1. Dàn bài so sánh hình ảnh phố huyện nghèo qua hai tác phẩm Vợ nhặt và Hai đứa trẻ
1.1 Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Kim Lân và Thạch Lam: Kim Lân và Thạch Lam là hai cây bút nổi bật trong nền văn học giai đoạn trước Cách mạng tháng 8 năm 1945.
- Các tác phẩm của họ đều theo chủ nghĩa hiện thực, phản ánh chân thực cuộc sống khó khăn của người nông dân dưới áp bức của thực dân và phong kiến
1.2 Thân bài
So sánh hình ảnh phố huyện trong hai tác phẩm Vợ nhặt và Hai đứa trẻ
- Điểm giống nhau:
+ Cả hai bức tranh về phố huyện đều phản ánh một cuộc đời khốn khó của người dân. Góc nhìn chung của hai bức tranh này là từ hiện thực cuộc sống, miêu tả số phận đau khổ của những người lao động nghèo trong xã hội Việt Nam xưa.
=> Cả hai bức tranh đều được thể hiện qua cái nhìn sâu sắc và đầy lòng nhân ái của từng tác giả.
+ Ngôn ngữ sử dụng gần gũi và quen thuộc với người lao động
- Sự khác biệt:
* Hai đứa trẻ
+ Thạch Lam miêu tả khung cảnh phố huyện qua những hình ảnh của một ngày tàn, cảnh chợ xế và những số phận khổ đau bằng các sắc thái nhẹ nhàng và tinh tế.
=> Sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối giúp người đọc thấy rõ hơn cuộc đời khổ cực và đơn điệu của những người lao động nghèo, sống trong sự tẻ nhạt và bế tắc
+ Bức tranh phố huyện có cảm giác ẩm mốc, từ bãi rác, và âm thanh của phố huyện được tạo ra từ tiếng trống thu không, báo hiệu sự kết thúc của buổi chiều.
+ Con người trong phố huyện của Thạch Lam rất ít ỏi. Người đọc có cảm giác như nhiều số phận nhỏ góp phần tạo nên bức tranh chung của phố huyện.
+ Thạch Lam sử dụng các hình ảnh, màu sắc và từ ngữ một cách tinh tế và nhẹ nhàng
* Vợ nhặt
+ Bức tranh phố huyện của Kim Lân mô tả khung cảnh nạn đói năm 1945 và cuộc sống khốn khổ của người dân lao động, kết hợp với các tình tiết kịch tính về mối tình của Tràng và thị trong hoàn cảnh đói kém.
=> Cảm nhận về phố huyện nghèo được mở rộng và sâu sắc hơn qua các chi tiết được miêu tả.
+ Hình ảnh con người trong phố huyện của Kim Lân hiện lên với những cảnh tượng đói khổ, như “lũ lượt bồng bế, dắt díu nhau, xanh xám như bóng ma và nằm la liệt khắp lều chợ.”
+ Kim Lân khắc họa bức tranh đó một cách mạnh mẽ và rõ nét hơn.
1.3 Kết bài
- Khẳng định lòng nhân ái sâu sắc của tác giả dành cho những người lao động nghèo khổ
- Tôn vinh giá trị, tài năng và lòng nhân đạo của hai nhà văn
2. Bài văn mẫu so sánh hình ảnh phố huyện nghèo trong Vợ nhặt và Hai đứa trẻ chọn lọc nhất
Trong giai đoạn văn học trước Cách mạng tháng 8 năm 1945, Thạch Lam và Kim Lân là hai cây bút nổi bật. Cả hai đều áp dụng chủ nghĩa hiện thực để phản ánh chân thực cuộc sống khó khăn của người nông dân dưới sự áp bức của thực dân và phong kiến. Hình ảnh phố huyện nghèo xơ xác được thể hiện rõ nét trong hai tác phẩm của họ, 'Vợ nhặt' của Kim Lân và 'Hai đứa trẻ' của Thạch Lam. Các tác phẩm này không chỉ thể hiện sự rung động sâu sắc giữa con người với con người mà còn thể hiện tình yêu thương, sự đùm bọc và cảm xúc đa dạng của con người.
Trong tác phẩm Hai đứa trẻ, hình ảnh phố huyện nghèo hiện lên ngay từ những câu văn đầu tiên: 'Tiếng trống thu không vang lên từ chợ huyện nhỏ, từng tiếng một gọi về buổi chiều...'. Tiếng trống trong buổi chiều tàn, hòa quyện với cảnh vật và con người đang chìm trong trạng thái uể oải. Hai đứa trẻ xuất hiện với những công việc quen thuộc như 'thắp đèn' và 'đóng quan', đồng thời ngắm nhìn đoàn tàu từ Hà Nội trở về, vụt sáng rồi lại rơi vào sự hụt hẫng. Khung cảnh phố huyện buổi chiều tà được tác giả mô tả qua những chi tiết như 'Chợ đã tan từ lâu. Người đã về hết, tiếng ồn ào cũng lắng xuống. Trên mặt đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và bã mía. Mùi ẩm ướt tỏa lên, hòa quyện với hơi nóng của ban ngày và bụi cát quen thuộc, tạo nên mùi đặc trưng của quê hương. Một số người bán hàng về muộn đang thu dọn hàng hóa, đòn gánh đã xỏ sẵn vào quang, và họ đứng trò chuyện ít câu.' Đây chính là khung cảnh phố nghèo khi ngày đã tàn, đầy sự héo úa, tiêu điều và hiu quạnh, phản ánh hiện thực của miền Bắc thời bấy giờ. Tất cả hiện lên với vẻ đơn sơ, gần gũi nhưng đượm màu nghèo đói.
Thạch Lam và Kim Lân đều sử dụng chủ nghĩa hiện thực để phác họa hình ảnh phố huyện. Kim Lân vẽ bức tranh với màu sắc và đường nét đậm hơn, thể hiện sự dữ dội từ nạn đói năm 1945. Trong bức tranh của ông, hình ảnh người chết nằm ngổn ngang khắp chợ, xác người chất đầy đường, nhưng giữa khung cảnh bi thảm đó, nhân vật Tràng, bà cụ Tứ và Thị lại nổi bật với phẩm chất tốt đẹp và tình yêu thương. Trong 'Vợ nhặt', tình yêu giữa con người được thể hiện qua việc Tràng nhặt được vợ, dù trong cảnh nghèo đói, Tràng vẫn quyết định chăm sóc và yêu thương người con gái. Bức tranh của Kim Lân cũng thể hiện sự giác ngộ và quyết tâm đấu tranh của người dân lao động để thoát khỏi cảnh nghèo đói. Cuối tác phẩm, hình ảnh cờ Việt Minh xuất hiện, báo hiệu sự giải phóng và hy vọng. Vì vậy, bên cạnh những cảnh nghèo khổ, bức tranh của Kim Lân vẫn phản ánh giá trị đạo đức và tình yêu thương.
Hai bức tranh phố huyện, dù khác nhau về cách thể hiện, đều phản ánh cuộc sống của người dân lao động. Cả hai tác giả đều miêu tả cuộc sống khốn khổ của người dân với lòng nhân ái. Thạch Lam khắc họa khung cảnh ngày tàn và chợ tàn bằng nét vẽ nhẹ nhàng, thể hiện sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối để làm nổi bật cuộc sống đơn điệu, nhàm chán của người dân nghèo. Ngược lại, Kim Lân miêu tả khung cảnh nạn đói năm 1945 với sự kịch tính và những diễn biến cảm động trong câu chuyện tình của Tràng và Thị.
Trong 'Vợ nhặt', bức tranh phố huyện được miêu tả rõ nét với sự khổ cực của người dân. Khung cảnh xóm ngụ cư hiện lên với đám đông vật vờ, héo mòn vì đói. Nạn đói năm 1945 bao trùm không gian phố huyện và cuộc đời của con người. Hình ảnh người chết chất đống, người sống vật vờ như thây ma, được mô tả sinh động. Trong khi đó, 'Hai đứa trẻ' của Thạch Lam nhẹ nhàng hơn, phố huyện hiện lên với mùi ẩm mốc từ rác, âm thanh từ tiếng trống thu không và con người thưa thớt. Tuy nhiên, không gian vẫn tĩnh lặng, phản ánh cuộc sống đơn điệu và tăm tối.
Những chi tiết miêu tả cho thấy sự tương đồng giữa phố huyện trong các tác phẩm là hình ảnh nghèo đói của người dân. Tuy nhiên, Thạch Lam thể hiện cuộc đời tàn tạ, đơn điệu trong khi ước mơ của hai chị em Liên là cuộc sống phong phú hơn. Cách khắc họa của hai nhà văn đều gần gũi nhưng khác biệt. Thạch Lam sử dụng hình ảnh, màu sắc và từ ngữ nhẹ nhàng, giàu chất thơ để miêu tả số phận người dân, trong khi Kim Lân vẽ bức tranh mạnh mẽ và sắc nét hơn.
Trong hai tác phẩm này, Kim Lân và Thạch Lam đều tập trung miêu tả khung cảnh phố huyện nghèo và đời sống người nông dân khốn khổ. Các nhân vật trong tác phẩm của hai nhà văn thể hiện phẩm chất cao quý và tình yêu thương con người. Tình nhân đạo trong các tác phẩm được thể hiện sâu sắc, giúp chúng ta trân trọng hơn tình yêu thương mà tác giả dành cho những người dân nghèo trong xã hội xưa.
Trên đây là dàn ý và bài văn mẫu so sánh hình ảnh phố huyện nghèo trong 'Vợ nhặt' của Kim Lân và 'Hai đứa trẻ' của Thạch Lam được chọn lọc và tinh tế nhất. Qua việc phân tích hình ảnh phố huyện trong hai tác phẩm này, các bạn học sinh lớp 12 có thể tìm thêm nhiều ý tưởng học tập, nâng cao khả năng viết văn và chuẩn bị tốt cho các bài kiểm tra sắp tới. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết.