Buzz
Soạn bài Bầy chim chìa vôi (Nguyễn Quang Thiều) trong môn Ngữ Văn lớp 7, kết nối tri thức với cuộc sống.
Văn lớp 7: Soạn bài Bầy chim chìa vôi một cách ngắn gọn để kết nối tri thức với cuộc sống
I. Trước khi bắt đầu
Chia sẻ một trải nghiệm đẹp từ ký ức tuổi thơ. Ghi lại những từ ngữ thể hiện cảm xúc khi nhớ lại khoảnh khắc ấy.
Tuổi thơ của tôi đầy những trải nghiệm đáng nhớ, nhưng ấn tượng nhất là ký ức với món quà giản dị và thân quen - kẹo kéo. Chỉ cần vài vỏ chai nhựa, chúng tôi có thể đổi được một cây kẹo kéo hấp dẫn. Mỗi lần xe kẹo kéo đi qua, đám trẻ hồn nhiên vây quanh chiếc xe đạp, nhìn chăm chú vào những đường kẹo từ tay người bán. Niềm hạnh phúc đích thực là khi thưởng thức chiếc kẹo, hương vị ngọt lịm và thơm phức nồng nàn trong miệng.
- Những từ ngữ miêu tả cảm xúc về trải nghiệm đó: hồn nhiên, hạnh phúc,...
II. Trải qua văn bản
1. Theo dõi: Nắm bắt nội dung cuộc trò chuyện giữa hai anh em Mên và Mon trong đêm tối.
Cuộc trò chuyện giữa hai anh em Mên và Mon trong đêm tối xoay quanh cảnh mưa to, nước sông dâng lên, ngập bãi cát giữa sông. Hai anh em lo lắng cho những chú chim chìa vôi non, chưa biết bay, đang đối diện nguy cơ chết đuối.
2. Theo dõi: Những chi tiết nào được nhân vật Mon lặp lại trong lời nói của mình.
Những đoạn lời của nhân vật Mon lặp đi lặp lại chi tiết: 'Anh bảo...?' xuất hiện 4 lần, liên quan đến mưa to, nước sông dâng lên, bãi cát giữa sông bị ngập, và nỗi lo lắng cho những chú chim chìa vôi non có thể chết đuối.
3. Thói quen xây tổ và đẻ trứng của đàn chim chìa vôi tại bãi sông thuộc vùng quê của Mên và Mon.
Trong mùa nước cạn, một dải cát nổi lên giữa sông, khi đám rong sông bắt đầu héo, tạo thành một lớp đệm trên cát. Chúng chim chìa vôi bay từ bờ sông đến bãi cát để tìm những đám rong khô và dày để đặt trứng.
4. Dự đoán: Liệu bầy chim chìa vôi non có thể bay đến bờ không?
- Tình huống 1: Bầy chim chìa vôi non không thể bay vào bờ.
- Tình huống 2: Có khả năng bầy chim chìa vôi non có thể bay vào bờ.
5. Theo dõi: Tập trung vào cử chỉ và lời nói của nhân vật Mên.
- Các đoạn lời: 'Chứ còn sao', 'Nào xuống đò được rồi đấy.', 'Phải kéo về bến chứ, không thì chết. Bây giờ tao kéo còn mày đẩy', ...
- Hành động: Thằng Mèn quấn cái dây buộc đò vào bản thân và mạnh mẽ gò lưng kéo,...
🡪 Lời nói phản ánh sự trưởng thành, cử chỉ mạnh mẽ.
6. Mô tả: Bối cảnh của bãi sông trong buổi bình minh.
Khi ánh bình minh rực sáng, những giọt mưa trên mặt sông trở nên rõ ràng, đồng thời nước sông dâng lên, phủ kín bãi cát. Đúng lúc này, một hình ảnh tuyệt vời như cổ tích hiện lên. Từ lòng sông, những chú chim nhỏ bé và ướt át đột ngột bắt đầu bay lên khỏi dòng nước lớn.
7. Kiểm tra: Cuộc 'cất cánh' của bầy chim chìa vôi non ở đây có phù hợp với dự đoán của bạn không?
- Tình huống 1: Ngược lại so với dự đoán, bầy chim chìa vôi non đã thành công trong việc bay tới bờ và hạ cánh gần một đám dứa dại ven sông, mặc dù có một con chim suýt rơi xuống nước vì mệt mỏi.
- Tình huống 2: Đúng như dự đoán, bầy chim chìa vôi non đã bay tới bờ và hạ cánh gần một đám dứa dại ven sông, mặc dù có một con chim suýt rơi xuống nước vì mệt mỏi.
8. Theo dõi: Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi quan sát bầy chim chìa vôi bay lên.
Cảm xúc của hai nhân vật Mên và Mon khi theo dõi bầy chim chìa vôi bay lên: Đứng đó không một chuyển động, trên khuôn mặt mỗi đứa hiện lên sắc trắng vì giọt mưa, cả hai không hay biết rằng họ đã rơi nước mắt ngay từ lúc nào.
Soạn bài Bầy chim chìa vôi (Nguyễn Quang Thiều) một cách ngắn gọn, Ngữ Văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống
III. Sau khi đọc
Trả lời câu hỏi:
1. Xác định đề tài và ngôi kể của truyện Bầy chim chìa vôi.
- Trong truyện 'Bầy chim chìa vôi', câu chuyện được kể qua ngôi thứ 3.
- Đề tài: Tình cảm mến thương đối với thiên nhiên và động vật.
2. Phân biệt lời kể và lời của nhân vật trong đoạn văn sau:
'Vào khoảng hai giờ sáng, Mon mở mắt tỉnh giấc. Nhẹ nhàng xoay người về phía anh em Mên, nó thì thào nói:
- Anh Mên ơi, anh Mên!
- Gì vậy? Mày sao không ngủ? - Thằng Mên hỏi, giọng nó đã tỉnh táo như đã thức dậy từ lâu lắm rồi.'
- Lời người kể chuyện: 'Vào khoảng hai giờ sáng, Mon mở mắt tỉnh giấc, nhẹ nhàng xoay người về phía anh em Mên, nó thì thào nói', 'Thằng Mên hỏi, giọng nó đã tỉnh táo như đã thức dậy từ lâu lắm rồi'.
- Lời của nhân vật:
+ Lời của Mon: 'Anh Mên ơi, anh Mên!'
+ Lời của Mên: 'Gì đấy? Mày không ngủ à?'
3. Tại sao hai anh em Mên, Mon lo lắng khi thấy mưa to và nước sông dâng cao ngoài bãi sông? Chi tiết nào là minh họa rõ nhất điều đó?
- Mên và Mon đều lo sợ cho những chú chim chìa vôi non đang ở trong tổ trên bãi cát giữa sông, vì chúng chưa biết bay.
- Chi tiết làm rõ điều đó nhất là trong cuộc trò chuyện lúc hai giờ sáng: 'Em bảo - Mon ngập ngừng - Thế cái bãi cát giữa sông đã ngập chưa?', 'Ừ nhỉ - Giọng thằng Mên chợt thảng thốt - Có lẽ sắp ngập mất bãi cát rồi', 'Em sợ những con chim chìa vôi non bị chết đuối mất.', 'Tao cũng sợ'.
4. Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon kể về những sự kiện như: tổ chim sắp bị chìm, bố Mon kéo chũm được cá măng và cá bống, Mon lấy trộm con cá bống đặt vào cống sông, rồi rủ Mên mang tổ chim vào bờ.
Trong cuộc trò chuyện ở phần (2), Mon chia sẻ với Mên về việc tổ chim sắp bị chìm, cũng như về chiều hôm trước khi bố Mon kéo chũm được cá măng và cá bống. Mon thậm chí kể về việc lấy trộm con cá bống để thả vào cống sông, rồi mời Mên giúp mang tổ chim về bờ.
🡪 Từ cuộc trò chuyện, có thể thấy Mon là một cậu bé tốt bụng, yêu thương động vật (thả cá bống, lo cho tổ chim, rủ anh mang tổ chim vào bờ).
5. Đặc điểm của nhân vật Mên ở phần (3) được mô tả qua các chi tiết như:
- Lời nói rất chín chắn: 'Chứ còn sao', 'Nào xuống đò được rồi đấy', 'Phải kéo về bến chứ, không thì chết. Bây giờ tao kéo còn mày đẩy.', 'Chắc là chưa', ...
Các chi tiết miêu tả nhân vật Mên ở phần (3) cho thấy anh chàng này có lời nói chín chắn, tỏ ra rất người lớn trong cách giải quyết tình huống khó khăn.
- Hành động và dẫn dắt: Mên chỉ huy Mon để phối hợp kéo đò về bến 'Bây giờ tao kéo còn mày đẩy', buộc dây đò vào người và gò lưng kéo, ...
🡪 Từ những chi tiết trên, có thể thấy Mên là một cậu bé nhân hậu, yêu thương động vật, quyết đoán và quan tâm đến em.
6. Trong đoạn văn miêu tả khung cảnh bãi sông buổi bình minh, ấn tượng nhất của em có thể là:
Cảm xúc đặc biệt có thể xuất phát từ chi tiết bầy chim bay lên, hình ảnh chú chim chìa vôi non kiên cường bay lên sau khi đuối sức, hoặc khung cảnh thơ mộng của bãi sông trong buổi bình minh, cũng như cảm xúc của hai anh em Mên và Mon khi chứng kiến sự kiện đặc biệt này.
Mẫu: Khi tận hưởng đoạn văn miêu tả bãi sông trong bình minh, em bị cuốn hút bởi hình ảnh bầy chim chìa vôi đang tự do bay lên. Điều này mở ra sự sống động và năng động của đàn chim, đồng thời gợi cho em những suy nghĩ sâu sắc về nghị lực và khả năng vượt qua khó khăn trong cuộc sống.
7. Ở đoạn kết, Mên và Mon có vẻ bất ngờ vì họ không thể lý giải tại sao mình đang khóc. Lý do là:
Tại đoạn kết, Mên và Mon khóc vì hạnh phúc khi thấy bầy chim chìa vôi non thực hiện thành công chuyến bay quan trọng. Đó là những giọt nước mắt hạnh phúc của hai trái tim nhân hậu và đầy tình yêu thương đối với thế giới động vật.
IV. Kết nối cảm xúc đọc
Kể về sự kiện bầy chim chìa vôi cất cánh khỏi bãi sông, tôi thấy lòng mình xao xuyến. Ánh bình minh rọi sáng, chúng tôi chứng kiến hình ảnh tuyệt vời khi bầy chim nhỏ bay lên giữa dòng nước lớn. Một chú chim suýt rơi xuống, nhưng nó đã cố gắng đánh đập cánh mạnh mẽ, bay lên cao hơn. Tình cảm kỳ diệu của chim mẹ và chú chim non khiến tôi không nhịn được nước mắt.
Khi ánh bình minh đủ sáng để soi rõ mọi vật, tôi và anh Mên đã chứng kiến một cảnh tượng huyền thoại, bầy chim chìa vôi bay lên khi dòng nước khổng lồ cuối cùng nuốt chửng nửa phần còn lại của dải cát. Những chú chim bé bỏng và ướt át đột ngột bứt lên khỏi dòng nước. Bỗng một chú chim như đuối sức, nó rơi xuống dòng sông như một chiếc lá. Chim mẹ xòe đuôi cánh rộng lượn quanh đứa con và kêu lên, bằng một nghị lực phi thường, chú chim non khi chạm vào mặt sông thì đôi cánh của nó quyết tâm đập một nhịp và bay cao hẳn lên so với lần cất cánh trên bãi cát. Tôi và anh Mên chăm chú nhìn khung cảnh tươi đẹp này mà không biết chúng tôi đã khóc từ bao giờ.
Bên cạnh bài viết trên, các bạn còn thể tham khảo những bài soạn văn mẫu khác ở lớp 7, như: Tóm tắt Bầy chim chìa vôi, Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 17, Ngữ Văn lớp 7, Kết nối tri thức với cuộc sống, Soạn bài Đi lấy mật (trích Đất rừng phương Nam, Đoàn Giỏi).
