“Chết là giải thoát khỏi cuộc sống khổ đau và đầy nhục nhã
Là quay về quê hương thuở ban đầu hoang sơ
Là khi con người được thoát khỏi nỗi đau mang tới
Về nơi ánh sáng tỏa sáng muôn đời
Chết là đứng bên kia của tấm màn sáng
Nhìn thấy người thân và bạn bè khóc, lòng xót xa!
Nhìn vào sự thành đạt và danh vọng, bỗng thấy chán chường
Ôi, giấc mơ về Nam Kha bị vướng phải!
Ta đã lãng phí cả cuộc đời để theo đuổi những thứ không đáng
Luôn đi tìm kiếm những hình ảnh mơ hồ giữa thế gian
Thế giới này không khác nào cõi hư vô mà ta tưởng tượng là thiên đàng
Từ giây phút này, tôi hiểu rằng cái chết chỉ đưa chúng ta trở về nơi bắt đầu cuộc sống
“Thanatopsis_Bryant”
Cuộc đời con người là hành trình từng bước tiến về phía chốn bất tử. Không ai có thể biết chính xác lúc nào gặp gỡ thần chết, thỉnh thoảng nó xuất hiện mà chúng ta không ngờ tới. Mỗi lần chết đến, nó mang theo một hình ảnh khác nhau, giống như chúng ta khi xuất hiện trước mọi người. Mỗi người sẽ ra đi theo cách riêng, không thể nào dự đoán trước được
Một cái nhìn tổng quan về tác giả
Atul Gawande là tác giả của ba cuốn sách nổi tiếng: Phức Thể - được đề cử Giải thưởng Sách Quốc gia Mỹ, Sống tốt hơn – trong top 10 sách hay nhất của Amazon.com năm 2007, và Bản danh sách quyền năng
Gawande hiện là bác sĩ phẫu thuật tại bệnh viện Brigham and Women’s ở Boston và giảng viên tại Đại học Harvard. Ông cũng là một nhà báo, làm việc cho The New Yorker. Ông đã nhận giải thưởng Lewis Thomas về viết về các đề tài khoa học, giải MacArthur Fellowship và hai giải thưởng Tạp Chí Quốc Gia. Trong lĩnh vực y tế công cộng, ông là giám đốc của Ariadne Labs, một trung tâm cải tiến xã hội. Ông cũng là chủ tịch của Lifebox, một tổ chức cải thiện an toàn mổ phẫu
Tác Phẩm 'Ai rồi cũng qua đời'
Ai rồi cũng qua đời! là một kiệt tác động đến lòng người do bác sĩ và tác giả bán chạy nhất Atul Gawande sáng tác. Cuốn sách không chỉ có khả năng gây sốc trong lĩnh vực y học hiện đại, mà còn có thể thay đổi cuộc sống của nhiều người - kể cả bạn!
Lĩnh vực y học đã trải qua nhiều bước tiến lớn trong những năm qua: giảm tỉ lệ tử vong cho trẻ sơ sinh, cải thiện tỉ lệ sống sót sau tai nạn, điều trị và kiểm soát nhiều loại bệnh - kể cả những bệnh từng được xem là không chữa được trong quá khứ. Tuy nhiên, dù y học có phát triển mạnh mẽ đến đâu, nhưng vẫn không thể vượt qua quy luật tự nhiên của sự sống và cái chết: Mỗi khi con người phải đối diện với tuổi già và cái chết, những công cụ y học mạnh mẽ lại trở nên vô dụng trước số phận không thay đổi của con người.
Thành công của các nghiên cứu y học và những câu chuyện thực tế từ bệnh nhân và người thân của họ đã giúp bác sĩ Gawande phơi bày những vấn đề và đau đớn mà con người phải đối mặt. Viện dưỡng lão ban đầu được thiết kế để giúp người cao tuổi có cuộc sống hạnh phúc và trọn vẹn bất kể tuổi tác, nhưng nhiều viện dưỡng lão hiện nay trở thành những nơi khép kín giống như nhà tù, nơi người già không được tự do và không được làm theo ý muốn của mình. Nhiều bác sĩ có kiến thức chuyên môn tốt, nhưng lại không biết cách truyền đạt sự thật về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân; thay vào đó, họ hoài nghi vào sức mạnh của y học và đề xuất hàng loạt phương pháp điều trị để nuôi hy vọng. Kết quả, hành động này chỉ khiến bệnh nhân và gia đình họ trải qua thêm nhiều nỗi đau mà không mang lại lợi ích gì về cả thể chất lẫn tinh thần.
Trong các tác phẩm của mình, bác sĩ phẫu thuật Atul Gawande không ngần ngại phơi bày sự thật về ngành y học và những cuộc chiến mà các bác sĩ phải đối mặt. Với tác phẩm Ai rồi cũng qua đời!, ông khám phá những hạn chế của ngành y - cả trong chuyên môn của mình và các lĩnh vực khác - khi con người phải đối mặt với tuổi già và cái chết. Ông cũng khám phá ra rằng mọi vấn đề đều có giải pháp, và chúng ta có thể thay đổi để mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho mọi người và cho chính bản thân mình.
Để tìm ra giải pháp cho mọi vấn đề, bác sĩ Gawande đã đi theo bước chân của một y tá thăm dò bệnh nhân tại nhà, phỏng vấn nhiều bác sĩ và người làm việc trong lĩnh vực y học lão khoa, và tiếp xúc với các quản lý viện dưỡng lão tiên tiến và nhân văn. Ông đã tìm thấy những người biết nói sự thật và chứng minh rằng mỗi người chúng ta đều có quyền yêu cầu một cuộc sống tốt đẹp và hạnh phúc bất kể tuổi tác và sức khỏe mà không cần phải hy sinh những giá trị quan trọng của cuộc sống.
Bằng cách kể câu chuyện một cách chân thực và sinh động, tác giả đã làm say đắm và xúc động lòng người, sách Ai rồi cũng chết! đã khẳng định rằng mỗi con người không chỉ sinh ra để tồn tại mà còn để trải qua một cuộc sống ý nghĩa; mục đích cuối cùng của y học không phải là kéo dài sự tồn tại không ý nghĩa mà là giúp chúng ta có một cuộc sống hạnh phúc mãi mãi - cho đến phút cuối cùng!
1. Tính cá nhân độc lập
Việc tôn trọng và theo đuổi tự do của chúng ta vẫn diễn ra bất kể hiện thực và những quy luật tự nhiên của cuộc sống. Sớm muộn, sự độc lập hoàn toàn là điều không thể tránh khỏi. Sẽ có lúc chúng ta phải đối mặt với bệnh tật và tuổi già yếu đuối. Đó là một sự thật như ánh sáng ban ngày. Câu hỏi mới được đặt ra là: Nếu chúng ta sống để được tự do, thì khi không còn đủ sức mạnh để duy trì tự do, chúng ta có thể làm gì?
Trong quá khứ, ít ai sống thọ, vì vậy những người sống lâu đã được tôn kính như thánh, có thể coi là những nhân chứng lịch sử. Trong các gia đình truyền thống, họ được giao trọng trách chủ trì các nghi lễ quan trọng hoặc linh thiêng, thậm chí đóng vai trò quan trọng trong việc lãnh đạo. Nhưng ngày nay, số người sống lâu không còn hiếm nữa. Năm 1790, chỉ có chưa đầy hai mươi phần trăm dân số có tuổi từ 65 trở lên, trong khi ngày nay tỷ lệ này đã tăng lên mười bốn phần trăm. Ở Đức, Ý, Nhật Bản, tỷ lệ này thậm chí vượt quá hai mươi phần trăm. Trung Quốc là quốc gia đầu tiên trên thế giới có hơn 100 triệu người già. Sự gia tăng tuổi thọ đã làm cho việc chăm sóc người cao tuổi không còn được coi trọng như trước. Ngày nay, với số lượng con cái giảm, người cao tuổi không còn phụ thuộc nhiều vào gia đình, họ có thể tự chăm sóc bản thân hoặc thuê người khác chăm sóc. Do đó, nhiều người cao tuổi cảm thấy cô đơn hơn và quyết định sống trong nhà dưỡng lão thay vì sống một mình, mặc dù điều kiện sống trong nhà dưỡng lão không luôn tốt, nhưng họ có thể gặp được những người giống họ - những người cô đơn như họ.
2. Sự Sụp Đổ
Sự phát triển của y học và chăm sóc sức khỏe cộng đồng đã thay đổi cuộc sống của con người. Ngoài việc phát triển công nghiệp và các thành tựu khoa học, suốt lịch sử của loài người, cái chết đã được xem là điều hiển nhiên và một nguy cơ luôn hiện diện trong cuộc sống của mỗi người. Không quan trọng bạn mười hay năm mươi tuổi. Mỗi ngày là một lần tung xúc xắc may rủi của số phận.
Sự tiến bộ trong khoa học kỹ thuật và y học đương đại đã mở ra hai cuộc cách mạng quan trọng đối với cuộc sống của chúng ta. Đầu tiên, mỗi người trải qua một quá trình biến đổi sinh học do những tiến bộ đó mang lại. Thứ hai, chúng ta đang trải qua một quá trình biến đổi về mặt văn hóa và nhận thức, ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống của chính mình trong thời đại mới này.
Lão hóa không chỉ là vấn đề của con người mà còn của mỗi cơ quan trong cơ thể. Khi chúng ta đạt đến độ tuổi khoảng bốn mươi, cơ thể bắt đầu mất đi một phần sức mạnh và khối lượng cơ bắp. Đến tuổi năm mươi, khối lượng cơ bắp giảm đáng kể... Những biến đổi này khiến chúng ta nhận ra sự già đi không phải là điều xa xỉ. Mặc dù chúng ta thường không muốn nghĩ về sự giảm sút của bản thân, nhưng nó là một phần tự nhiên của cuộc sống. Việc từ chối chấp nhận sự thay đổi này có thể đưa đến những hậu quả nghiêm trọng.
Lão hóa là một điều tất yếu trong cuộc đời mỗi người, và cái chết cũng không tránh khỏi.
Người già không sợ cái chết, họ sợ những năm tháng gần kề với sự đất đai và xa lạ. Tai biến, trí nhớ suy giảm, thị lực kém, khó di chuyển... Khi những người thân yêu dần rời bỏ, họ mất đi cuộc sống trước đây vui vẻ và bình yên.
Khả năng sống sót của chúng ta phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tự nhiên, may mắn, gia đình và tôn giáo. Y học đã trở thành một công cụ quan trọng hơn trong việc duy trì sức khỏe. Những bệnh viện hiện đại mang lại niềm tin mới về sức khỏe. Đây là nơi chúng ta có thể tìm kiếm sự chữa trị. Chúng ta tin tưởng rằng họ có thể giúp chúng ta vượt qua những thách thức về sức khỏe và mang lại cho chúng ta cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Người già không sợ cái chết, họ sợ sự lụi tàn của thời gian. Tai biến, suy giảm trí nhớ, mất khả năng di chuyển... Khi mất đi những người thân yêu, họ đánh mất một cuộc sống trước đây rực rỡ và hạnh phúc.
4. Chăm sóc bệnh nhân
Y học tiến bộ, những căn bệnh hiểm nghèo ngày càng được phát hiện nhiều hơn, có những bệnh có thể chữa trị, có những căn bệnh vẫn là ẩn dấu nhiều thách thức cho các y bác sĩ. Con người dần trở nên phụ thuộc vào viện phí, họ luôn tin rằng chỉ có viện phí mới có thể cứu chữa bệnh tình mình mà không biết rằng điều đó chỉ tăng thêm nỗi đau và mệt mỏi cho họ.
Một bệnh nhân ở giai đoạn cuối cuộc sống do ung thư, họ cố gắng dựa vào các liệu pháp từ viện phí, từ những lời động viên của gia đình và các bác sĩ, với hi vọng họ sẽ vượt qua và được trở về nhà. Nhưng cuối cùng, họ phải thở dài cuối cùng ở một nơi không quen thuộc, với những dây kỹ thuật xung quanh và những bác sĩ xa lạ.
Ở các nước phương Tây, các trung tâm chăm sóc cuối đời được xây dựng để hỗ trợ, chăm sóc những bệnh nhân vào những giai đoạn cuối cuộc sống. Có thể nói rằng trung tâm chăm sóc cuối đời là bước tiến quan trọng giữa cuộc sống độc lập và việc sống tại nhà dưỡng lão. Mục tiêu ban đầu của các trung tâm là tạo ra một môi trường tốt hơn cho người già để loại bỏ cảm giác bị bỏ rơi ở nhà dưỡng lão, nhưng thực tế lại cho thấy không có gì tốt hơn khi phải sống những ngày cuối cùng mà không có ai ở bên cạnh.
Những người lớn tuổi sống trong trung tâm dưỡng sinh giống như một loại Robot hình người. Họ được chăm sóc như một chiếc máy được bảo dưỡng định kỳ: Có ai kiểm tra xem họ có giảm cân không, có kết quả xét nghiệm nào không, hoặc có rơi không, nhưng làm sao có thể quản lý được việc họ cảm thấy vui vẻ hay buồn?
5. Hưởng thụ cuộc sống tốt hơn
Theo thời gian, hầu hết chúng ta tìm kiếm sự an toàn trong những niềm vui đơn giản - gặp gỡ bạn bè, những thói quen hàng ngày, thức ăn ngon, ánh nắng ấm của mặt trời. Chúng ta dần mất đi sự ham muốn giữ gìn, tích luỹ và nỗ lực để đạt được mục tiêu, thay vào đó, chúng ta hài lòng với sự tồn tại bình dị của mình, dù có vẻ nhàm chán nhưng an toàn. Mặc dù chúng ta ít tham vọng hơn, nhưng vẫn lo lắng về những di sản chúng ta để lại. Và vì vậy, chúng ta mong muốn tìm thấy ý nghĩa sống bên ngoài bản thân mình, để cuộc sống của chúng ta trở nên ý nghĩa hơn, có giá trị hơn
Nỗi sợ của con người không chỉ là già đi, bị bệnh tật, mà còn là sự cô đơn, bị cách ly. Khi nhận ra cuộc sống ngắn ngủi của mình, họ không còn tham vọng nhiều. Họ không còn khao khát giàu có hay quyền lực. Điều quan trọng nhất với họ là tự chủ cuộc sống, tự quyết định và giữ gìn những mối quan hệ ý nghĩa dựa trên ưu tiên của bản thân
6. Cuộc hành trình ra đi
Khi chúng ta không biết chắc chắn khi nào sẽ kết thúc cuộc sống này, và khi chúng ta nghĩ rằng mình có nhiều thời gian hơn, chúng ta bắt đầu chiến đấu mạnh mẽ hơn, chấp nhận sự thực của cái chết với sự cứu chữa từ các biện pháp y tế. Chúng ta đôi khi quên rằng chống lại sự thật không thay đổi chỉ làm hao tổn thêm thời gian và sức khỏe. Chúng ta tưởng rằng mình có thể chống lại cho đến khi bác sĩ nói họ không thể làm gì hơn. Nhưng liệu có bao giờ bác sĩ từ bỏ? Họ có thể đề xuất những biện pháp mới, mổ bạn, hay chỉ giảm nhẹ cơn đau. Bác sĩ luôn có cách để giúp. Và chúng ta, những bệnh nhân, cũng muốn như vậy. Nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta luôn quyết đoán. Thay vào đó, thường là chúng ta đành phải chấp nhận. Chúng ta chấp nhận điều đó. Chúng ta không ngừng tìm kiếm cách khác phục
7. Những cuộc trò chuyện khó khăn
Thật khó khăn khi người thân trở thành nạn nhân của bệnh tật. Bạn phải đối diện với những quyết định khó khăn nhất, mọi thứ trở nên khó khăn và bạn dần buông xuôi hy vọng. Bắt đầu cảm thấy mệt mỏi khi chăm sóc họ, chứng kiến họ chịu đau đớn. Có lẽ bạn biết thời gian đối với họ không còn nhiều, và bạn phải quyết định tiếp tục chiến đấu hay chấp nhận. Sống là sự lựa chọn, và đó là sự thật không thể thay đổi. Bạn vừa quyết định điều này, nhưng hàng loạt quyết định khác đang chờ đợi bạn
8. Tinh thần Can đảm
“Can đảm” là gì? Đó là sức mạnh của con người khi họ biết đối mặt với nỗi sợ hãi và hy vọng. Sự hiểu biết khôn ngoan là nguồn sức mạnh của trí tuệ
Trong vấn đề của tuổi già và bệnh tật, chúng ta cần hai loại can đảm. Thứ nhất là can đảm để chấp nhận sự thật về sự phát sinh, già dơ, bệnh tật và cái chết, và từ đó nhận biết được giá trị thực sự của cuộc sống và những gì đáng sợ nhất. Can đảm thứ hai là hành động theo chân lý mà ta nhận thức được. Khi cái chết đến gần, hãy đón nhận nó như một giải phóng khỏi đau khổ
Kết luận
Trước đây, chúng ta nghĩ rằng sứ mệnh của các bác sĩ là chữa lành cho bệnh nhân. Họ cố gắng truyền đạt hy vọng cho bệnh nhân để họ tiếp tục chiến đấu. Nhưng thực tế, họ cũng cần giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn về cái chết và làm thế nào để đối mặt với nó mà không sợ hãi
“Tất cả đều phải đối mặt với cái chết” nhắc nhở chúng ta rằng, y học không chỉ kéo dài cuộc sống mà còn cần chuẩn bị cho cái chết - một sự thực không thể tránh khỏi
“Cuộc sống với sự phong ba, yêu nhau nhưng phải xa cách, mong mà không được
Cuộc đời con người giống như một thân thể trong đống gai
Mọi thứ đều không thể tránh khỏi sự phá hủy, có sinh có hủy, không gì là bất diệt là niềm vui
Cuộc sống này là kết quả của những gì đã trải qua trong kiếp trước”
Tác Giả: Thanh Dung