So sánh lời nói, biểu hiện và hành động của đôi nhân vật Đam Săn và Mtao Mxây

Đề bài: So sánh lời nói, biểu cảm và hành động của hai nhân vật Đam Săn và Mtao Mxây

Phần 1: Tổ chức ý so sánh lời nói, biểu cảm và hành động của đôi nhân vật Đam Săn và Mtao Mxây

Phần 2: Bài văn mẫu So sánh lời nói, cử chỉ, hành động của hai nhân vật Đam Săn và Mtao Mxây

Bài làm:

Văn học dân gian Việt Nam như một khu vườn hoa đa dạng, nở rộ với đủ sắc thái. Nó chiếm vị trí quan trọng trong văn hóa Việt Nam. Truyện cổ tích truyền đạt những bài học nhân văn về cuộc sống, qua những nhân vật dịu dàng như cô Tấm, Thạch Sanh, Nàng lọ lem. Truyền thuyết là cầu nối giúp ta hiểu thêm về lịch sử dân tộc, như những vị anh hùng Thánh Gióng, Sơn Tinh. Ca dao, dân ca là những giai điệu ngọt ngào, nền nhạc của tình yêu thương. Văn học sử thi giới thiệu về những anh hùng bản lĩnh, mang sức mạnh của cộng đồng.

Sử thi Đăm Săn hiện lên như một biểu tượng tuyệt vời của sự sáng tạo và hùng vĩ từ tâm hồn những người con của dân tộc Ê-đê. Không chỉ đầy đủ giá trị nội dung, tác phẩm còn khắc họa sinh động hình ảnh những nhân vật sử thi độc đáo. Mtao Mxây và Đăm Săn, qua nhiều biện pháp nghệ thuật tinh tế, họ đã tạo nên bức tranh chân dung của vị tù trưởng, nổi bật với cách họ diễn đạt lời nói và hành động.

Về ngôn ngữ, cả Mtao Mxây và Đăm Săn đều là những người tù trưởng trong cộng đồng. Tuy nhiên, lời nói của họ là hai phương diện đối lập, Đăm Săn thể hiện sự hào hùng và uy nghi trong lời, là biểu tượng cho chiến đấu chính nghĩa, trong khi Mtao Mxây, bằng lời nói run sợ, hèn nhát, thể hiện một kẻ xấu xa, là biểu tượng cho cuộc chiến phi nghĩa. Đám Săn, khi biết Mtao Mxây cướp vợ, không chỉ bảo vệ danh dự cá nhân mà còn là của cả cộng đồng. Đám Săn quyết định giành lại vợ, nàng Hơ Nhị, Hơ Bhị yêu quý. Đám Săn kiêu chiến với Mtao Mxây, toàn bộ lời nói và thái độ của chàng phản ánh tinh thần anh hùng. Thách đấu, Đăm Săn tự tin, rõ ràng: 'Ơ diêng! ơ diêng! Xuống đây ta thách ngươi đấu sức với ta đấy'. Trong lời nói của chàng, có sự quyết chiến, tự tin của một vị tù trưởng hùng mạnh. Mặt khác, Mtao Mxây lại tỏ ra kiêu ngạo, trêu chọc Đăm Săn: 'Ta không xuống đâu, diêng ơi! Ta còn bận ôm vợ của hai chúng ta trên này cơ mà'. Một kẻ đã thực hiện hành động xấu, đồng thời trưng bày tính cách kiêu căng, giễu cợt, trái ngược hoàn toàn với hình tượng Đăm Săn anh hùng. Khi Mtao Mxây xuống, hắn tỏ ra lo lắng, nghi ngờ Đăm Săn đâm lén, nói: 'Người đừng đâm ta khi ta đang đi xuống đó nghe'. Đăm Săn tỏ ra khinh bỉ, coi thường một kẻ xấu xa, hèn nhát: 'Sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang đi nhỉ? Ngươi xem đến con trâu của nhà ngươi trong chuồng, ta cũng không thèm đâm nữa là'.

Trong cuộc chiến, hai đối thủ, đại diện cho hai phe chính nghĩa và gian tà, đem lại nhiều yếu tố độc đáo. Trận đấu diễn ra căng thẳng, quyết liệt. Mtao Mxây, dù múa khiên với phong cách học thuật, thể hiện mình là người tài năng, nhưng lại thể hiện sự yếu đuối khi Đăm Săn xuất sắc đánh bại. Mtao Mxây cầu xin Hơ Nhị cho miếng trầu, cuối cùng, kẻ hèn nhát này cũng lộ rõ bản chất: 'Ơ diêng, ơ diêng đê để ta làm lễ cầu phúc cho diêng một trâu. Ta cho thêm diêng một voi nữa'. Đắng cay, Mtao Mxây thất bại, còn Đăm Săn chiến thắng trong tiếng hò reo, kêu gọi mọi người đi theo: 'Ơ ngàn chim sẻ, ơ vạn chim ngói! Ơ tất cả tôi tớ bằng này! Các ngươi có đi với ta không?.'

Trong cử chỉ và hành động, sự đối lập giữa Mtao Mxây và Đăm Săn càng thể hiện rõ. Trận đấu diễn ra căng thẳng, quyết liệt, và cách họ thể hiện sự đối đầu càng làm nổi bật tính cách của họ. Trong hiệp đấu đầu tiên, Mtao Mxây múa khiên không thành công, thể hiện sự kém cỏi và vô tài, nhưng Đăm Săn lại bình tĩnh và thăng chức vượt qua mọi khó khăn. Khi Đăm Săn múa khiên, anh ta vượt qua đồi và lồ ô một cách thần thánh, chạy vun vút từ phía đông sang phía tây. Mtao Mxây bước chập chững, vượt qua bãi đất từ tây sang đông với sự khốn khó. Sự đối lập trong cử chỉ và hành động thể hiện rõ ràng sự mạnh mẽ của một anh hùng so với một kẻ hèn nhát.

Trong trận đấu thứ hai, Đăm Săn nhanh nhẹn chiếm lấy miếng trầu của Hơ Nhị, tiếp tục múa khiên với hình ảnh 'Chàng múa trên cao, gió như bão... Khi chàng múa nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, bật đồi tranh bật rễ bay tung'. Dưới sự hỗ trợ của ông trời, Đăm Săn tỉnh táo hơn, sức mạnh vượt trội hơn, với cú đánh chày trúng đúng tai Mtao Mxây, khiến hắn phải tháo chạy trong hoảng loạn, sợ hãi và lo lắng về tính mạng của mình: 'Mtao Mxây tháo chạy. Hắn vòng quanh chuồng lớn... hắn vòng quanh chuồng trâu'. Cuối cùng, đầu hắn bị đứt, bêu khắp nẻo đường.

Câu chuyện và hành động của nhân vật được tác giả diễn đạt rất cụ thể, tỉ mỉ, sử dụng ngôn ngữ linh hoạt và phong phú. Qua đó, tác giả nhấn mạnh hình ảnh anh hùng sử thi Đăm Săn, đầy đủ các phẩm chất của một vị tù trưởng buôn làng: dũng cảm, tự tin, tài năng và lòng tốt. Là biểu tượng cho vẻ đẹp cộng đồng, chiến đấu vì hạnh phúc, hoà bình, no ấm và thịnh vượng cho làng Tây Nguyên. Bằng cách sử dụng nghệ thuật đối lập, ngôn từ tinh tế và bút pháp phóng đại, tác giả dân gian xây dựng hai hình tượng nhân vật tiêu biểu, để lại ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn người đọc.