Cầu hiền chiếu là tác phẩm được Ngô Thì Nhậm viết thay vua Quang Trung vào khoảng năm 1788 - 1789. Tài liệu Soạn văn 11: Cầu hiền chiếu, sẽ được Mytour giới thiệu.
Các bạn học sinh lớp 11 hãy cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu với những kiến thức bổ ích ngay sau đây.
Soạn bài Cầu hiền chiếu
Trước khi đọc
Câu 1. Có không ít câu chuyện thú vị về việc vua chúa hay lãnh đạo đất nước muốn chiêu mộ hiền tài ra gánh vác trọng trách quốc gia. Hãy chia sẻ một câu chuyện mà bạn biết.
Một số câu chuyện như: Theo Giản yếu sử Việt Nam, là người chú trọng phát triển giáo dục, năm 1075 vua Lý Nhân Tông xuống chiếu tuyển Minh Kinh bác học và thi Nho học tam trường nhằm tuyển chọn nhân tài cho đất nước. Đó là khoa thi đầu tiên trong lịch sử thi cử ở Việt Nam.
Câu 2. Trong công cuộc xây dựng đất nước, việc trọng dụng người tài có ý nghĩa như thế nào?
Việc tôn vinh người tài có vai trò quan trọng không thể phủ nhận trong quá trình phát triển đất nước.
Đọc văn bản
Câu 1. Phần 1: Đề cập vấn đề gì?
Vấn đề: Tương quan giữa nhà lãnh đạo và những con người tài năng.
Câu 2. Dự đoán: Việc mô tả tình trạng tránh trách nhiệm của các quý tài sẽ dẫn đến điều gì trong phần 3?
Việc phân tích tình hình 'trốn tránh trách nhiệm' của những người có phẩm chất cao cả dẫn đến ý sẽ được trình bày ở phần 3: Tình hình đất nước và tầm quan trọng của nhân tài.
Câu 3. Đánh giá về lý do được áp dụng.
Lí do sắc bén, sáng suốt.
Câu 4. Liên hệ giữa lý do được trình bày ở các phần trước với kế hoạch thực hiện được nêu ở phần 4 là như thế nào?
Lý do được trình bày ở các phần trước tạo điều kiện cho việc nêu ra kế hoạch thực hiện ở phần 4.
Câu 5. Ý nghĩa của lời khuyến bảo.
Thể hiện tầm nhìn sâu rộng của vua Quang Trung, cũng như lòng trọng dụng nhân tài.
Sau khi đọc xong
Câu 1. Cầu hiền chiếu được phổ biến với lý do và mục đích gì?
- Lý do: Vương triều Tây Sơn mới lập, còn nhiều khó khăn và vấn đề chưa được giải quyết.
- Mục đích: Kêu gọi nhân tài đến giúp đỡ đất nước.
Câu 2. Tài liệu hướng tới nhóm người nào trong xã hội vào thời điểm đó? Khi văn bản này được soạn bởi vua Quang Trung, Ngô Thị Nhậm đối mặt với những trở ngại gì trong việc thuyết phục nhóm người đó tham gia vào công việc quốc gia?
- Đối tượng: quân đội Bắc Hà
- Ngô Thị Nhậm đối mặt với những khó khăn trong việc thuyết phục nhóm người đó tham gia vào công việc quốc gia: Nhà nước mới thành lập, một số người có sĩ diện trốn tránh trách nhiệm, có người sợ hãi…
Câu 3. Tài liệu này bao gồm bao nhiêu phần? Phân tích mối quan hệ giữa nội dung các phần.
- Tài liệu này gồm 3 phần:
- Liên kết giữa các phần nội dung:
- Phần 1: Từ đầu đến “ thì đó không phải là ý trời sinh ra người hiền như vậy ”. Quan hệ giữa vị thiên tử và những nhân tài.
- Phần 2. Tiếp theo đến “ không có lấy một người tài danh nào ra phò giúp cho chính quyền buổi ban đầu của trẫm hay sao? ”. Cách ứng xử của những người tài đối với triều đình Tây Sơn.
- Phần 3. Còn lại. Chiến lược cầu hiền của vua Quang Trung.
Câu 4. Nghệ thuật lập luận được thể hiện như thế nào thông qua việc sử dụng lý lẽ và bằng chứng, kết hợp với các yếu tố biểu cảm, thuyết minh?
Lập luận chặt chẽ, súc tích.
- Tác giả đưa ra luận điểm mà không ai có thể bác bỏ được.
- Tác giả trình bày các sự kiện bằng cách sử dụng cả từ ngữ của Kinh Dịch và đều mang tính ẩn dụ cao.
- Những từ ngữ chân thành, da diết trong sự chờ đợi và kỳ vọng.
Câu 5. Theo bạn, yếu tố nào làm cho Cầu hiền chiếu thuyết phục?
- Tư tưởng chính xác, sáng suốt được thể hiện thông qua luận điểm: cần nhân tài giúp vua xây dựng quốc gia
- Luận điểm rõ ràng, mạch lạc, liên kết chặt chẽ
- Lý lẽ sắc bén, bằng chứng rõ ràng, thái độ chân thành thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về tâm trạng của người dân, lời kêu gọi sâu sắc.
Câu 6. Viết Cầu hiền chiếu trong một tình huống đặc biệt, tác giả đã truyền đạt khao khát lớn lao gì cho đất nước?
Khao khát: muốn thuyết phục những người tài vượt qua mọi trở ngại, nghi ngại, đồng lòng hợp sức để xây dựng triều đại mới, cũng chính là làm cho đất nước ngày càng mạnh mẽ.
Kết nối đọc viết
Viết đoạn văn (khoảng 150 từ) chia sẻ quan điểm của bạn về luận điểm: Người có tài năng cần phát huy khả năng của họ để đóng góp cho xã hội.
Gợi ý:
Người có tài năng cần phát huy khả năng của mình để đóng góp cho xã hội. Bởi vì mỗi người đều có trách nhiệm với xã hội, chỉ khi chúng ta hợp tác cùng nhau xây dựng mới thì xã hội mới phát triển được. Những người có tài năng mang lại cho chúng ta nguồn lợi nhuận quý báu. Họ sẽ có ưu điểm hơn so với người bình thường, tận dụng tối đa điểm mạnh trong lĩnh vực chuyên môn của họ. Do đó, họ sẽ giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng, hợp lý hơn. Họ sẽ tạo ra những sản phẩm đột phá, độc đáo. Tài năng là yếu tố bẩm sinh, không phải ai cũng có. Những người vẫn sẽ thành công dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào. Do đó, việc tận dụng những người tài là một vấn đề quan trọng. Chính sách và chế độ đãi ngộ để thu hút người tài rất quan trọng. Hiện tượng mất trí đang trở thành một vấn đề phổ biến. Chúng ta cần đưa ra giải pháp để khắc phục hậu quả này, tận dụng nguồn nhân tài cho đất nước.