Ý kiến tư vấn của Luật sư
1. Các loại hình trường mầm non hiện có
Theo Điều 4 Thông tư số 52/2020/TT-BGDĐT, các loại hình trường mầm non được phân loại cụ thể như sau:
"Điều 4. Các loại hình của trường mầm non
1. Trường mầm non công lập do Nhà nước đầu tư, bảo đảm điều kiện hoạt động và đại diện chủ sở hữu.
2. Trường mầm non dân lập do cộng đồng dân cư ở cơ sở gồm tổ chức và cá nhân tại thôn, ấp, bản, làng, buôn, phum, sóc, xã, phường, thị trấn đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và bảo đảm điều kiện hoạt động.
3. Trường mầm non tư thục do nhà đầu tư trong nước hoặc nhà đầu tư nước ngoài đầu tư và bảo đảm điều kiện hoạt động".
Theo quy định hiện hành, có ba loại hình trường mầm non, cụ thể như sau:
- Trường mầm non (mẫu giáo) công lập được thành lập và đầu tư hoàn toàn bởi Nhà nước.
- Trường mầm non (mẫu giáo) dân lập do một cộng đồng dân cư tổ chức thành lập và đảm bảo tài chính hoạt động, với sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương.
- Trường mầm non (mẫu giáo) tư thục được sáng lập và tài trợ bởi các tổ chức xã hội, tổ chức nghề nghiệp, tổ chức kinh tế hoặc cá nhân, với nguồn vốn đầu tư từ ngoài ngân sách nhà nước.
Tóm lại, các loại hình cơ sở mầm non khác nhau cơ bản ở ba điểm: nguồn vốn đầu tư, cơ quan sáng lập, và mức độ hỗ trợ từ bên ngoài.
Theo Điều 6 Thông tư số 52/2020/TT-BGDĐT, cơ quan quản lý nhà nước về các loại hình cơ sở mẫu giáo và mầm non cũng có sự phân cấp khác nhau.
"Điều 6. Phân cấp quản lý nhà nước
1. Trường mầm non do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định thành lập, Ủy ban nhân dân cấp huyện quản lý.
2. Phòng giáo dục và đào tạo giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện chức năng quản lý nhà nước về nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục đối với trường mầm non".
2. Quy định về trường mầm non tư thục
2.1 Khái niệm
Trường mầm non tư thục là cơ sở giáo dục mầm non được thành lập bởi các cá nhân hoặc tổ chức tư nhân nhằm thu hút trẻ em trong độ tuổi nhà trẻ và mẫu giáo. Các trường này góp phần hỗ trợ Nhà nước trong việc phát triển giáo dục và đáp ứng nhu cầu xã hội, khác với các trường mầm non công lập được thành lập bởi Nhà nước. Trường mầm non tư thục hoạt động theo sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền và phải tuân thủ các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như pháp luật.
2.2 Điều kiện để thành lập trường mầm non tư thục
Theo Điều 3 Nghị định số 46/2017/NĐ-CP, để thành lập trường mầm non tư thục, cần đáp ứng các yêu cầu sau:
"Điều 3. Điều kiện thành lập trường mẫu giáo, trường mầm non, nhà trẻ công lập; cho phép thành lập trường mẫu giáo, trường mầm non, nhà trẻ dân lập, tư thục1. Có đề án thành lập trường mẫu giáo, trường mầm non, nhà trẻ phù hợp với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội và quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục của địa phương đã được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
2. Đề án thành lập trường mẫu giáo, trường mầm non, nhà trẻ xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, chương trình và nội dung giáo dục; đất đai, cơ sở vật chất, thiết bị, địa điểm dự kiến xây dựng trường; tổ chức bộ máy, nguồn lực và tài chính; phương hướng chiến lược xây dựng và phát triển".
* Điều kiện về nhân sự
Trường mầm non tư thục phải đảm bảo đủ số lượng cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên theo tiêu chuẩn quy định, bao gồm:
- Chủ tịch Hội đồng quản trị (nếu có)
- Hiệu trưởng của trường mầm non tư thục phải đáp ứng các tiêu chí sau:
- Hiệu trưởng phải đáp ứng các tiêu chuẩn theo Điều lệ trường mầm non, không quá 65 tuổi và không thuộc biên chế công chức, viên chức nhà nước.
- Hiệu trưởng phải trực tiếp điều hành hoạt động của trường và chịu trách nhiệm trước pháp luật, cơ quan quản lý giáo dục, và Hội đồng quản trị (nếu có). Nhiệm kỳ của Hiệu trưởng là 05 năm.
- Đối với trường mầm non tư thục có Hội đồng quản trị, Hiệu trưởng sẽ được Hội đồng quản trị đề cử và bầu chọn qua bỏ phiếu kín với trên 50% số phiếu đồng ý; quyết định cuối cùng thuộc về Đại hội đồng thành viên góp vốn và cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền.
- Tiêu chuẩn của giáo viên và nhân viên: Phải đáp ứng đầy đủ yêu cầu về phẩm chất đạo đức, trình độ chuyên môn, và sức khỏe theo quy định của Luật Giáo dục và Điều lệ trường mầm non.
* Điều kiện về cơ sở vật chất
Cơ sở vật chất cần tuân theo các quy định chi tiết tại Điều 10 Nghị định số 46/2017/NĐ-CP.
"Điều 10. Điều kiện thành lập nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập
3. Có phòng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em được xây dựng kiên cố hoặc bán kiên cố, an toàn, đủ ánh sáng tự nhiên, thoáng và sắp xếp gọn gàng; diện tích phòng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em bảo đảm ít nhất 1,5 m2 cho một trẻ em; có chỗ chơi, có hàng rào và cổng bảo vệ an toàn cho trẻ em và phương tiện phù hợp với lứa tuổi; những nơi có tổ chức ăn cho trẻ em phải có bếp riêng, an toàn, bếp đặt xa lớp mẫu giáo, nhóm trẻ; bảo đảm phòng chống cháy nổ và vệ sinh an toàn thực phẩm. Có đủ nước sạch dùng cho sinh hoạt và đủ nước uống hàng ngày cho trẻ em theo quy định.4. Trang thiết bị đối với một nhóm trẻ độc lập:
a) Có chiếu hoặc thảm cho trẻ em ngồi chơi, giường nằm, chăn, gối, màn cho trẻ em ngủ, dụng cụ đựng nước uống, giá để đồ chơi, giá để khăn và ca, cốc cho trẻ em, có đủ bô đi vệ sinh cho trẻ em dùng và một ghế cho giáo viên;
b) Có đủ thiết bị tối thiểu cho trẻ em gồm: Đồ chơi, đồ dùng và tài liệu phục vụ hoạt động chơi và chơi – tập có chủ đích;
c) Đủ đồ dùng cá nhân cho mỗi trẻ em;
d) Có đồ dùng, tài liệu cho người nuôi dạy trẻ em, gồm: Bộ tài liệu hướng dẫn thực hiện hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ em; sổ theo dõi trẻ; sổ theo dõi tài sản của nhóm trẻ; tài liệu dùng để phổ biến kiến thức nuôi dạy con cho cha mẹ.
5. Trang thiết bị đối với một lớp mẫu giáo độc lập:
a) Có bàn, ghế đúng quy cách cho trẻ em ngồi (đặc biệt đối với trẻ em 05 tuổi): Một bàn và hai ghế cho hai trẻ em; một bàn, một ghế và một bảng cho giáo viên; kệ để đồ dùng, đồ chơi; thùng đựng nước uống, nước sinh hoạt. Đối với lớp bán trú: Có ván hoặc giường nằm, chăn, gối, màn, quạt phục vụ trẻ em ngủ;
b) Có đủ thiết bị tối thiểu cho trẻ em bao gồm: Đồ chơi, đồ dùng và tài liệu cho hoạt động chơi và học có chủ đích;
c) Đủ đồ dùng cá nhân cho mỗi trẻ em;
d) Có đồ dùng, tài liệu cho giáo viên mẫu giáo gồm: Bộ tài liệu hướng dẫn thực hiện hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ em; sổ theo dõi trẻ em, sổ ghi chép tổ chức các hoạt động giáo dục của trẻ em trong ngày, tài liệu dùng để phổ biến kiến thức nuôi dạy con cho cha mẹ".
2.3 Quy trình thành lập trường mầm non tư thục
Bước 1: Tổ chức hoặc cá nhân có ý định thành lập trường mầm non tư thục cần chuẩn bị hồ sơ và nộp cho phòng Giáo dục và Đào tạo.
Hồ sơ cần chuẩn bị:
- Đề án thành lập trường mầm non tư thục hoặc nhà trẻ tư thục.
- Tờ trình chi tiết về Đề án, cơ cấu tổ chức và hoạt động của trường mầm non tư thục hoặc nhà trẻ tư thục.
- Dự thảo Quy chế tổ chức và hoạt động nội bộ của trường hoặc nhà trẻ tư thục, cùng với bản cam kết về an toàn và chăm sóc, giáo dục trẻ em.
- Ý kiến chính thức bằng văn bản từ phòng Giáo dục và Đào tạo về việc cấp phép thành lập trường mầm non tư thục hoặc nhà trẻ tư thục.
- Báo cáo giải trình của tổ chức hoặc cá nhân xin phép thành lập trường, nêu rõ việc tiếp thu ý kiến của phòng Giáo dục và Đào tạo và báo cáo thực hiện các chỉ đạo của Ủy ban nhân dân cấp huyện (nếu có).
- Bản cam kết rằng trong vòng 3 năm kể từ ngày nhận quyết định cấp phép, sẽ hoàn thiện xây dựng cơ sở và đầu tư thiết bị đảm bảo đáp ứng yêu cầu của Đề án thành lập trường mầm non hoặc nhà trẻ.
- Văn bản chứng nhận của cơ quan có thẩm quyền về khả năng tài chính và cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu hoạt động của trường; quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ thuê đất hợp pháp nếu địa điểm là thuê.
- Hồ sơ nhân sự cần thiết:
- - Danh sách dự kiến cùng với lý lịch, bản sao các văn bằng, chứng chỉ hợp lệ của thành viên hội đồng quản trị, chủ đầu tư, và người dự kiến làm Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng.
- Danh sách và hồ sơ lý lịch, bản sao các văn bằng, chứng chỉ hợp lệ của giáo viên, nhân viên, kèm theo cam kết đảm bảo việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục và an toàn cho trẻ em.
- Bước 2: Phòng Giáo dục và Đào tạo tiếp nhận hồ sơ, đánh giá và gửi ý kiến bằng văn bản đến Uỷ ban nhân dân cấp huyện về việc xin thành lập trường mầm non tư thục hoặc nhà trẻ tư thục.
- Bước 3: Uỷ ban nhân dân cấp huyện xem xét và ra quyết định cho phép thành lập trường mầm non tư thục hoặc nhà trẻ tư thục theo quy định. Nếu từ chối, Uỷ ban nhân dân cấp huyện sẽ thông báo lý do và hướng giải quyết cho phòng Giáo dục và Đào tạo để thông báo cho tổ chức hoặc cá nhân xin mở trường.
- Các khác biệt cơ bản giữa trường mầm non tư thục và trường mầm non công lập
Tiêu chí | Trường mầm non công lập | Trường mầm non tư thục |
Người thành lập | Cơ quan nhà nước | Tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp; tổ chức kinh tế hoặc cá nhân |
Kinh phí thành lập, hoạt động đầu tư | Do Nhà nước đảm bảo | Do tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp; tổ chức kinh tế hoặc cá nhân bảo đảm ngoài ngân sách nhà nước |
Cấp quản lý | Ủy ban nhân dân cấp huyện | Ủy ban nhân dân cấp huyện |
Thẩm quyền cho phép thành lập | Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp huyện | Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp huyện |
Thẩm quyền cho phép hoạt động | Trưởng hòng giáo dục và đào tạo cấp huyện | Trưởng hòng giáo dục và đào tạo cấp huyện |
- - Quy trình thành lập trường mầm non tư thục
- Hướng dẫn mở trường mầm non tư thục
- Thủ tục đăng ký thành lập trường mầm non tư thục
- Điều kiện và quy trình mở trường mầm non tư thục