Buzz
“Con nhà người ta” có thể là nhân vật mà mọi người đều từng nghe đến. Bên cạnh đó, cũng có rất nhiều người khác như anh, chị, em, bạn bè, hàng xóm,… thậm chí còn có những người nổi tiếng trên truyền hình, báo chí trong và ngoài nước được dùng làm tiêu chuẩn để so sánh với chúng ta.
Sáng mùng 1 Tết, đứa cháu sinh năm 2000 cùng bạn gái đến dự buổi tụ họp gia đình, tuy nhiên người được chú ý nhất lại là người dì 27 năm chưa có mối quan hệ như tôi: “Nhìn cháu kia, khi nào mới đến lượt dì đây?”. Trong ngày hội, đối diện với câu hỏi này hoặc hàng ngàn câu hỏi cá nhân khác như lương thưởng, công việc, hôn nhân, con cái kèm theo hàng ngàn thắc mắc vì sao không giống, không bằng một nhân vật nào đó. Đứng trước trường hợp này, mỗi người lại có cách phản ứng khác nhau: có người lờ đi, có người đáp lại, cũng có người đùa cợt. Và có lẽ đây không phải là một câu chuyện xa lạ với nhiều người mà thậm chí trong suốt quá trình cuộc đời con người dù vô tình hay cố ý vẫn luôn xảy ra sự so sánh.
Khi còn bé thì mọi người thường so sánh bé nào bụ bẫm hơn, bé nào nói trước, bé nào ăn ngon hơn… Bắt đầu từ môi trường học đường, con của ai học giỏi hơn, ai thi điểm cao hơn, học trường nào tốt hơn rồi sau đó đến thu nhập cao thấp như thế nào, chuyện kết hôn, sinh con như thế nào… như một vòng lặp vô tận. Tuy nhiên, có lẽ đến lúc qua đời, sự so sánh vẫn tiếp tục khi phải xem ai sống lâu hơn ai và đôi khi thậm chí còn phũ phàng hơn khi so sánh phần mộ ai hoành tráng hơn, lễ tang ai tổ chức hoành tráng hơn. Chúng ta không chỉ là đối tượng bị so sánh mà còn góp phần thực hiện điều đó, khi nhận xét xung quanh như việc người này xinh hơn người kia, người kia hát hay hơn, người kia cao hơn… Hầu hết mọi mặt trong cuộc sống đều có thể so sánh từ ngoại hình, tính cách, năng lực, gia cảnh... Có thể thấy, việc đem mọi thứ ra so sánh cũng là điều rất phổ biến và bình thường. Tuy nhiên, tùy thuộc vào vấn đề và đối tượng, nó có thể tạo ra tác động lớn đến tâm trạng của người khác. Như trong trường hợp khi thành tích của con cái không được tốt, cha mẹ sử dụng thành tích của “con nhà người ta” để so sánh có thể gây ra mặc cảm và tạo áp lực lớn. Áp lực học tập của học sinh hiện nay đang là vấn đề xã hội được quan tâm và thảo luận rộng rãi với nhiều biến cố đau lòng.
Việc so sánh này không chỉ đến từ những người xung quanh chúng ta, mà chính chúng ta cũng không ít lần tự so sánh với người khác. Trên mạng xã hội ngày nay, có thể thấy không ít những chia sẻ được nhiều người đồng cảm khi nói về sự mệt mỏi khi phải tiếp xúc với người khác trong những dịp tụ họp gia đình vào những dịp lễ tết hay tụ họp bạn bè. Nỗi lo lắng không chỉ là sợ bị hỏi về tình trạng hiện tại của bản thân mà còn từ việc sợ nghe về thành công của người khác. Dù có lẽ việc hỏi thăm trạng thái của nhau chỉ là hành động giao tiếp thông thường, nhưng gần đây nó trở nên phức tạp hơn khi đã lâu mới có cơ hội gặp lại.
Việc so sánh như vậy không chỉ đem lại cảm xúc tiêu cực cho mọi người. Có nhiều người sử dụng câu chuyện của những người thành công để động viên bản thân như câu chuyện về Thomas Edison đã thất bại 10.000 lần trước khi phát minh ra bóng đèn điện, hoặc Milton Hershey đã gặp thất bại với ba công ty kẹo trước khi thành công với Hershey Company, cũng như nhiều nhân vật nổi tiếng khác như Bill Gates, Walt Disney, Arianna Huffington,… Ngoài ra, có nhiều video truyền cảm hứng học tập trên internet như sinh viên đại học Cambride học bao nhiêu giờ mỗi ngày, hoặc thủ khoa đại học đã giải bao nhiêu đề thi,… Không chỉ học hỏi từ những người thành công mà với một số người, việc so sánh với những hình mẫu này thực sự giúp họ có thêm động lực và quyết tâm đạt được mục tiêu. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp khác, áp lực từ việc so sánh này lại mang lại cảm giác tiêu cực, tự ti và mệt mỏi hơn, luôn cảm thấy bản thân kém cỏi và tồi tệ. Có thể nói, đây không phải là một phương pháp tệ, nhưng đây là phương pháp có thể phù hợp hoặc không với mỗi người.
Đặt phép so sánh để động viên bản thân là điều cần thiết trong cuộc sống, nhưng không phải lúc nào cũng phù hợp. Điều này giống như khi mọi người cho rằng bạn nên lập gia đình ở một độ tuổi nào đó, hoặc bạn nên theo đuổi những điều mà bạn chưa sẵn lòng. Mỗi người có con đường và kế hoạch riêng, phép so sánh để học hỏi và tiến bộ không nên bị áp đặt. Hy vọng mọi lựa chọn của bạn đều là do bạn tự nguyện, không phải vì áp lực từ bên ngoài. Bạn có thể lập gia đình khi bạn sẵn sàng, có con khi bạn đã sẵn lòng, hay tiếp tục học hành khi bạn cảm thấy cần thiết… Mọi quyết định trong cuộc đời là của bạn, và bạn phải tự chịu trách nhiệm với những quyết định đó.
Ngoài ra, ý kiến so sánh từ bên ngoài cũng là một nguồn tham khảo để tự nhìn nhận bản thân. Mặc dù luôn tin vào bản thân là quan trọng, nhưng trong cuộc sống, không ai là hoàn hảo, chúng ta luôn trong quá trình hoàn thiện bản thân, cải thiện những điểm yếu. Việc lắng nghe, quan sát mọi điều xung quanh để nhận biết bản thân hơn có thể giúp chúng ta phát hiện ra điều gì đó mới mẻ. Trước khi phàn nàn về việc bị so sánh hoặc so sánh người khác, chúng ta cũng nên tránh việc đem người khác ra so sánh. Không làm điều gì mà bạn không muốn người khác làm với bạn, là cách để đối xử với người khác một cách tôn trọng.
Tác Giả: tonbo
