻ đẹp tuyệt vời và khả năng tàng hình. Họ thường bị những người đàn ông săn đuổi và có thể tạo ra cơn lốc khi bị chọc tức.
- Catoblepas, quái vật với thân trâu và đầu bò, có khả năng giết con mồi bằng hơi thở và ánh nhìn. Nó ăn cỏ độc và có thể hóa đá con mồi.
- Aspidochelone, rùa khổng lồ trong thần thoại Hy Lạp, với mai giống hòn đảo, có cây cỏ và động vật sống trên đó. Nó chỉ lặn xuống biển khi bị đốt lửa trên lưng, khiến các thủy thủ chết đuối và phá hủy tàu thuyền.
- Chim lửa, chim tự thiêu và tái sinh từ tro bụi, là họ hàng gần của phượng hoàng. Nó phát sáng rực rỡ với lông đỏ, cam và vàng, có thể mang đến phước lành.
- Yale, quái vật với hàm lợn và đuôi voi, có sức mạnh vượt trội. Sừng của Yale có thể quay để tấn công kẻ thù từ mọi hướng.
- Laestrygonians, quái vật khổng lồ, thô lỗ và ăn thịt người xuất hiện trong Odyssey của Homer. Chúng cao 3m, hung dữ và tiêu diệt người bằng một cú đấm, uống máu và kêu gọi quái vật khác để bao vây Odysseus.
- Lamia, nữ quỷ nửa người nửa rắn, vốn là tình nương của thần Zeus. Hera đã làm cho Lamia mất trí, ăn thịt con cái của mình và sau đó biến thành quái vật chuyên hút máu trẻ con vì ghen tức.
- Pegasus
Châu Âu
- Kelpie, hay còn gọi là hà bá, là một sinh vật kỳ bí sống tại các con sông và hồ ở Scotland. Thường được hình dung như một con ngựa trắng lấp lánh, Kelpie dễ dàng lừa gạt những người hiếu kỳ. Khi ai đó cưỡi lên, Kelpie sẽ kéo nạn nhân xuống nước sâu và nuốt chửng. Một phiên bản khác của Kelpie là quái vật Glashtyn trên đảo Nykur, Ireland.
- Basilik là một sinh vật huyền bí với sự kết hợp của gà, rắn, dơi và nhiều loài động vật khác. Theo truyền thuyết, Basilik được sinh ra từ quả trứng của gà trống mà cóc ấp. Hơi thở hoặc cái nhìn của Basilik có thể giết chết bất cứ ai ngay lập tức.
- Chó ma (Black Shuck) là một linh hồn chó sói lang thang ở Norfolk và Suffolk, Anh. Bóng ma này thường xuất hiện trong rừng với hàm răng đen và đôi mắt đỏ hoặc xanh lục như mắt mèo. Theo dân gian, chỉ cần nhìn thấy Black Shuck hoặc chạm mặt nó, bạn sẽ chết trong vòng một năm.
- Strigoi là loại ma cà rồng trong văn hóa Rumani. Có hai dạng Strigoi: 'Strigoi mort' - xác chết sống dậy và 'Strigoi viu' - ma cà rồng sống hoặc phù thủy. Strigoi có thể là yêu tinh vô hình quấy rối gia đình bằng cách di chuyển đồ đạc và ăn cắp thức ăn. Người Rumani tin rằng, nếu có cuộc sống đầy đau khổ và bị mèo đi theo quan tài, bạn có thể trở thành Strigoi khi chết. Những đứa trẻ dị dạng khi sinh ra cũng có thể trở thành ma cà rồng. Các biện pháp phòng chống Strigoi bao gồm ánh sáng mặt trời, tỏi và đạn bạc. Để ngăn không cho một người chết biến thành Strigoi, người thân sẽ để một chai rượu vang quanh xác trong 6 tuần.
- Garou Loup là ma sói trong văn hóa Pháp, đặc biệt vì chúng có thể biến hình từ sói sang người theo ý muốn, đặc biệt vào đêm trăng tròn. Garou Loup giữ được trí thông minh của con người, khiến nó trở thành một trong những quái vật nguy hiểm và tàn ác nhất.
- Gjenganger là một loại quái vật Bắc Âu, được cho là những người chết do ám sát hoặc tự tử trở lại để báo thù. Gjenganger thích bạo lực và lan truyền bệnh tật hiểm nghèo cho cộng đồng. Chúng thường kẹp nạn nhân và cắn vào mặt, khiến bệnh tật từ chúng lây lan gây ra đại dịch khủng khiếp.
- Banshee là ma nữ trong văn hóa Ireland và Scotland, thực chất là một nàng tiên sống cô đơn trong rừng. Hình dạng của Banshee có thể từ xinh đẹp đến xấu xí. Khi Banshee kêu khóc, một cái chết sẽ xảy ra gần đó. Tuy nhiên, đôi khi Banshee cũng tốt bụng. Vào năm 1437, nhiều câu chuyện kể rằng, vua James I của Scotland đã được cứu khỏi âm mưu ám sát nhờ dự đoán của một Banshee.
- Cockatrice là một quái vật có đầu gà trống và phần thân của rồng. Chỉ cần nhìn vào mắt của Cockatrice, bạn sẽ lập tức biến thành đá. Huyền thoại về nọc độc của Cockatrice có thể xuất phát từ rắn hổ mang Ai Cập, loài rắn có khả năng phun nọc độc từ xa.
- Chằn tinh là một quái vật có hình người nhưng rất hung dữ và độc ác. Với cái đầu lớn, nhiều tóc và râu, miệng có hai răng nanh lớn cùng sức mạnh đáng kinh ngạc, chằn tinh xuất hiện trong các truyện thần thoại như một kẻ xấu xa, chuyên cướp bóc, ăn thịt người và tiêu diệt động vật. Chúng thường sống trong rừng sâu hoặc hang đá, có mùi hôi thối và hoạt động chủ yếu vào ban đêm.
- Dybbuk theo thần thoại Do Thái là những linh hồn quỷ dữ cực kỳ ác độc. Chúng có sức mạnh vượt trội và có khả năng chiếm hữu linh hồn người khác. Dybbuk thường xâm nhập vào người sống để thực hiện kế hoạch trả thù. Những người bị Dybbuk chiếm hữu sẽ trở nên hung dữ và phá phách.
- Nachzehrer là một loại ma quái trong thần thoại Đức, xuất hiện khi một người tự tử hoặc chết vì tai nạn. Theo một số truyền thuyết, người đầu tiên chết trong một đại dịch sẽ trở thành Nachzehrer. Khi đội mồ sống dậy, chúng sẽ ăn thịt người thân của mình trước, sau đó mới đến những người khác. Chúng cũng có thể ăn chính cơ thể mình để thỏa mãn cơn đói.
- Huginn và Muninn là hai con chim trong thần thoại Na Uy, biểu tượng của sự thông thái. Chúng đã hy sinh đôi mắt để đổi lấy tri thức. Huginn đại diện cho sự khôn ngoan, còn Muninn là biểu tượng của trí tuệ. Đây là những sinh vật quan trọng trong thần thoại Na Uy.
- Ma cà rồng xuất hiện lần đầu vào năm 1734 tại Rumani và đã trở thành một phần của văn hóa dân gian, cũng như tác phẩm Dracula của Bram Stoker. Theo truyền thuyết, ma cà rồng từng là con người; sau khi bị ma tấn công và chết, họ trở lại từ nấm mồ để trở thành quỷ hút máu khủng khiếp.
Châu Á
- Lamastu (hay còn gọi là Lamashtu) là một nữ thần hung tợn nổi tiếng với việc tấn công con người. Lamastu được miêu tả với đôi cánh, vuốt chim và đôi khi có đầu sư tử. Theo truyền thuyết Assyrie, Lamastu (con gái của thần Anu) thường lẻn vào nhà vào ban đêm để bắt cóc hoặc giết trẻ em và bào thai trong bụng phụ nữ. Bà cũng tấn công người lớn, hút máu thanh niên, gây dịch bệnh, chứng vô sinh và những cơn ác mộng. Để bảo vệ mình, phụ nữ mang thai thường đeo bùa với hình ảnh của Pazuzu - một hung thần khác, là kẻ thù của Lamastu.
- Manticore: Với hình dạng đầu người và thân mình sư tử, Manticore là một trong những quái vật đáng sợ nhất ở Trung Đông. Người Ba Tư gọi nó là cỗ máy ăn thịt người vì sự hung bạo và tàn ác của nó.
- Vetala: Trong truyền thuyết Ấn Độ, Vetala được coi là một trong những quái vật ghê rợn nhất. Sinh sống trong nghĩa trang dưới hình dạng dơi, Vetala thường đi lang thang để giết trẻ em và vật nuôi. Nó cũng được mô tả là kẻ chiếm hữu linh hồn, làm nô lệ hoặc vệ sĩ cho các phù thủy xấu xa.
- Kiến khổng lồ trong thần thoại Trung cổ: Thần thoại kể rằng có một loài kiến khổng lồ tại một nơi xa xôi trên Trái đất, có nhiệm vụ canh giữ kho báu ở những sa mạc hoang vắng, nơi ít người đặt chân đến.
- Vritra: Là một loài rồng trong vũ trụ Vitra, Vritra nổi tiếng trong truyền thuyết Ấn Độ với khả năng hấp thụ tinh hoa vũ trụ và cai quản các ngọn núi vĩ đại. Để chinh phục Vritra, bạn cần quyền lực của sấm sét giống như thần Indra, nhưng dù máy phát điện lớn nhất hiện nay cũng không thể so sánh với Vritra.
- Ananta Shesha với 1.000 cái đầu ở Ấn Độ: Ananta được xem là kẻ hủy diệt sự sáng tạo và sự sống khi nhốt Thần Vishnu giữa hàng nghìn cái đầu của mình. Là một vị thần rồng đáng sợ với nhiều cái đầu, Ananta thường gặp khó khăn vì mỗi cái đầu lại có một ý kiến khác nhau.
- Rồng Phật Apalala của Pakistan: Apalala là một loài rồng Pakistan với đầu người, hai chân và không có cánh, sống ở sông Swat. Apalala coi mình là tín đồ của đạo Phật và đã được Phật thu nhận làm đệ tử. Khi đạt được sự tĩnh tâm tuyệt đối, Apalala sẽ ban mưa cho mùa màng bội thu. Tuy nhiên, khi cư dân quên mất sự giúp đỡ của mình, Apalala trở nên giận dữ và cầu nguyện để trở thành một loài rồng ác độc, gây ra bão lũ và phá hủy đất đai.
- Chim khổng lồ trong thần thoại Ba Tư và Ấn Độ: Loài chim này được mô tả là cực kỳ nguy hiểm và thường trở thành bữa ăn của chúng.
- Quái vật sói lai sư tử Crocotta: Sinh vật này có hình dạng giống chó và thường lang thang quanh Ấn Độ để săn người và ăn thịt. Crocotta được biết đến với khả năng bắt chước giọng nói của con người để thu hút nạn nhân, sau đó xé xác họ. Trong các truyền thuyết Ấn Độ và Ethiopia, Crocotta được mô tả như một con thú lai sói hoặc sư tử lai sói với con mồi ưa thích là con người.
- Hồ ly tinh
Nhật Bản
- Oni là những quái vật có gương mặt quái dị với sừng dài, mắt lồi, và nụ cười hiểm ác lộ ra những chiếc răng nanh sắc nhọn. Chúng thường có làn da màu đỏ, xanh dương hoặc đen, hay đeo khăn da hổ và cầm chùy sắt. Oni nổi tiếng với tính cách câm lặng nhưng cực kỳ hung ác và hiểm độc.
- Rokurokkubi là những nữ yêu quái có cổ dài và linh hoạt. Ban ngày chúng trông như người bình thường, nhưng đêm đến, cổ của chúng có thể kéo dài ra để bí mật theo dõi và gây sợ hãi. Rokurokkubi cũng có khả năng biến mặt thành những hình dạng quái dị để tăng thêm sự khủng khiếp.
- Yuki Onna là một ma nữ tuyết, xuất hiện trong bộ kimono trắng vào những đêm bão tuyết. Cô có thể làm đông cứng những lữ khách lạc đường bằng hơi thở lạnh giá của mình. Dù nổi tiếng với sự độc ác, Yuki Onna cũng là hình ảnh của sự cô đơn và lạnh lẽo như tuyết.
- Kuchisake Onna là người phụ nữ với miệng bị rạch, thường lang thang trong đêm với khuôn mặt được che kín. Khi gặp ai đó, bà ta sẽ hỏi: 'Trông tôi có đẹp không?'. Nếu người đó trả lời có, bà sẽ lộ ra miệng bị rạch và hỏi lại câu hỏi đó. Nạn nhân thường bỏ chạy và la hét, và nếu bị bắt, nam sẽ bị giết và nữ sẽ trở thành một Kuchisake Onna khác.
- Noppera Bou hay còn gọi là ma vô diện, xuất hiện để dọa dẫm người khác nhưng không gây hại. Chúng thường hiện ra như những người bình thường, nhưng sau đó sẽ làm biến mất các đặc điểm trên mặt, chỉ còn lại một khuôn mặt trống trơn không có mắt, mũi, miệng.
- Hitosume là yêu tinh một mắt với một con mắt lớn nằm giữa trán. Nó có vẻ ngoài giống như cái đầu cạo trọc của thầy tu, gây ra sự sợ hãi mà không cần sử dụng các chiêu trò lừa gạt.
- Tengu là một loài quỷ với cái mũi dài và mặt đỏ, thường mặc áo của yamabushi (thầy tu núi) và đi guốc gỗ cao. Tengu có khả năng biến hình và thường bắt cóc trẻ em và phụ nữ. Chúng là những sinh vật nửa người nửa quạ, với mỏ lớn, cánh dài và móng vuốt sắc nhọn. Tengu có thể bay nhanh và thích trêu chọc con người, nhưng hiếm khi giết người. Chúng sống như loài chim, từ trứng lớn và làm tổ trên cây cổ thụ.
- Kappa là loài quái vật thủy sinh có hình dạng giống khỉ hoặc ếch hơn là người. Chúng có một cái đĩa trên đầu chứa nước, giữ sức mạnh của mình. Với mũi khoằm, mắt tròn và bốn chi có màng, Kappa sống ở cả trên cạn và dưới nước, chuyên dìm chết nạn nhân và hút hết nội tạng của họ.
- Baku là một yêu quái tốt bụng trong thần thoại Nhật Bản, nổi tiếng với việc ăn giấc mơ, đặc biệt là những ác mộng.
- Kerakera Onna là một con ma kỳ quái với tiếng cười rùng rợn. Đối với một số người, không gì đáng sợ hơn tiếng cười của Kerakera Onna, nhưng cũng có người thấy nó mang lại niềm vui và tiếng cười cho mọi người.
- Teru Chan là một ma đặc biệt xuất hiện vào những ngày mưa để trò chuyện với người khác.
- Karakasa là một loài yêu quái chuyên lừa dối và dọa nạt con người, nhưng cũng rất thích chơi đùa, đặc biệt là với những người có vẻ ngoài trẻ con. Karakasa thích bay lượn trong những ngày mưa.
- Namahage là ma sống ở các vùng nông thôn, thường được cúng tế thực phẩm. Vào đêm giao thừa, Namahage sẽ đến các nhà để dọa những người lười biếng. Mặc dù có khuôn mặt dữ tợn, nhưng Namahage lại sợ những đứa trẻ chăm chỉ và yêu lao động.
- Kiyo là một nữ phục vụ trà từng bị khinh rẻ, sau khi học cách biến thành rồng, đã trả thù bằng cách hút hồn và giết một vị linh mục. Kiyo sẽ không tha cho ai trừ khi họ có lòng trung thành tuyệt đối.
- Akaname là yêu quái chuyên liếm sạch các chất bẩn trong nhà tắm. Với làn da đỏ và lưỡi dài, Akaname làm sạch những vết bẩn mà con người bỏ sót.
- Karakasa Kozo là yêu quái với hình dáng chiếc ô và tính cách trẻ con. Xuất hiện trong các hình vẽ dân gian, Karakasa Kozo thường gây sự tò mò và đôi khi là nỗi sợ hãi với hình dáng kỳ lạ của nó.
- Ningen là những sinh vật bí ẩn sống ở vùng nước Nam Cực, với màu trắng và chiều dài lên tới 30 mét. Chúng có mặt và mũi giống người nhưng thân hình khác nhau, có thể là vây, tay chân hoặc cả hai, tương tự như nàng tiên cá.
- Youkai (Yêu quái) là các sinh vật kỳ quái, bao gồm quái vật, yêu tinh và ma cà rồng. Chúng xuất hiện vào lúc rạng sáng hoặc lúc chạng vạng, mang đến sự khôi hài và quái dị thay vì nỗi sợ hãi rõ rệt như Yuurei.
- Kitsune trong tiếng Nhật có nghĩa là cáo, là hình tượng phổ biến trong văn hóa dân gian Nhật Bản. Kitsune nổi bật với trí thông minh, tuổi thọ và sức mạnh ma thuật, có thể có tới 9 đuôi. Một Kitsune càng nhiều đuôi thì càng mạnh và lâu đời, với khả năng mạnh nhất là tạo ảo giác.
- Maneki Neko (Mèo vẫy gọi) là linh vật gốm với hình mèo vẫy chân, được cho là mang lại may mắn. Đặt ở cửa các cửa hàng hoặc dịch vụ, Maneki Neko với chân vẫy trái mang khách hàng, chân vẫy phải mang sự giàu có, và cả hai chân vẫy mang may mắn cho gia đình.
- Jorōgumo, còn gọi là Joro-Gumo, là yêu quái nhện trong văn hóa dân gian Nhật Bản. Đây là một con nhện tinh dưới lốt người phụ nữ, với truyền thuyết bắt nguồn từ thời kỳ Edo về một con nhện với khả năng biến hình và gây sợ hãi.
- Nue là một quái vật có hình dáng kỳ dị với bộ phận của nhiều loài khác nhau. Trong truyền thuyết, một con Nue đã khiến hoàng đế Konoe bị bệnh cho đến khi bị tiêu diệt bởi một cung thủ tài giỏi.
- Rồng Nhật Bản là sinh vật huyền thoại trong văn hóa Nhật, ảnh hưởng từ các nền văn hóa Trung Quốc, Hàn Quốc và Ấn Độ. Người Nhật coi rồng là thần nước, với hình dáng uốn khúc, không cánh và có khả năng biến ước mơ thành hiện thực.
- Ryūjin là loài rồng biển mạnh mẽ, đại diện cho sức mạnh đại dương trong truyền thuyết Nhật Bản. Ryūjin có khả năng biến hình và cai quản một cung điện dưới đáy biển với các sinh vật biển làm quản gia và cận thần.
- Nure-onna là một loài thú giống rồng với đầu phụ nữ tóc dài và thân rắn dài 300m. Mặc dù được cho là 'cô thợ gội đầu' cho các vị thần, Nure-onna rất nguy hiểm cho những ai tiếp cận khi cô đang chăm sóc mái tóc của mình.
- Kuzuryu (Rồng chín đầu) là đỉnh cao huyền thoại của Nhật Bản với câu chuyện về một sinh vật chín đầu sống ở hồ Ashi, đòi hỏi người dân phải cúng tế để tránh trở thành bữa ăn của Kuzuryu.
Đông Nam Á
- Aswang là loài yêu quái nổi tiếng ở Philippines. Ban ngày, chúng ngụy trang dưới dạng con người, nhưng vào ban đêm, chúng biến hình thành các loài động vật khác. Chúng thường đến các nhà tang lễ để ăn trộm xác chết, lén lút vào nhà để cắn và hút máu người, làm cho nạn nhân trở thành đồng loại. Aswang đặc biệt thích ăn thịt thai nhi, vì vậy, ở một số vùng, người ta thường đặt những nhóm canh gác bên ngoài nhà của phụ nữ mang thai để đề phòng các Aswang trà trộn dưới dạng động vật.
- Manananggal là một biến thể đặc biệt của Aswang. Nó còn được gọi là 'Tik Tik' theo âm thanh phát ra khi nó bay. Manananggal giống như Penanggalan của Malaysia nhưng có hình dạng gần giống với dơi. Chúng sử dụng lưỡi dài của mình để hút máu thai nhi chưa ra đời. Nạn nhân của Manananggal thường là những đứa trẻ bị dị dạng mặt. Để chống lại chúng, người dân thường dùng tỏi, muối hoặc tro. Manananggal hiện ra như một người phụ nữ xinh đẹp với cánh dơi lớn, miệng ghê rợn và chiếc lưỡi dài. Phần cơ thể dưới của chúng ở lại trên mặt đất trong khi phần trên tách ra để bay đi tìm kiếm con mồi. Chúng đặc biệt thích máu người và trái tim của trẻ con. Manananggal ghét tỏi và muối, vì vậy, treo tỏi hoặc đặt một bát muối gần cửa sổ có thể đuổi chúng đi.
- Tiyanak là một sinh vật kỳ quái, có thể là con lai giữa người và quỷ, hoặc là những đứa trẻ bị bỏ rơi đã chết và trở về để trả thù. Tiyanak thường sống trong rừng, giả vờ khóc lóc để dụ dỗ người khác đi theo âm thanh đó. Khi người ta vào sâu trong rừng và cố gắng giúp đỡ, Tiyanak sẽ lộ nguyên hình là một con quái vật với hàm răng sắc nhọn. Nó ăn thịt người và sau đó trở lại hình dáng em bé để chờ những nạn nhân tiếp theo.
- Kaperosa là hình bóng của một cô gái trẻ bị cưỡng hiếp và giết hại bởi hai binh sĩ Nhật Bản trong Thế chiến thứ II. Nhiều người kể lại rằng họ thường thấy Kaperosa không mặt hoặc với khuôn mặt đầy máu, lang thang trong các tòa nhà bỏ hoang, gần rừng hoặc trên vách đá. Kaperosa cũng là nguyên nhân gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông vì các tài xế thường giật mình khi nhìn vào gương chiếu hậu và thấy một phụ nữ trẻ mặc váy trắng với khuôn mặt đầy máu ngồi ở ghế sau.
- Tikbalang là một loài quái vật ngựa trong tín ngưỡng dân gian Philippines. Nó có đầu và chân ngựa, cơ thể người với các chi rất dài. Tikbalang ẩn nấp trong rừng và nổi tiếng với việc cưỡng hiếp phụ nữ, để họ mang thai những con ngựa quỷ Tikbalang.
- Penangglan là một loại ma cà rồng của Malaysia. Quái vật này có hình dáng một người phụ nữ với khuôn mặt sắc sảo, trái tim nằm ở cổ và thân hình như 'bộ lòng người'. Penangglan bay lơ lửng vào ban đêm, săn mồi là các bà mẹ đang mang thai hoặc trẻ sơ sinh. Nó còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như Hantu Penanggal, Leyak, Krasue… Bình thường, Penangglan trông giống như một người phụ nữ bình thường nhưng sẽ hiện nguyên hình khi bị giật mình. Nó sợ dấm, vì vậy để đuổi con ma này, người ta thường tắm cho trẻ em hoặc phụ nữ bằng nước có pha giấm.
Nam Mỹ
- Yacumana là một quái vật huyền thoại từ những ngày xưa sống dưới dòng sông Amazon. Theo các truyền thuyết, nó được miêu tả là một con rắn khổng lồ dài hơn 50 mét, có sừng trên đầu và luôn đói khát máu. Yacumana tấn công con mồi bằng cách phun nọc độc để khiến chúng bất tỉnh rồi ăn thịt. Hiện tại, nhiều nhà khoa học cho rằng, có thể Yacumana chính là một loài trăn khổng lồ của Nam Mỹ, dài khoảng 20 mét, mà các câu chuyện xưa đã phóng đại lên.
- El Cuero, có nghĩa là 'quái vật da bò' trong tiếng Chile, là một sinh vật huyền bí sống ở hồ Lacar thuộc dãy núi Andes. Với hình dáng giống cá đuối gai độc nước ngọt nhưng lớn hơn nhiều, El Cuero có cặp mắt lồi và miệng rộng dùng để hút máu nạn nhân. Truyền thuyết về El Cuero có thể bắt nguồn từ việc nhầm lẫn hình ảnh của con cá đuối nhưng đã được thổi phồng thành một quái thú khổng lồ.
- Encantado, còn được gọi là Mohana, thực chất là một con cá heo với khả năng ma thuật, có thể biến thành người. Trong tiếng Bồ Đào Nha, tên của nó có nghĩa là 'kẻ quyến rũ'. Để nhận diện Encantado, hãy chú ý đến đầu của chúng: thường có các vết lỗ giống như hói đầu, thực chất là các lỗ phun nước trên cơ thể cá heo. Mặc dù Encantado thường khá thân thiện, chúng cũng có thể thôi miên và bắt cóc những phụ nữ trẻ để đưa về thành phố ngầm của chúng, Encante. Những phụ nữ này nếu thoát ra được, thường sẽ sinh ra những đứa trẻ Encantado.
- Bufeo Colorado là một con cá heo hồng có khả năng biến hình để quấy rối các cô gái. Ở vùng Amazon, cá heo hồng được gọi là Bufeo Colorado. Có nhiều câu chuyện ly kỳ xoay quanh Bufeo Colorado, vốn có thể biến thành những ngư dân quyến rũ để dụ dỗ các cô gái và quan hệ tình dục với họ. Những nạn nhân này sau đó sẽ mang thai và sinh ra một con cá heo hồng. Các cô gái trẻ đẹp là mục tiêu chính của Bufeo Colorado khi nó hóa thành người.
- Huallepen, hay còn gọi là Guallipen, là một quái vật từ Chile với đầu dê, thân cừu và bàn chân xoắn. Quái vật này sống gần các sông hồ, giao phối với các loài thú nuôi và tạo ra những sinh vật biến dạng thành quái thú. Việc nhìn thấy Huallepen có thể khiến một phụ nữ mang thai sinh ra những đứa trẻ bị dị dạng.
- La Lupuna là tên gọi của những cây cổ thụ lớn trong rừng Amazon. Trong văn hóa địa phương, những cây này được coi là thần cây với khả năng nguyền rủa những kẻ xâm phạm hoặc xúc phạm chúng. Vì vậy, La Lupuna còn được biết đến như là cây phù thủy.
- Pirarucu là một loài cá nước ngọt khổng lồ sống ở khu vực Amazon. Theo truyền thuyết của người địa phương, Pirarucu từng là một chiến binh dũng mãnh của bộ lạc Uaias từ Tây Nam Amazon. Cá Pirarucu có thể dài tới 3 mét, nặng 200 kg, và nổi tiếng với vẻ ngoài dữ tợn. Trong các câu chuyện xưa, Pirarucu được miêu tả là một chiến binh rất khỏe mạnh và dũng cảm.
- La Tanrrilla là loài chim sống gần các bờ sông ở trung tâm Guatemala và phía Bắc Brazil. Được gọi là 'chim phù thủy', La Tanrrilla có đôi chân dài và xương chân của chúng có thể được sử dụng để làm bùa yêu.
- Ao Ao là một quái vật theo truyền thuyết của người Guarani ở Tây Ban Nha. Nó được miêu tả giống với cừu hay lợn cỏ pêcari ở Nam Mỹ, nhưng thực chất là một sinh vật đáng sợ với những chiếc răng nanh. Tên gọi của nó bắt nguồn từ âm thanh nó phát ra. Để thoát khỏi Ao Ao, chỉ cần chạy quanh một cây linh thiêng, khi đó, Ao Ao sẽ bị lạc đường và không thể theo đuổi nữa.
Khác
- Quỷ Wendigo: Một sinh vật huyền bí được nhắc đến chủ yếu ở miền Bắc Hoa Kỳ và Canada. Được biết đến như một con quái vật độc ác, Wendigo thích ăn thịt người và có khả năng hóa hình thành con người. Sinh vật này có vẻ ngoài gầy gò, với làn da khô héo bám chặt vào xương. Da của Wendigo có màu xám tro, đôi mắt sâu và chiếc cằm nhô ra. Wendigo trông như một bộ xương khô ráo vừa bước ra từ ngôi mộ. Hơn thế nữa, Wendigo là biểu hiện của sự tham lam, thèm khát và sự không hài lòng với hiện tại. Chúng thường hóa thành hình người và săn tìm những con mồi mới.
- Quái vật cây ăn thịt người Ya-te-veo: Tại Madagascar, quái vật cây ăn thịt người Ya-te-veo được tôn thờ như một linh vật đặc biệt bởi người dân bộ tộc Mkodo. Trong các lễ hội, các thiếu nữ trẻ sẽ được hiến sinh cho cây. Trong nghi lễ, các cô gái uống nhiều nhựa cây rồi bị ném vào bụi cây. Các lá cây từ từ vươn ra, bao phủ nạn nhân. Những tua dài ghê rợn siết chặt cô gái càng khi cô giãy giụa. Sau vài ngày, chỉ còn lại xương của nạn nhân bị mắc lại trong đám tua chằng chịt.
- Quỷ Yara-Ma-Yha-Who: Một con ma cà rồng Úc trong văn hóa dân gian của người bản địa. Với màu đỏ, thân hình thấp bé và không có răng, quái vật Yara-Ma-Yha-Who khá khác biệt so với những ma cà rồng truyền thống. Nó thường ẩn nấp trên cây và khi nạn nhân dừng lại bên dưới, nó sẽ nhảy xuống và hút máu nhờ những ống hút giống như vòi bạch tuộc.
- Taniwha là một quái vật trong truyền thuyết của người Maori ở New Zealand. Taniwha thường sống ở đại dương nhưng cũng hay xuất hiện ở sông, hồ và các hang động có nước. Sinh vật này có thể giống như cá mập, rồng, cá voi hoặc biến hình thành các loài động vật khác. Taniwha ăn thịt người, và trong một số truyền thuyết, nó được coi là người bảo vệ bộ tộc hoặc cá nhân, mặc dù vẫn là mối đe dọa đối với người lạ. Taniwha được đặt tên theo các nhân vật trong truyền thuyết của người Polynesia và Maori cổ đại.
- Chim sấm
- The Encyclopaedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information. University Press. 1911. p. 581.
- Bascom, William (1984). Alan Dundes, ed. Sacred Narrative: Readings in the Theory of Myth. University of California Press. p. 9. ISBN 9780520051928.
- Simpson, Jacqueline; Roud, Steve (2000). A Dictionary of English Folklore. Oxford University Press. ISBN 9780192100191. Truy cập ngày 24 tháng 3 năm 2013.
- Large, Mark F.; John E. Braggins (2004). Tree Ferns [ILLUSTRATED]. Portland, Oregon: Timber Press, Incorporated. p. 360. ISBN 978-0-88192-630-9.
- Gravestock, Pamela. 'Did Imaginary Animals Exist?' In The Mark of the Beast: The Medieval Bestiary in Art, Life, and Literature. New York: Garland. 1999, 127.
- J. L. Schrader. The Metropolitan Museum of Art Bulletin, New Series, Vol. 44, No. 1, A Medieval Bestiary (Summer, 1986), pp. 1+12-55, 17.
- Flores, Nona C., 'The Mirror of Nature Distorted: The Medieval Artist’s Dilemma in Depicting Animals' In The Medieval World of Nature. New York: Garland. 1993, 13.
- Roland, Alex. 'Once More into the Stirrups' In Technology and Culture, Vol. 44, Issue 3, 574-585. 2003, 576.
- Kieckhefer, Richard. 'The Specific Rationality of Medieval Magic' In The American Historical Review, Vol. 99, Issue 3, 813-836. 1994, 814.
- O'Flaherty, Wendy. Hindu Myths: A Sourcebook. London: Penguin, 1975.
- Sinh vật đáng sợ
- Hình tượng động vật trong văn hóa
- Tín ngưỡng thờ động vật
Động vật trong văn hóa |
---|