Hiểu biết sự khác biệt giữa sinh vật sống và vật không sống là một phần quan trọng của chương trình Khoa học tự nhiên 6 Kết nối tri thức Bài 22: Sinh vật và cơ thể sống. Điều này giúp học sinh có cái nhìn tổng quan về cơ thể sống và vật không sống, cũng như nhận biết các điểm tương đồng và khác biệt giữa chúng.
Cơ thể sống có khả năng tương tác với môi trường, có khả năng sinh trưởng và di chuyển. Trong khi đó, vật không sống bao gồm các vật chất và tồn tại không có sự sống như đá, nước biển, sa mạc, và đáy đại dương. Hãy đọc tiếp để hiểu rõ hơn về chủ đề này:
Phân biệt sinh vật sống và vật không sống
Cơ thể sống | Vật không sống |
- Có khả năng trao đổi chất với môi trường (lấy các chất cần thiết, loại bỏ chất thải). | - Không có sự trao đổi chất thường xuyên với môi trường. |
- Có khả năng vận động và cảm ứng (cảm nhận và phản ứng với sự thay đổi của môi trường). | - Không có khả năng vận động (chỉ có khả năng vận động do bị điều khiển) và cảm ứng. |
- Có khả năng sinh trưởng, phát triển và sinh sản. | - Không có khả năng sinh trưởng, phát triển và sinh sản. |
- Đại diện: con cá, con chim, cây hoa hồng,... | - Đại diện: hòn đá, xe máy, tàu thủy, cái cốc,... |
So sánh các đặc điểm của sinh vật sống và vật không sống
Tiêu chí phân biệt | Vật sống | Vật không sống |
Ý nghĩa | Sinh vật sống là những sinh vật đang sống và bao gồm các tế bào | Vật không phải là vật thể sống. Nó được đề cập tới những đồ vật hoặc vật phẩm không có dấu hiệu của sự sống |
Cơ quan | Có tổ chức cao | Không có tổ chức |
Ý thức | Có cảm nhận mọi thứ và phản ứng với các kích thích từ bên ngoài | Không có sự cảm nhận như vậy |
Cân bằng nội môi | Duy trì môi trường bên trong ổn định để tế bào hoạt động | Không duy trì một môi trường nội bộ ổn định |
Sự trao đổi chất | phản ứng như đồng hoá và dị hoá | Không có thay đổi trao đổi chất nào xảy ra ở các sinh vật không sống |
Sự tiến hoá | Các sinh vật đều trải qua quá trình tiến hoá | các sinh vật không sống không trải qua quá trình tiến hoá |
Sự sống còn | Phụ thuộc vào thức ăn, nước uống và không khí để tồn tại | Không phụ thuộc vào bất cứ điều gì để tồn tại |
Tuổi thọ | Có một tuổi thọ nhất định | Không có tuổi thọ |
Sự phát triển | Tất cả các sinh vật đều trải qua một quá trình tăng trưởng có quy định | Những vật không sống không phát triển |
Minh họa về sinh vật sống và vật không sống
+ Sinh vật sống: mèo, chó, gà, trâu, hoa, rau,... chúng tiêu thụ chất dinh dưỡng và nước, sau đó loại bỏ chất thải để tồn tại. Chúng phát triển và sinh sản để tạo ra thêm cá thể mới.
+ Vật không có sự sống: bàn, tủ,... Đây là những vật không có sự nhận thức và không trải qua quá trình phát triển.