Buzz
Đề bài
So sánh hình tượng người chèo thuyền và nhân vật Huấn Cao.
Lời giải đầy đủ
CHỈ DẪN
A. Khai mạc
Nguyễn Tuân (1910 – 1987) được biết đến như một nhà văn suốt cuộc đời tìm kiếm vẻ đẹp của cuộc sống và sáng tác những tác phẩm độc đáo cho thế hệ sau. Trước thời kỳ Cách mạng tháng Tám năm 1945, Nguyễn Tuân cho rằng vẻ đẹp chỉ tồn tại trong quá khứ và chỉ thuộc về những bậc cao nhân tài hoa. Sau cách mạng, quan điểm về vẻ đẹp của ông đã thay đổi, liên kết chặt chẽ với cuộc sống hàng ngày và những điều đơn giản nhất. Thông qua hai nhân vật Huấn Cao trong truyện “Chữ người tử tù” và người lái đò trong tác phẩm “Người lái đò sông Đà”, ta có thể thấy rõ sự biến đổi trong sự truyền cảm hứng sáng tạo của Nguyễn Tuân.
1. Phân tích nhân vật người lái đò sông Đà:
1.1. Tính cách của sông Đà: Sông Đà hiện lên vô cùng hung dữ nhưng đồng thời cũng mang đậm bản sắc thơ mộng, trữ tình, tạo nên bối cảnh lý tưởng cho sự xuất hiện của người lái đò.
1.2. Hình ảnh người lái đò trên sông Đà:
a. Ngoại hình và phẩm chất đặc biệt của ông lái đò: tay “lêu nghêu”, chân “khuỳnh khuỳnh”, “giọng ào ào như dòng nước dồn dập trước mặt đá cỏ”, “trông giống như lúc nào cũng mong chờ một bến xa lạ nào đó”… Những đặc điểm này không thể thiếu do sự ảnh hưởng của môi trường làm việc trên sông nước.
b. Người lái đò là người thông thái, luôn thể hiện sự thanh lịch và phong cách nghệ sĩ: ông có kiến thức sâu rộng về bản sắc của dòng sông, “nhớ kỹ như chìm vào lòng mọi luồng nước của mọi con thác hiểm nguy”, “âm thầm hiểu biết về luật lệ của thần sông thần đá”, “tuân theo quy luật đối địch của dòng đá ngay tại những ải nước nguy hiểm”, hiểu biết rõ ràng về mọi cửa ngõ, cửa đầu trong “trận chiến” trên sông Đà. Đặc biệt, ông điều hành mọi cuộc vượt thác một cách tinh tế, khôn ngoan và có cái nhìn sâu sắc về những thách thức đã trải qua một cách đơn giản nhưng không thiếu lãng mạn…
c. Ông lái đò thể hiện sự dũng cảm rất lớn khi đối mặt với những cuộc vượt thác nguy hiểm: mô tả sự bất ngờ trước “chiến trường đá nguy hiểm” trên sông Đà, kiên cường chịu đựng nỗi đau thể chất từ cuộc chiến với sóng thác, đánh bại thác dữ bằng những động tác mạnh mẽ, táo bạo và chính xác (tránh, đập, lái theo đường chéo, tăng tốc...).
d. Ông lái đò trở thành biểu tượng đẹp về người lao động mới. Qua hình tượng này, Nguyễn Tuân muốn thể hiện quan điểm: anh hùng không chỉ xuất hiện trong cuộc chiến mà còn tồn tại trong cuộc sống lao động hàng ngày. Ông lái đò chính là một anh hùng như vậy.
2. So sánh với nhân vật Huấn Cao:
2.1. Về nhân vật Huấn Cao:
a. Nhân vật Huấn Cao trong tác phẩm Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân được mô tả là một con người tài năng, mạnh mẽ, kiên cường, và tinh thần cao quý.
b. Hình tượng Huấn Cao mang vẻ đẹp lãng mạn, có sức quyến rũ và khả năng thuyết phục mạnh mẽ, hướng về những con người có trái tim rộng lớn.
c- Hình tượng của ông Huấn Cao là một ví dụ điển hình cho vẻ đẹp đã từng tỏa sáng và hiện giờ đã dần phai nhạt, chỉ còn lại trong ký ức của những tâm hồn nhớ nhung quá khứ (Những người xa xưa/ Hồn ở nơi đâu bây giờ - Vũ Đình Liên)
2.2. Từ việc tìm hiểu vài điểm về vẻ đẹp của nhân vật Huấn Cao, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy sự thống nhất và khác biệt trong cách Nguyễn Tuân tiếp cận con người trước và sau Cách mạng tháng Tám.
a- Điểm chung (tính thống nhất):
- Nguyễn Tuân tiếp cận con người với tư cách là nhà văn tài năng, nghệ sĩ.
- Vẫn là một nhà văn tài năng, lịch lãm, sành điệu, sử dụng kiến thức đa dạng từ nhiều lĩnh vực văn hóa và nghệ thuật khác nhau trong việc miêu tả và thể hiện.
- Vẫn sử dụng ngôn từ một cách tinh tế, phong phú, độc đáo. Khả năng tổ chức câu văn rất có giá trị trong việc tạo hình, với một nhịp điệu trầm bổng, mềm mại. Các từ ngữ được kết hợp một cách điêu luyện và uyển chuyển.
b- Điểm đặc biệt (tính khác biệt):
- Trước Cách mạng tháng Tám, Nguyễn Tuân tập trung vào và ca ngợi những 'tính cách đặc biệt, những con người xuất sắc'. Sau Cách mạng tháng Tám, tài hoa nghệ sĩ của Nguyễn Tuân có thể được thấy ngay trong cuộc chiến đấu, trong công việc hàng ngày của nhân dân.
- Trước Cách mạng tháng Tám, Nguyễn Tuân là một người lãng tử, thích phô trương, mê mẩn với vẻ đẹp, và tìm kiếm cảm giác mới lạ. Sau Cách mạng tháng Tám, ông trở nên nhạy cảm hơn với con người, cuộc sống từ một góc độ thẩm mỹ. Nhưng ông không còn là Nguyễn Tuân 'nghệ thuật cho nghệ thuật' nữa. Ông nhìn thấy vẻ đẹp của con người trong công việc lao động, trong cuộc sống đang phát triển, và đồng thời lên án, phê phán chế độ cũ, khẳng định bản chất nhân văn của chế độ mới.
C. Kết luận
- Qua 'Người lái đò sông Đà' và nhân vật lái đò, ta nhìn thấy một Nguyễn Tuân tài năng, sâu sắc, đam mê, có trái tim yêu thiên nhiên và con người miền Tây Bắc.
- Hai tác phẩm 'Người lái đò sông Đà' và 'Chữ người tử tù' phản ánh phong cách nghệ thuật ổn định và linh hoạt của Nguyễn Tuân ở hai giai đoạn khác nhau: trước và sau Cách mạng.
