Buzz
Phân tích đề tài, thể loại và cấu trúc của bài thơ Cảm xúc mùa thu.
Nội dung chính
| Thu hứng là bức tranh mùa thu hiu hắt, thể hiện nỗi lo của tác giả khi ông chứng kiến cảnh đất nước kiệt quệ vì sự tàn phá của chiến tranh. Bài thơ cũng là nỗi lòng của kẻ xa quê, là nỗi ngậm ngùi, xót xa cho thân phận của kẻ tha hương lưu lạc. |
Chuẩn bị:
- Đọc kỹ phần Kiến thức Ngữ Văn.
- Hiểu rõ phần dịch nghĩa để nắm bắt nội dung bài thơ,
- Tìm hiểu sâu hơn về tác giả Đỗ Phủ và văn bản Cảm xúc mùa thu.
Khi đọc lần 1
Giải đáp Câu hỏi 1 trên trang 46 SGK Văn 10 Cánh diều
Lưu ý các chi tiết mô tả mùa thu.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ toàn bộ bài thơ.
- Chú ý đến những chi tiết mô tả về mùa thu.
Lời giải chi tiết:
- Một số chi tiết mô tả về cảnh mùa thu:
+ Hình ảnh rừng cây phong.
+ Hình ảnh núi Vu và kẽm Vu trong những ngày thu thường u ám, lạnh lùng.
+ Hình ảnh khóm cúc.
Khi đọc lần 2
Giải đáp Câu hỏi 2 trên trang 46 SGK Văn 10 Cánh diều
Bốn câu kết nhắc đến những hình ảnh và hoạt động gì?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ bốn câu kết của bài thơ.
- Liệt kê những hình ảnh và hoạt động được nhắc đến trong bốn câu kết.
Lời giải chi tiết:
Hình ảnh và hoạt động được nhắc đến trong bốn câu kết bao gồm:
- Hình ảnh khóm cúc nở đầy sắc hồng.
- Hình ảnh con thuyền trôi nổi giữa ký ức vườn xưa.
- Bầu rượu nồng nàn may áo trước lạnh.
- Tiếng chày vang vọng nơi thành Bạch Đế chiều tà.
Khi đọc lần 3
Giải đáp Câu hỏi 3 Trong khi đọc trang 46 SGK Văn 10 Cánh diều
So sánh các câu dịch thơ với phần dịch nghĩa để phân tích sơ bộ về dịch thuật của bài thơ.
Phương pháp giải:
- So sánh kỹ các phần dịch thơ và dịch nghĩa.
- Đánh giá sự tương đồng và khác biệt giữa chúng.
Lời giải chi tiết:
- Câu 1:
+ Dịch nghĩa: “Sương trắng làm mờ đi toàn bộ rừng cây phong”.
+ Dịch thơ: “Rừng phong trở nên xa lạ với bụi sương trắng”.
→ Dịch thơ giảm bớt sự mạnh mẽ của sương làm mờ cây phong.
- Câu 2:
+ Dịch nghĩa: “Núi Vu, kẽm Vu lúc thu trở nên lạnh lùng”.
+ Dịch thơ: “Bầu không khí thu tại núi Vu, kẽm Vu”.
→ Dịch thơ rõ ràng hơn về hai địa danh núi Vu và kẽm Vu.
- Câu 3:
+ Dịch nghĩa: “Dòng sông nổi sóng cao đến tận bầu trời”.
+ Dịch thơ: “Lưng trời sóng trên sông sâu thẳm”.
→ Dịch thơ không làm rõ mức độ sóng so với dịch nghĩa.
- Câu 6:
+ Dịch nghĩa: “Con thuyền trôi nơi vườn cũ gợi nhớ tình cảm buồn bã”.
+ Dịch thơ: “Con thuyền ràng buộc bởi tình cảm quê hương”.
→ Dịch thơ thiếu đi sự trôi nổi của con thuyền.
- Câu 7:
+ Dịch nghĩa: “Mọi người đang tất bật chuẩn bị áo ấm cho mùa rét”.
+ Dịch thơ: “Người ta dùng dao và thước để may áo lạnh”.
→ Dịch thơ không tạo ra cảm giác sôi động của việc chuẩn bị cho mùa đông.
Sau khi đọc lần 1
Giải đáp Câu hỏi 1 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 10 Cánh diều
Phân tích đề tài, thể loại và cấu trúc của bài thơ Cảm xúc mùa thu.
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ bài thơ
- Kiểm tra kiến thức về xác định đề tài cũ
- Sử dụng các chỉ số như gieo vần, số chữ trong câu, số câu,…
- Áp dụng để xác định đề tài, thể loại, cấu trúc của bài thơ
Lời giải chi tiết:
- Đề tài: Sử dụng môi trường mùa thu để thể hiện tâm trạng và cảm xúc của tác giả
- Thể loại: Thất ngôn bát cú đường luật
- Cấu trúc: 2 phần
+ Phần 1 (4 câu đầu): Mô tả mùa thu
+ Phần 2 (4 câu sau): Cảm xúc và suy tư của thi nhân
Sau khi đọc lần 2
Giải đáp Câu hỏi 2 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 10 Cánh diều
Từ các thông tin tìm hiểu, hãy phân tích hoàn cảnh sáng tạo bài thơ.
Phương pháp giải:
- Đọc các nguồn tài liệu về bài thơ Cảm xúc mùa thu
- Tìm hiểu về đời sống, hoàn cảnh và sự nghiệp của tác giả để hiểu rõ hoàn cảnh tạo ra bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Vào mùa thu năm 766, Đỗ Phủ, trong những ngày phiêu lưu, bất lực và khó khăn tại Quỳ Châu (nay thuộc tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc), cảm nhận và viết nên bài thơ thất ngôn bát cú nổi tiếng Cảm xúc mùa thu.
Sau khi đọc lần 3
Giải đáp Câu hỏi 3 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 10 Cánh diều
Trong bốn câu đề và câu thực của bài thơ, cảnh vật thu có điểm gì khác biệt so với mùa thu thông thường? Nhà thơ đã quan sát từ những góc độ nào?
Phương pháp giải:
- Xác định vị trí của bốn câu đề và thực
- Đọc bốn câu đề và thực, sau đó đọc lại toàn bộ bài thơ
- Tìm hiểu về mùa thu trong bài thơ
- Liên hệ với mùa thu thực tế
- Phát hiện điểm khác biệt và đặc trưng trong cách nhà thơ miêu tả và vị trí quan sát
Lời giải chi tiết:
Mùa thu trong bốn câu đề và câu thực mang lại cảm giác u ám, bi thương, mơ hồ, nặng nề, tăm tối → Cảm giác buồn bã, lạnh lùng, lo lắng, không ổn định của tác giả trước thế giới xung quanh
Mùa thu thông thường thường mang lại cảm giác ấm áp, thư thái với màu vàng của lá và không khí dịu dàng.
- Nhà thơ quan sát từ các vị trí: Bốn câu đề nhà thơ quan sát từ vị trí cao để nhìn xuống, trong khi bốn câu thực nhà thơ đứng ở bờ nguồn sông Trường Giang.
Sau khi đọc lần 4
Giải đáp Câu hỏi 4 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 10 Cánh diều
Tác giả truyền đạt tình cảm qua những hình ảnh nào trong bốn câu thơ cuối? Hình ảnh nào bạn cho là đáng nhớ nhất? Tại sao?
Phương pháp giải:
- Đọc kỹ bài thơ
- Xác định hình ảnh trong bốn câu thơ cuối
- Kết nối với hoàn cảnh tác giả để hiểu rõ tâm trạng của ông.
Lời giải chi tiết:
Tác giả truyền đạt tình cảm qua hình ảnh: khóm cúc nở lần thứ hai, con thuyền cô độc, mọi người bận rộn may áo rét, giặt quần áo chuẩn bị cho mùa lạnh.
Hình ảnh đáng nhớ nhất: Con thuyền cô độc. Bởi vì hình ảnh này là biểu tượng của sự trôi nổi, lạc lõng trong cuộc sống, đặc biệt là với những người xa xứ mong được trở về.
Sau khi đọc 5
Trả lời Câu hỏi 5 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 10 Cánh diều
Tìm ra sự liên kết giữa chủ đề, nhan đề, nội dung và hình ảnh nghệ thuật trong tác phẩm.
Phương pháp giải:
- Đọc bài thơ
- Hiểu rõ nghĩa của nhan đề
- Nắm bắt nội dung chính của bài thơ
- Kết hợp chủ đề và nội dung để đánh giá mối liên hệ với nhan đề và hình ảnh nghệ thuật
Lời giải chi tiết:
Liên kết giữa chủ đề, nhan đề, nội dung và hình ảnh nghệ thuật trong tác phẩm là hình mùa thu u ám, lạnh lẽo, mang cảm xúc cô đơn và nhớ nhà.
Sau khi đọc 6
Trả lời Câu hỏi 6 Sau khi đọc trang 47 SGK Văn 10 Cánh diều
Đoạn văn phân tích tâm trạng Đỗ Phủ về quê hương qua bài thơ. Điều này có phải chỉ là suy nghĩ cá nhân của ông hay không?
Phương pháp giải:
- Đọc bài thơ
- Áp dụng kiến thức và suy nghĩ cá nhân để phân tích tâm trạng của Đỗ Phủ về quê hương trong bài thơ.
Lời giải chi tiết:
Trong bài thơ, Đỗ Phủ sử dụng mùa thu như một biểu tượng cho nỗi buồn, nhớ nhà và cảm giác cô đơn. Điều này cho thấy tác giả không chỉ muốn thể hiện cảm xúc riêng mình mà còn phản ánh tâm trạng của nhiều người trong xã hội Trung Quốc thời kỳ đóng cửa và không ổn định.
