Buzz
TTCT - Làm thêm mà không ảnh hưởng đến việc học là một ước mơ xa xỉ với nhiều sinh viên. Họ phải đối diện với gánh nặng của việc học và làm thêm.
Trong bối cảnh giá cả leo thang và chi phí đại học tăng cao, nhiều sinh viên phải làm thêm để trang trải chi phí học phí. Nhiều trường đại học cũng nhận ra rằng làm thêm đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của sinh viên.
Sinh viên phải chịu gánh nặng của việc học và làm thêm.
Trong tháng 6 năm 2023, Viện Chính sách Giáo dục Đại học (Hepi) tại Vương quốc Anh đã công bố một khảo sát chỉ ra rằng hơn một nửa (55%) sinh viên hiện đang làm thêm có lương trong khi vẫn đi học. Đây là một tăng trưởng đáng kể so với tỷ lệ 45% trong cuộc khảo sát của năm 2022.
Kerys Bettles, đang học năm 4 ngành địa lý học tại Đại học St Andrews (Scotland), phải làm thêm 15 tiếng mỗi tuần ở một quán bar để trang trải chi phí sinh sống. Đôi khi, cô sinh viên 21 tuổi phải làm việc đến 1h sáng trước khi quán đóng cửa, và từ 9h sáng hôm sau cô phải đến thư viện học bài.
'Tôi nghĩ rằng trường đại học nên công bằng hơn nhưng thật không may, sự công bằng vẫn còn xa xỉ khi sinh viên phải làm việc quá nhiều' - Bettles chia sẻ với BBC vào tháng 9-2023.
Một nghiên cứu của các chuyên gia giáo dục từ Đại học East Anglia và Đại học Loughborough (Anh) tại các trường đại học trong nước cho thấy một điểm đáng chú ý: ngày càng có nhiều sinh viên nghỉ học, trễ nộp bài hoặc xin hoãn thi vì phải đi làm.
Hiện tượng này trở nên phổ biến hơn trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Nó phản ánh thực tế rằng sinh viên phải đấu tranh để kiếm sống và họ đang mắc kẹt giữa việc chuyên tâm học tập và cố gắng kiếm tiền để duy trì việc học.
Tại Mỹ, Noel Anderson, tác giả của cuốn Working to Learn (Làm việc để Học) cho biết vào năm 2020, có tới 70% sinh viên đại học phải đi làm thêm trong khi học. Thậm chí ở trung học, 40-50% học sinh cũng phải làm thêm.
Tại Úc, giáo sư chính sách giáo dục Andrew Norton từ Đại học Quốc gia Úc cho biết số sinh viên làm việc toàn thời gian tăng từ khoảng 40% vào cuối những năm 1980 lên đến 70% vào năm 2022. Số giờ làm việc cũng tăng, với một nửa sinh viên Úc làm việc 20 giờ/tuần trở lên và 1/4 sinh viên làm việc hơn 30 giờ/tuần.
Nhiều nhóm sinh viên ở Úc đã cùng nhau yêu cầu trường của họ điều chỉnh thời khóa biểu để họ có một vài ngày hoàn toàn rảnh rỗi để tập trung vào công việc toàn thời gian. Họ cũng mong muốn trường tạo điều kiện học linh hoạt hơn, cho phép lựa chọn thời gian học phù hợp, tiếp cận các tài liệu giảng dạy có sẵn trong kho học liệu hoặc đặt thời hạn bài tập linh hoạt hơn...
Nhiều trường đã đối mặt với vấn đề này một cách nghiêm túc. Theo chuyên gia Josh Freeman tại Viện Hepi, hầu hết các trường đại học ở Vương quốc Anh đã bỏ đi suy nghĩ rằng làm thêm ảnh hưởng đến việc học và thừa nhận rằng làm thêm không phải là 'lựa chọn' mà là điều bắt buộc. Một số trường như Oxford, Cambridge, và Đại học Hoàng gia London vẫn cấm sinh viên làm việc bán thời gian.
Theo thời gian, các đại học ở Anh nhìn nhận vấn đề một cách thực tế hơn, trong bối cảnh học phí và sinh hoạt phí tăng cao, nguồn lực trợ cấp từ nhà nước và trường hạn chế, làm thêm trở thành phương án khả thi để sinh viên duy trì cuộc sống học tập.
Hơn nữa, giáo dục đại học không chỉ là học hành, nghiên cứu và lĩnh hội tri thức. Sinh viên ngày nay trưởng thành hơn, và làm thêm là một phần không thể thiếu của cuộc sống sinh viên.
Thống kê từ Viện Hepi vào tháng 6-2023 cho thấy trong tổng số hơn 140 trang web của các trường đại học tại Vương quốc Anh, có đến 48% trang web có thông tin hỗ trợ hoặc hướng dẫn sinh viên tìm việc làm thêm. Josh Freeman gọi đây là 'một thay đổi lớn trong quan điểm của các trường đại học'.
Ngoài những sinh viên làm việc để chi trả các chi phí, một nghiên cứu khác của các chuyên gia giáo dục từ Đại học East Anglia và Đại học Loughborough chỉ ra hai động lực khác của sinh viên khi làm thêm.
Một là muốn kiếm thêm tiền để chi tiêu cho những thú vui không thiết yếu như du lịch. Hai là muốn tích lũy kinh nghiệm, kỹ năng làm việc. Một số sinh viên thậm chí cảm thấy làm thêm giúp họ tránh xa áp lực học thuật, mở rộng trải nghiệm ngoài giảng đường.
Theo giáo sư Harriet Dunbar-Morris - cựu trưởng phòng đào tạo tại Đại học Portsmouth (Anh), với việc làm thêm trở thành một xu hướng không thể đảo ngược, cần có sự 'thỏa hiệp' giữa trường và sinh viên.
Sinh viên cần phải tuân thủ những yêu cầu tối thiểu từ trường học và trường cũng cần phải linh hoạt hơn trong việc đối xử với sinh viên.
Cụ thể, Đại học Portsmouth đã xem xét lại các quy trình đánh giá chuyên cần của sinh viên. Một số khoa học đang lên kế hoạch tổ chức thời gian học một cách hợp lý hơn, cung cấp sự linh hoạt cho sinh viên chọn học trực tiếp hoặc trực tuyến. Sinh viên có thể tự thiết kế lịch học của mình.
Một cách tiếp cận khác là tạo cơ hội cho sinh viên làm việc tại trường. Đại học Portsmouth cung cấp cơ hội làm thêm 'on-campus' với mức lương cố định, giúp sinh viên dễ dàng tìm kiếm việc và đảm bảo điều kiện làm việc cho họ so với việc làm ngoài xã hội.
Tương tự, từ tháng 1 đến tháng 6-2023, trường Đại học Essex đã dành 100.000 bảng Anh cho 30 cơ hội việc làm cho sinh viên trực tiếp trong trường.
Về lâu dài, các chuyên gia từ Đại học East Anglia và Đại học Loughborough đã đề xuất các trường có thể tính đến việc tích hợp việc làm thêm của sinh viên vào chương trình đào tạo.
Vì phần lớn sinh viên đã và đang làm thêm, việc làm thêm không chỉ cung cấp kiến thức và kỹ năng thực tế mà còn giúp giải quyết vấn đề xã hội và làm phong phú hơn trải nghiệm đào tạo cho sinh viên.
Do đó, việc kết hợp này không chỉ giải quyết vấn đề xã hội mà còn tăng cường trải nghiệm học tập cho sinh viên và bổ sung cho chương trình đào tạo đại học.
Khi làm nhiều hơn học
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí AERA Open của Hiệp hội Nghiên cứu Giáo dục Mỹ vào tháng 1-2023 chỉ ra rằng sinh viên làm thêm có nguy cơ không tốt nghiệp cao hơn. Nghiên cứu này phân tích dữ liệu của hơn 600.000 sinh viên tại tiểu bang Tennessee từ năm 2007 đến 2017 và so sánh tỉ lệ tốt nghiệp đại học giữa nhóm sinh viên làm thêm và nhóm không làm thêm.
Với sinh viên làm thêm 15 giờ mỗi tuần, nghiên cứu chỉ ra họ hoàn thành một kỳ học trong khoảng 1,6 lần thời gian so với những người không làm việc. Mặc dù điểm trung bình học tập của hai nhóm không chênh lệch nhiều, nhưng do tiến độ học chậm hơn, tỷ lệ tốt nghiệp đại học của nhóm làm thêm là 20%. Riêng đối với sinh viên làm thêm ít hơn 8 giờ mỗi tuần, tỷ lệ tốt nghiệp không khác biệt so với những người bạn không làm việc thêm.
Sinh viên, câu cá và con cá
Các chính sách hỗ trợ tài chính có thể giúp sinh viên tập trung hơn vào việc học tập mà không phải lo lắng về việc làm thêm. Nhưng cũng phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Vào cuối năm 2023, diễn đàn Đại học Trung Sơn (Quảng Đông, Trung Quốc) rối ren vì những phản ứng gay gắt khi một sinh viên được trợ cấp ăn học từ nhà nước nhưng lại chi tiêu cho sản phẩm Apple và vé xem hòa nhạc đắt đỏ. Tin đồn này khiến trường quyết định dừng trợ cấp cho sinh viên.
Trong một bài viết trên báo China Daily, giáo sư Kiều Tân Sinh từ Đại học Kinh tế - Luật Trung Nam chia sẻ rằng các chính sách trợ cấp của nhà nước dành cho sinh viên nghèo, mặc dù quan trọng, nhưng cũng có một số hạn chế đã được tiết lộ dần dần.
Các sinh viên muốn nhận trợ cấp phải nộp đơn khai báo tình trạng gia đình, thông tin càng chi tiết càng tốt và ủy ban xét duyệt sẽ xem xét dựa trên mức độ… nghèo của gia đình. Một số gói trợ cấp ngoài tiêu chí 'sinh viên nghèo' còn yêu cầu 'học giỏi', điều này cũng áp đặt thêm áp lực lên sinh viên nếu muốn nhận tiền hỗ trợ từ nhà nước.
Theo giáo sư Kiều, việc đặt vấn đề về hoàn cảnh gia đình lên hàng đầu có thể khiến sinh viên cảm thấy tự ti và làm suy giảm ý chí phấn đấu của họ. Sinh viên là những người trưởng thành và phải chịu trách nhiệm cho cuộc sống của mình, và việc hỗ trợ tài chính chỉ nên được cân nhắc khi sinh viên không thể tự kiếm đủ thu nhập bằng cách lao động để đối mặt với khó khăn - ông nhấn mạnh.
Mặc dù chính phủ vẫn cung cấp các chương trình trợ cấp nhất định, nhưng theo ông Kiều, mở rộng cơ hội học và làm việc có thể là giải pháp. Đối với những người phải đối mặt với khó khăn tài chính, cung cấp cơ hội làm việc bán thời gian giúp họ kiếm thu nhập và chi trả các chi phí sinh hoạt thông qua công việc.
Một phương pháp giải quyết hai vấn đề: vừa kích thích ý chí làm việc mạnh mẽ của sinh viên, khuyến khích họ vượt qua khó khăn tài chính, vừa giảm bớt chi phí hỗ trợ của các tổ chức giáo dục đại học.
